Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ Μηνός: Ἅγιος Νικόλαος, 6 Δεκεμβρίου
Πρωτοπρεσβύτερου Π. Γεώργιου Παπαβαρνάβα
Ἡ χριστομίμητη πολιτεία τοῦ λαοφιλοῦς καί θαυματουργοῦ ἁγίου Νικολάου, τοῦ προστάτη τῶν θαλασσινῶν, ἀλλά καί ὅλων ἐκείνων πού ἐκζητοῦν τίς θεοπειθεῖς πρεσβεῖες του, ἀποπνέει τό ἄρωμα τῆς πίστης. Μιᾶς πίστης ζωντανῆς καί ἀνόθευτης, πού ἐκφράζεται ὡς τρόπος ζωῆς. Δίκαια ὀνομάστηκε “κανών πίστεως”, ἀφοῦ κατεῖχε τήν πίστη ἐκ θεωρίας, δηλαδή εἶχε προσωπική ἐμπειρία τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ. Εἶδε τό ἄκτιστο φῶς καί ἀπέκτησε τήν γνώση τῆς ὄντως ζωῆς. “Ότι παρά σοῖ πηγή ζωῆς Κύριε ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φως”. Στήν πρώτη οἰκουμενική Σύνοδο (325 μ.Χ.), ὅπου συμμετεῖχε, ἔδωσε τήν δική του μαρτυρία καί ὁμολογία πίστεως καί ἀποτύπωσε τήν δική του σφραγίδα. Μέ τήν παρρησία πού τόν διέκρινε καταντρόπιασε τόν θρασύστομο αἱρεσιάρχη Ἄρειο. Ὅταν ἐκεῖνος ἐβλασφήμησε τόν Χριστό, ὁ ἅγιος, αὐτός ὁ πράος, ἡ “εἰκόνα τῆς πραότητος”, σηκώθηκε ἐπάνω καί τόν χαστούκησε. Ἄλλωστε ἡ πραότητα, πού εἶναι καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν εἶναι μιά παθητική κατάσταση, ἀλλά μιά δυναμική στάση ζωῆς. Πράος δέν εἶναι ὅποιος δέν ὀργίζεται, ἀλλά αὐτός πού ὀργίζεται χωρίς νά ἁμαρτάνη, κατά τό Γραφικό “ὀργίζεσθε καί μή ἁμαρτάνετε”. Ὅταν ἡ ὀργή ἔχη τήν ρίζα καί τήν αἰτία της στά πάθη, τότε σίγουρα ὁδηγεῖ στήν ἁμαρτία καί στήν ἀπώλεια τῆς θείας Χάριτος.
Οἱ ἅγιοι ὅμως, ὡς ἀπαθεῖς, δέν ὀργίζονται γιά λόγους προσωπικῆς εὐθιξίας ἤ γιά νά διασώσουν τήν ἀτομική τους ἀξιοπρέπεια. Ὀργίζονται χωρίς νά χάνουν τόν ἔλεγχο τοῦ ἐαυτοῦ τους, ὅταν βλασφημῆται καί ἀτιμάζεται τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ καί κινδυνεύη νά ἀλλοιωθῆ ἡ πίστη, ἀπό τήν ὁποία ἐξαρτᾶται ἡ σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτή ἡ ὀργή δέν εἶναι ἐμπαθής καί ἐλατήριό της εἶναι ἡ ἀνιδιοτελής ἀγάπη γιά τόν Θεό καί τόν ἄνθρωπο. Ὅταν ἀτιμάζεται τό ὄνομα τοῦ Θεοῦ καί ἐμπαίζονται τά θεία, τότε πρόκειται περί βαρειᾶς ἀρρώστειας καί χρειάζεται ἐπειγόντως “νυστέρι”, δηλαδή αὐστηρότητα μέχρι νά ἐπέλθη ἡ θεραπεία. Εἶναι γνωστή ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη ἡ περίπτωση τοῦ Ἀρχιερέως Ἠλί, πού τιμωρήθηκε ἀπό τόν Θεό, ἐπειδή δέν ἦταν ὅσο ἔπρεπε αὐστηρός μέ τά παιδιά του, πού περιφρονοῦσαν κατ’ ἐξακολούθηση τόν Θεό καί τόν νόμο Του καί σκανδάλιζαν τούς πιστούς.
Ὁ ἅγιος ἦταν μεταξύ των ἄλλων καί “διδάσκαλος ἐγκρατείας”. Ἡ ἐγκράτεια ὡς τρόπος ζωῆς διέκρινε τήν ὅλη συμπεριφορά του. Ἐγκράτεια στήν χαρά καί στήν λύπη. Ἐγκράτεια στίς τροφές, στόν λόγο, στό γέλιο, στήν ὅραση, στήν ἀκοή στά πάντα. Ἦταν σέ ὅλα ἄνθρωπος ἰσορροπημένος.
Γιά τήν μεγάλη του φιλανθρωπία ἔλαβε τό χάρισμα τῶν θαυμάτων καί γι’ αὐτό ἀποκαλεῖται θαυματουργός. Μέ τό χάρισμα αὐτό βοήθησε πάρα πολύ κόσμο. Προστρέχει σέ ὅσους τόν ἐπικαλοῦνται μέ πίστη καί πραγματοποιεῖ τό αἴτημά τους, φυσικά ὅταν αὐτό εἶναι γιά τό πραγματικό συμφέρον τοῦ ἀνθρώπου, πού εἶναι ἡ σωτηρία του. Στό συναξάριό του, ἀλλά καί σέ ἕναν ὕμνο τῆς ἑορτῆς τοῦ ἀναφέρεται ὅτι ἔσωσε τρεῖς ἀνθρώπους, πού εἶχαν πέσει θύματα συκοφαντίας, ἀπό βέβαιο θάνατο. Μάλιστα στό περιστατικό αὐτό φαίνεται καί ἡ μεγάλη παρρησία πού ἔχει πρός τόν Θεό. Παρουσιάστηκε σέ ὄνειρο στόν βασιλέα Κωνσταντῖνο, τοῦ ἀποκάλυψε τήν ἀθωότητα τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν καί τόν διέταξε νά τούς ἐλευθερώση. Μάλιστα τοῦ τόνισε αὐστηρά ὅτι, ἐάν παρακούση, θά τόν καταγγείλη στόν Θεό, τόν ἀληθινό καί αἰώνιο βασιλέα, καί τότε θά ἔχη νά κάνη μαζί Του. Καί ὅπως πολύ ὡραία το ἀποδίδει ὁ ἱερός ὑμνογράφος “ὅμως ἀλλ’ ἐάν παρακούσης ἔντευξιν ποιήσομαι ἄναξ κατά τοῦ πρός Κύριον δεόμενος”.
Ὅμως τό θαυματουργικό χάρισμα δέν εἶναι τό μοναδικό, ἀλλά οὔτε καί τό μεγαλύτερο χάρισμα μέσα στήν Ἐκκλησία. Ἔχουμε γράψει καί ἄλλη φορᾶ γιά τά ἄλλα χαρίσματα, ὅπως εἶναι τό χάρισμα τῆς Θεολογίας, τό χάρισμα τῆς Ἀγάπης κ.λ.π. Τό χάρισμα τῶν θαυμάτων δίνεται συνήθως σέ ἐκείνους τούς ἁγίους πού ἔχουν μεγάλη ἀγάπη πρός τούς ἀνθρώπους. Τό θαῦμα γιά τούς ἀνθρώπους τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι πράγμα ἐκπληκτικό καί ἀπίθανο, ἀλλά κάτι τό πολύ φυσικό, ἀφοῦ ὁ Θεός ὡς Παντοδύναμος δύναται τά πάντα. Κατά τήν διάρκεια τοῦ θαύματος δέν ἔχουμε ἄρση τῶν φυσικῶν νόμων, ἀφοῦ ἄλλωστε δέν ὑπάρχουν φυσικοί νόμοι, ἀλλά ἁπλά ὁ Θεός ἐκείνη τήν στιγμή θέλει νά ἐνεργήση ἔτσι, κατ’ αὐτό τόν τρόπο. Στήν κτίση ὑπάρχουν ἄκτιστοι πνευματικοί λόγοι, μέ ἄλλα λόγια ὑπάρχει ἡ ἀγάπη καί ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ πού κυβερνᾶ τόν κόσμο. Διότι ὁ Θεός δέν ἔφτιαξε τόν κόσμο γιά νά τόν ἐγκαταλείψη στήν συνέχεια, ἀλλά τόν κυβερνᾶ ὁ ἴδιος προσωπικά μέ τήν ἄκτιστη προνοητική χάρη του.
Τελειώνοντας θά ἦταν νομίζω παράλειψη νά μήν ἀναφερθοῦμε, ἔστω καί τηλεγραφικά, καί σέ δύο ἄλλα χαρίσματά του, πού ἀναφέρονται στό Ἀπολυτίκιό του. Στήν ταπείνωση καί τήν πτωχεία.
Ὅλη ἡ προσπάθεια καί ὁ ἀγώνας τοῦ πιστοῦ μέσα στήν Ἐκκλησία εἶναι νά μάθη τήν πραότητα καί τήν ταπείνωση τοῦ Χριστοῦ. “Μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πράος εἰμί καί ταπεινός τή καρδία καί εὐρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμών”. Ὁ ἅγιος ἀπέκτησε τά ὑψηλά καί τά μεγάλα μέ τήν ὑψοποιό ταπείνωση. Ἐβίωσε ὅμως, ὅπως ἄλλωστε ὅλοι οἱ Ἅγιοι καί τήν ἑκούσια ὑλική φτώχεια. Ἀλλά ἦταν ἀληθινά πλούσιος, γιατί εἶχε πλούσια καρδιά, γιατί κατεῖχε πνευματικό θησαυρό. Ἦταν φτωχός, ἀλλά ὅπως οἱ Ἀπόστολοι, ἐπλούτισε πολλούς, γιατί ἦταν, ὅπως καί ἐκεῖνοι, ὁ “μηδέν ἔχων, καί τά πάντα κατέχων”.
Πάτερ ἱεράρχα Νικόλαε, σύ πού εἶσαι, ὅπως τό φανερώνει καί τό ὄνομά σου, ἡ νίκη τοῦ λαοῦ, ἀλλά καί ὁ προστάτης καί ἡ παρηγοριά του, “πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῶ σωθῆναι τάς ψυχᾶς ἠμών”.
- Προβολές: 3231