Ἀπὸ τὸ Ἁγιολόγιο τοῦ μηνὸς: Ἅγιος Ἀμφιλόχιος ὁ ἐν Πάτμῳ, 16 Ἀπριλίου

Πρωτοπρεσβύτερου Π. Γεώργιου Παπαβαρνάβα

Ὁ ἅγιος Αμφιλόχιος ὁ ἐν Πάτμῳ γεννήθηκε στίς 13 Φεβρουαρίου 1889 μ.Χ. στήν Πάτμο. Ὁ πατέρας του καταγόταν ἀπό τούς Λειψούς καί ἡ μητέρα του ἀπό τήν Πάτμο. Ἀπό τόν Μικρασιάτη ἀσκητή Θεόκτιστο διδάχθηκε τήν πνευματική ζωή καί τό 1913 ἐκάρη μοναχός ἀπό τόν ἱερομόναχο Μακάριο τόν Σάμιο. Ἐπίσης, εἶχε συνδεθῆ πνευματικά μέ τόν ἅγιο Νεκτάριο καί τόν ἅγιο Δανιήλ τόν Κατουνακιώτη. Στίς 27 Ἰανουαρίου 1919 χειροτονήθηκε Διάκονος στήν Κῶ καί στίς 5 Ἀπριλίου τοῦ ἰδίου ἔτους χειροτονήθηκε Πρεσβύτερος στό Βαθύ Σάμου. Ἀπό τό 1920 ἕως τό 1926 ὑπηρέτησε ὡς Ἐφημέριος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Πάτμου καί ἀπό τό 1926 μέχρι τό 1932 ὡς Προϊστάμενος τοῦ Σπηλαίου τῆς Ἀποκαλύψεως. Τό 1935 ἐξελέγη Ἡγούμενος στήν Ἱερά Μονή τῆς Πάτμου. Κατά τά ἔτη 1939-1940 διακόνησε ὡς Ἐφημέριος στό Ἱερό Προσκύνημα της «Παναγίας τῆς Διασωζούσης».

Τήν περίοδο κατά τήν ὁποία ἔζησε ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος τά Δωδεκάνησα ἦταν ὑπό ἰταλική κατοχή καί τά ἑλληνικά σχολεῖα ἀπαγορεύονταν. Ἰδίως μετά τήν ἄνοδο τοῦ φασισμοῦ στήν Ἰταλία, οἱ Ἰταλοί κατακτητές ἔκαναν ἀκόμα πιό ἔντονη τήν πολιτική ἐξιταλισμοῦ τῶν νησιῶν. Ἕνα ἀπό τά πιό ἀκραῖα μέτρα τους ἦταν ἡ ἀπαγόρευση διδασκαλίας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. Τότε «οἱ Ὀρθόδοξοι Κληρικοί τῶν Δωδεκανήσων προσέφεραν τεράστιο πνευματικό, ἀλλά καί ἐθνικό ἔργο, ἀναβιώνοντας τό "κρυφό σχολειό"». Χρησιμοποιώντας τό πρόσχημα τῆς κατήχησης δίδασκαν στά παιδιά τήν ἑλληνική γλώσσα μέσα ἀπό τά ἱερά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος ἵδρυσε κατηχητικά σχολεῖα στά νησιά Ρόδο, Κῶ, Κάλυμνο, Νίσυρο, Πάτμο καί Λέρο, ὅπου τά παιδιά κατηχοῦνταν στήν Ὀρθόδοξη πίστη, ἀλλά καί διδάσκονταν τήν ἑλληνική γλώσσα. Λόγῳ τῆς δραστηριότητάς του οἱ ἰταλικές δυνάμεις κατοχῆς τόν ἐξόρισαν γιά δύο ἔτη, ἤτοι ἀπό τό 1937 ἕως τό 1939. Τότε περιόδευσε σέ διάφορες περιοχές τῆς Ἠπείρου, τῆς Μακεδονίας καί τῆς Κρήτης. Τό 1939 τοῦ ἐπετράπη ἡ ἐπιστροφή στήν Πάτμο, ὅπου ὀργάνωσε τήν Ἱερά Μονή Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου. Ἐπίσης, ἵδρυσε καί ἄλλες Ἱερές Μονές στήν Αἴγινα καί τήν Κάλυμνο.

Ἐτελειώθη ἐν εἰρήνῃ τήν 16η Ἀπριλίου 1970. Ἁγιοκατατάχθηκε ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τήν 29η Αὐγούστου 2018.

Στήν συνέχεια θά παρατεθοῦν χαρακτηριστικά ἀποσπάσματα τῶν Θεοπνεύστων λόγων του, οἱ ὁποῖοι ἀποπνέουν τήν εὐωδία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, παρηγοροῦν, ἐμπνέουν καί στηρίζουν στήν πνευματική ζωή.

«Διά τῆς εὐχῆς "Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησόν με" θά κερδίσεις τό πᾶν. Διά τῆς εὐχῆς καθαρίζεται ὁ ἄνθρωπος, λαμπρύνεται, ἁγιάζεται. Ἡ εὐχή εἶναι τό σωσίβιο τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος. Ἡ εὐχή εἶναι ἡ βάση τῆς τελειότητας. Θά λεπτυνθεῖτε καί θά πετᾶτε μέ τήν εὐχή. Δέν ὑπάρχει ἄλλος τρόπος σωτηρίας, καθαρισμοῦ καί ἁγιασμοῦ ἀπό τήν νοερά προσευχή. Αὐτή γέμισε τόν Παράδεισο ἀπό ἁγίους ἀνθρώπους».

«Ἡ προσευχή εἶναι Χάρη. Τήν δίνει ὁ Θεός, ὅταν ὑπάρχει ζῆλος καί ταπείνωση». Μέ τήν προσευχή «πολέμησε γενναῖα τόν μισόκαλο πού σέ φθονεῖ, ὑπόμενε ὅ,τι καί ἄν σοῦ συμβαίνει μέ καρτερία, ὑπομονή καί πίστη. Μήν ἀφήνεις νά σέ τυραννάει ὁ ἐχθρός τῆς ψυχῆς σου, πού ἐμφανίζεται μέ ἔνδυμα προβάτου καί θέλει δῆθεν τό συμφέρον τῆς ψυχῆς σου».

Ἀγαποῦσε πολύ τήν προσευχή, καί ἰδιαίτερα τήν Εὐχή, ἤτοι τό «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με», τήν ὁποία δίδασκε καί ἐνέπνεε στά πνευματικά του παιδιά, μέ τόν λόγο του καί τό παράδειγμά του. Ἡ προσευχή ἁγιάζει τόν ἄνθρωπο καί μαστίζει τόν διάβολο.

«Δέν εἶναι τά φτερά πού μποροῦν νά ὑψώσουν τόν ἄνθρωπο πάνω ἀπό τή γῆ, ἀλλά ἡ καθαρότητα καί ἡ ἁπλότητα τῆς καρδιᾶς. Πρέπει νά εἶσαι ἁπλός στίς πράξεις σου καί καθαρός στή σκέψη σου καί στά αἰσθήματά σου. Μέ τήν καθαρή καρδιά θά ἀναζητᾶς τόν Θεό, μέ τήν ἁπλότητα θά τόν βρίσκεις καί θά τόν χαίρεσαι. Ἡ καθαρή καρδιά περνάει εὔκολα τίς πύλες τοῦ οὐρανοῦ».

Ἡ καθαρότητα καί ἡ ἁπλότητα εἶναι τά πνευματικά φτερά μέ τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος ὁρμᾶ πρός τόν Θεό ὡς ἀετός ὑψιπέτης.

«Μή δώσετε ποτέ σημασία σέ κανένα γήινο καί ἀσταθές. Νά ἔχετε προσοχή, ὑπομονή καί ἐν τῇ ἀπομονώσει νά βλέπετε καί νά ἐξετάζετε τόν ἑαυτό σας. Ἄς καλλιεργήσουμε πρῶτα τόν ἑαυτό μας, ὁ κόσμος θέλει νά δῆ ἀνθρώπους ἐφαρμοστές τοῦ Νόμου τοῦ Θεοῦ. Αὐτοί σπανίζουν στήν ἐποχή μας».

Ὁ λόγος μας, γιά νά ἐχη ἀπήχηση στούς ἀνθρώπους, πρέπει νά ἐπιβεβαιώνεται ἀπό τό φωτεινό παράδειγμά μας.

«Μή δίδετε σημασίαν εἰς τόν κόσμον. Ὁ κόσμος ἐξ ἀρχῆς καί τούς Ἀποστόλους καί ὅλους τούς Ἁγίους ἔπιασε γιά τρελλούς: "Εἰ ἐμέ ἐδίωξαν καί ὑμᾶς διώξουσιν". Νά ἔχωμεν τήν ὁμόνοιαν καί τήν εἰρήνην. Αὐτά εὐλογεῖ ὁ Θεός».

Ὅταν λέγη «κόσμον», ἐννοεῖ τό σαρκικό φρόνημα τό ὁποῖο πρέπει νά περιφρονοῦμε μέ ἀνδρεία.

«Τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ νά εἶναι πάντοτε μαζί σας, ὅλες οἱ διαγνώσεις σας νά εἶναι φωτισμένες. Νά εἶσαι εὐχάριστος εἰς τούς ἀνθρώπους καί εἰς τόν Θεόν. Εὔχομαι ἐκ καρδίας νά γίνης ἕνας Ἱεραπόστολος Ἰατρός, διότι τό πλησίασμα τοῦ Χριστιανοῦ ἰατροῦ εἰς τόν ἄρρωστον παίζει σπουδαῖον ρόλον».

Πρόκειται γιά σοφές συμβουλές σέ ἰατρό, πνευματικό του παιδί. Τόν προτρέπει νά εἶναι εὐχάριστος στόν Θεό, στούς ἀνθρώπους καί ἱεραπόστολος, δηλαδή μέ θυσιαστική ἀγάπη.

«Πολλές φορές ἔρχεται ὁ Χριστός, σοῦ χτυπάει, τόν βάζεις νά καθίσει στό σαλόνι τῆς ψυχῆς σου καί ἐσύ ἀπορροφημένος μέ τίς ἀσχολίες σου ξεχνᾶς τόν μεγάλο ἐπισκέπτη. Ἐκεῖνος περιμένει νά ἐμφανιστεῖς, περιμένει καί ὅταν πλέον ἀργήσεις πολὺ, σηκώνεται καί φεύγει. Ἄλλη φορά πάλι εἶσαι τόσο ἀπασχολημένος πού τοῦ ἁπαντᾶς ἀπό τό παράθυρο. Δέν ἔχεις καιρό οὔτε ν᾿ ἀνοίξεις».

Ὁ Χριστός μᾶς δείχνει συνεχῶς καί ποικιλοτρόπως τήν ἀγάπη Του, ἀλλά ἐμεῖς, δυστυχῶς, δέν τήν καταλαβαίνουμε. Ὁ νοῦς μας, πού εἶναι ὁ ὀφθαλμός τῆς ψυχῆς μας, εἶναι σκοτισμένος, ὑποδουλωμένος στήν λογική καί τίς γήινες φροντίδες, γι’ αὐτό καί δέν αἰσθανόμαστε τήν παρουσία Του καί τίς ἄπειρες εὐεργεσίες Του. Καιρός νά ἀνανήψουμε.

«Ὁ ἄνθρωπος, ὅταν δέν ζητάει τά δικαιώματά του, θά φωτίσει ὁ Θεός τόν ἄλλον νά τοῦ τά δώσει».

Ὁ λόγος αὐτός εἶναι σταγόνα δροσιᾶς μέσα στόν καύσωνα τοῦ ἄκρατου δικαιωματισμοῦ τῆς ἐποχῆς μας. Τελικά δικαιώνεται αὐτός πού ἀγαπᾶ ἀληθινά τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους καί ἐκζητεῖ ὄχι τά δικαιώματά του, ἀλλά τά «δικαιώματα τοῦ Θεοῦ».

«Στήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν βασιλεύει ἡ εἰρήνη καί ἡ χαρά». «Δέν ἔχω ἄλλην χαράν καί ἄλλον πόθον, παρά μόνον νά σᾶς δῶ μέσα στόν Παράδεισον. Ὁ Θεός νά σᾶς ἀξιώση τῆς δόξης Του».

Ἀμήν. Γένοιτο!