Κύριο θέμα: Ὁ Μητροπολίτης κ. Ἱερόθεος σέ ὁμιλία πρὸς τοὺς Ἐκπαιδευτικούς - Ἀλληλεπιδράσεις Πολιτικῆς καὶ Θεολογίας στὴν Εὐρώπη
Τό Σάββατο 30 Ἰανουαρίου, στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, πραγματοποιήθηκε ἡ καθιερωμένη συνάντηση - ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου πρός τούς Ἐκπαιδευτικούς της Ἐπαρχίας μας.
Ὁ Σεβασμιώτατος διαπραγματεύθηκε ἕνα θέμα τό ὁποῖο διαφεύγει τῆς ἱστορικῆς μας κατάρτισης, ὄχι τόσο γιατί δέν τό διδασκόμαστε στά σχολεῖα μας, ἀλλά ἐπειδή σέ θέματα εὐρωπαϊκῆς ἱστορίας ὑπάρχει μιά παραπληροφόρηση. Τό καταπληκτικό δέ εἶναι ὅτι ἡ παραπληροφόρηση αὐτή δέν συνίσταται μόνο σέ μιά διαφορετική ἑρμηνεία τῶν γεγονότων, ἀλλά καί σ’ αὐτήν καθ’ ἐαυτήν τήν παρουσίαση καί τήν ὀνομασία τῶν ἱστορικῶν γεγονότων, καθώς ἐπίσης στήν νοηματοδότηση τῶν ὀνομάτων. Καί ἐπειδή ζοῦμε σέ μιά περίοδο πού γίνονται τά “προξενιά” τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, καλόν εἶναι νά γνωρίζουμε καί νά μᾶς γνωρίζει ὁ ἐνούμενη μεθ’ ἠμῶν, Εὐρώπη.
Τό θέμα, λοιπόν, τῆς ὁμιλίας ἦταν: “Ἀλληλεπιδράσεις πολιτικῆς καί θεολογίας στήν Εὐρώπη, συγκριτικά μέ τήν Ρωμαίικη Παράδοση τῶν Τριῶν Ἱεραρχών”.
Ὁ λόγος τοῦ Σεβασμιωτάτου διαρθρώθηκε στίς ἑξῆς ἐπιμέρους ἑνότητες:
- Ἡ σύγχρονη Ἑνωμένη Εὐρώπη,
- Ὁ ἐννοιολογικός καθορισμός τῆς Εὐρώπης,
- Διαφορές μεταξύ Φραγκολατινικής Δύσης καί Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς,
- Ἡ ἐπέλαση τῶν Βαρβάρων καί τῶν Φράγκων στήν Δύση,
- Τό θεολογικό ὑπόβαθρο, α) Ὁ ἱερός Αὐγουστίνος, β) Ὁ Ἀνσελμος Καντερβουρίας, γ) Ὁ Θωμάς Ἀκινάτης,
- Οἱ τρομερές συνέπειες στόν Δυτικό χῶρο, καί
- Ρωμαίϊκη θεολογία.
Παρουσιάστηκαν στήν εἰσήγηση τά θεμέλια του δυτικοῦ “χριστιανισμού”, τά ὁποῖα ἔχουν νά κάνουν μέ τήν χρησιμοποίηση τῆς αὐγουστίνειας θεολογίας ἀπό τούς Φράγκους φεουδάρχες, ὥστε νά ἑδραιωθῆ τό ταξικό καί ρατσιστικό κράτος τους. Ὁ Σεβασμιώτατος εἶπε χαρακτηριστικά: “Οἱ Φράγκοι πού κατέλαβαν τήν Δυτική Εὐρώπη, γιά νά ὑποστηρίξουν τίς βαρβαρικές καί ρατσιστικές τους ἀπόψεις, χρησιμοποίησαν τίς Αὐγουστίνειες ἀντιλήψεις, κυρίως περί τοῦ Θεοῦ, ὡς εὐδαίμονος, πού διακρίνεται γιά τήν τάξη καί τήν πειθαρχία, ἀλλά καί περί τοῦ ἀπολύτου προορισμοῦ τοῦ ἀνθρώπου πού συνδέεται μέ τίς αὐθαίρετες ἐπιλογές ἑνός κατασκευασμένου δυνάστη Θεοῦ. Ὁπότε τό φραγκικό καθεστώς ἀπέκτησε θεολογική ὑποδομή. Γι’ αὐτό ὁ μεγάλος Γερμανός θεολόγος Χάρνακ θά πῆ: “Ἡ παράδοση τῆς φραγκικῆς ἐκκλησίας καί ἕνα αὐγουστίνειο στοιχεῖο καθορίζουν τήν στάση τῶν δυτικών”
Ἐν συνεχεία παρουσιάστηκε μέ ἐνάργεια ἡ ἀλληλεπίδραση τῆς δυτικῆς θεολογίας μέ τήν κοινωνική κατάσταση στήν Δύση, ἡ ὁποία ὀφείλεται κατά κύριο λόγο στήν προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπινου λογικοῦ διά τῆς ἀναλογίας νά γνωρίση, ἤ μᾶλλον νά καθορίση τόν Θεό, καί αὐτή ἡ λανθασμένη μεθοδολογία ἐνισχύθηκε σέ ἱστορικό ἐπίπεδο ἀπό τήν αἰχμαλωσία τῆς θεολογίας στούς Φράγκους.
Ὁ ἀπόλυτος προορισμός τοῦ Αὐγουστίνου, ἡ περί ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης θεωρία τοῦ Ἀνσέλμου Καντερβουρίας, μέ ὅλες τίς ρατσιστικές της προϋποθέσεις καί προεκτάσεις, καί οἱ λογικοκρατικές ἀπόψεις τοῦ Θωμά Ἀκινάτη, ἐπηρέασαν θεμελιακά τόν Παπισμό καί τό παρακλάδι του, τόν Προτεσταντισμό (ὁ ὁποῖος γεννήθηκε ὡς ἀντίδραση στόν Παπισμό, ἀλλά ἔχει ἴδιες προϋποθέσεις). Μέσα ἀπό τίς δύο αὐτές βασικές θεωρήσεις τοῦ Χριστιανισμοῦ στήν Εὐρώπη, καί μέσα ἀπό τήν Ἀναγέννηση καί τήν Μεταρρύθμιση, ἀποκρυσταλλώθηκε στόν σύγχρονο δυτικό κόσμο αὐτή ἡ ἰδιαίτερη θεολογική θεώρηση, ἡ ὁποία ἐδημιούργησε ἰδιαίτερο πολιτισμό –διάφορο ἀπό αὐτόν πού βιώθηκε στήν Ὀρθόδοξη ἁγιοτόκο Ἀνατολή– καί εἶναι ὑπεύθυνη γιά πλεῖστα ὅσα δεινά.
Μερικά ἀπό αὐτά τά δεινά ἀπαρίθμησε ὁ Σεβασμιώτατος, ὅπως: “θρησκευτικούς πολέμους, ἀγῶνες ὑπεροχῆς, ἱερά ἐξέταση, σταυροφορίες, ὑποδουλώσεις ἄλλων λαῶν, ὅπως τήν λεγομένη Φραγκοκρατία στήν Ἀνατολή, τήν κατάρρευση τοῦ ἀνατολικοῦ Ρωμαϊκοῦ Κράτους, ἐπικίνδυνα θρησκευτικά ρεύματα, φονταμενταλισμούς, ἀνάπτυξη ἄλλων θρησκευτικῶν κινημάτων, ὅπως τοῦ χιλιασμοῦ κλπ., μεσσιανισμούς, μέσα στούς ὁποίους τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου ἀρρωσταίνει, ἀφοῦ φανατίζεται, κλπ.”. “Ακόμη, αὐτό τό ρατσιστικό θρησκευτικό κράμα πού ἐπικρατοῦσε στήν Δύση δημιούργησε διάφορα ἄλλα τυραννικά καθεστῶτα, πού ἐφήρμοσαν τίς μεθόδους καί τά μέσα τόσο τοῦ Παπισμοῦ, ὅσο καί τοῦ Προτεσταντισμοῦ, καί δημιούργησαν πολλά προβλήματα στήν Δύση. Αὐτό ἔχει σχέση μέ τά διάφορα χριστιανικά κόμματα πού ἐμφανίστηκαν στήν Δύση ἐν ὀνόματι τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀλλά στήν πραγματικότητα ἐξέφραζαν τόν φράγκικο νοθευμένο Χριστιανισμό”.
Πρέπει δέ νά τονιστῆ ὅτι ὅλα αὐτά δέν εἶναι ἁπλῶς ἐκδηλώσεις τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου πού στενάζει κάτω ἀπό τό βάρος καί τήν ὑποδούλωση τῶν παθῶν του, μή μπορώντας νά ἐφαρμόση τόν Νόμο τοῦ Εὐαγγελίου, ἤ κάποιον ἄλλον τελοσπάντων νόμο, ἀλλά συνιστοῦν θεολογικά τεκμηριωμένες ἐνέργειες!
Ἐπίσης, ὡς ἀντίδραση σ’ αὐτό τό πνεῦμα τῆς Δυτικῆς θεολογίας, ἐμφανίσθηκαν ὁ “ἀγνωστικισμός, ἡ ἀθεΐα, ἡ ἀπομάκρυνση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τόν Θεό, ἡ θρησκευτική ἀδιαφορία, ἡ ἀποξένωση τῆς ἐπιστήμης ἀπό τόν Θεό καί τήν Ἐκκλησία”.
Ἐν ἀντιθέσει, παρουσιάστηκε ἡ Ρωμαίικη Παράδοση, ὅπως ἐκφράστηκε ἀπό τούς Τρεῖς Ἱεράρχες. Τά κύρια γνωρίσματα τῆς παράδοσης αὐτῆς εἶναι τά ἑξῆς: ὁ Θεός εἶναι προσωπικός. Ὁ ἄνθρωπος σώζεται ὁλόκληρος, ψυχή καί σώματι. Τό κέντρο τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι ἡ λογική, ἀλλά ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται στόν καθαρό νοῦ τοῦ ἀνθρώπου. Ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἴσοι ἀπέναντι στόν Θεό. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι ἕνα σύστημα εὐσεβῶν ἀνθρώπων, ἀλλά πνευματικό θεραπευτήριο. Στήν Ἐκκλησία δέν ἔχουμε οὔτε Κληρικοκρατία, οὔτε λαϊκοκρατία. Ἡ Ἐκκλησία δέν ταυτίζεται μέ ἐθνικισμούς ἤ ἐγκόσμιες καταστάσεις, τό πολίτευμά της εἶναι ἐσχατολογικό. Καί, τέλος, ἡ αἰώνια ζωή στόν Παράδεισο εἶναι μετοχή τῆς ἀκτίστου Δόξης τοῦ Θεοῦ ὡς φωτός, ἐνῶ ἡ Κόλαση θά εἶναι ἡ μετοχή τῆς Δόξης τοῦ Θεοῦ ὡς πυρός.
Ὁ Σεβασμιώτατος πρότεινε καί τό ὅραμα πού μποροῦμε νά ἔχουμε ὡς Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί καί ὡς πνευματικοί ἀπόγονοι –ἀπόγονοι κατά τόν βαθμό τῆς τηρήσεως τῆς διδασκαλίας τους καί τῆς ὁμοιώσεώς μας πρός αὐτούς– τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν: Ἐπειδή ἀκριβῶς “πολύς λαός στήν Εὐρώπη μέσα στό ἐθνικό του ὑποσυνείδητο ἔχει μνῆμες καί ἀρχέτυπα ἀπό τήν Ρωμηοσύνη, γι’ αὐτό καί ἀναζητᾶ καί ἐκτιμᾶ τήν Ὀρθόδοξη Παράδοση. Σήμερα στόν Εὐρωπαϊκό χῶρο γίνεται μιά τρομερή ἀνακατάταξη. Πολλοί Εὐρωπαῖοι μελετοῦν κείμενα Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἐκτιμοῦν τήν παράδοσή μας, γίνονται ὀρθόδοξοι, ἱδρύονται ἕδρες στά Πανεπιστήμια πού μελετοῦν τήν ὀρθόδοξη θεολογία, δημοσιεύονται βιβλία ἱστορικά καί ἀναλύσεις, ὅπου φαίνεται ὅτι ἡ Εὐρώπη κατακτήθηκε μέχρι τό 800 μ. Χ. ἀπό τούς λεγομένους Βαρβάρους κ.λπ. Γι’ αὐτό καί ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ἔχουμε μεγάλο ἔργο νά ἐπιτελέσουμε στήν Εὐρώπη. Πιστεύω ὅτι αὐτή ἡ ἀναζωογόνηση, ἀλλά καί ἡ προσπάθεια νά γονιμοποιήσουμε αὐτήν τήν ἐσωτερική ἀναζήτηση τῆς Εὐρώπης, πρέπει νά εἶναι ἡ σύγχρονη μεγάλη ἰδέα τοῦ Γένους μας. Ἔχουμε, ὅμως, μεγάλη δουλειά, γιατί... ὅλος ὁ τρόπος ζωῆς, παρά τήν ἀναζήτηση, ἔχει ἐπηρεασθῆ ἀπό ἰδεολογικά ρεύματα πού κυριάρχησαν στούς προηγουμένους αἰῶνες στήν Εὐρώπη”.
Πάντως, “ὅταν πηγαίνουμε στήν Εὐρώπη καί στήν Ἀμερική, δέν πρέπει νά αἰσθανόμαστε ὡς φτωχοσυγγενεῖς, ἀλλά ὡς ἀριστοκράτες τοῦ πνεύματος, ὄχι βέβαια μέ ρατσιστικές ἀντιλήψεις, ἀλλά μέ οἰκουμενική νοοτροπία, μέ τήν ἀρχοντιά τοῦ πνεύματος, γιατί ἔχουμε μιά παράδοση πού συνδέει στενά τήν ἀγάπη μέ τήν ἐλευθερία, τήν φιλοθεΐα μέ τήν φιλανθρωπία. Πράγματι, εἴμαστε πνευματικά ἄρχοντες καί πρέπει καθημερινά νά δείχνουμε τήν πνευματική μας ἀρχοντιά. Καί αὐτό τό ὀφείλουμε στούς πνευματικούς μας ἄρχοντες, πού εἶναι οἱ Ρωμηοί Πατέρες, μεταξύ των ὁποίων οἱ Τρεῖς σήμερον ἑορτάζοντες Ἱεράρχες, οἱ φωστῆρες τῆς Τρισηλίου Θεότητος.”
Ἐκτός ἀπό τούς Ἐκπαιδευτικούς της Ἐπαρχίας μας, παρευρέθηκαν στήν ὁμιλία οἱ κ. Δήμαρχοι: Ναυπάκτου, κ. Κωνσταντῖνος Κονίδας, Ἀντιρρίου, κ. Θεοδωρής Ἀγγελόπουλος, Ἀποδοτίας, κ. Βασίλειος Σούζας καί Πυλήνης κ. Γεώργιος Σταθόπουλος.
Μετά τό πέρας τῆς ὁμιλίας καί τῆς συζήτησης παρατέθηκε μικρή δεξίωση, κατά τήν ὁποία δόθηκε ἡ εὐκαιρία στούς Ἐκπαιδευτικούς νά ἐπικοινωνήσουν μεταξύ τους.
Ν.Γ.
- Προβολές: 3176