Γεγονότα καὶ Σχόλια: Κατά τήν εἰκόνα τοῦ Μωϋσῆ - Ἐκσυγχρονισμένη νηστεία

Κατά τήν εἰκόνα τοῦ Μωϋσῆ

Ἔχουμε εἰσέλθει στό στάδιο τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων, στό ὁποῖο προπαρασκευαζόμαστε γιά τήν βίωση στήν προσωπική μας ζωή τοῦ γεγονότος τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Θεοῦ. Σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Συμεών τόν Θεσσαλονίκης ἡ τεσσαρακονθήμερη νηστεία τῶν Χριστουγέννων “εἰκονίζει τήν νηστείαν τοῦ Μωϋσέως, ὅστις νηστεύσας τεσσαράκοντα ἡμέρας καί νύκτας ἔλαβεν εἰς πλάκας λιθίνους γεγραμμένους τούς λόγους τοῦ Θεοῦ, ἠμεῖς δέ νηστεύοντες τεσσαράκοντα ἡμέρας βλέπομεν καί λαμβάνομεν τόν ζῶντα Λόγον ἐκ τῆς Παρθένου, ὄχι γεγραμμένον ἐν λίθοις, ἀλλά σεσαρκωμένον γεννηθέντα καί ἀξιούμεθα νά κοινωνοῦμεν τήν θειωτέραν αὐτοῦ Σάρκα”.

Στό κείμενο αὐτό τοῦ ἁγίου Συμεών φαίνεται τό νόημα τῆς χριστιανικῆς νηστείας, ὅπως καί κάποιες χαρακτηριστικές παράμετροι αὐτῆς τῆς σωματικῆς ἄσκησης. Ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων εἰκονίζει τή νηστεία τοῦ Μωϋσῆ. Αὐτό σημαίνει τρία πράγματα. Πρωτ.ον, ἡ νηστεία μᾶς πραγματοποιεῖται μέσα στό ἴδιο πνεῦμα καί ἔχει ἀντίστοιχα ἀποτελέσματα μέ τήν νηστεία τοῦ Μωϋσῆ. Αὐτός ἔλαβε τό νόμο, ἐμεῖς κοινωνοῦμε τῆς σαρκός τοῦ Νομοδότη. Δεύτερον, ἡ νηστεία ἐντάσσεται μέσα στή μίμηση τοῦ βίου ἱερῶν προσώπων. Ὁ Μωϋσῆς νήστεψε καί ἐμεῖς, ὅπως ἐκεῖνος, νηστεύουμε. Καί τρίτον, νοηματοδοτεῖται ἀπό τή μνήμη γεγονότων στά ὁποῖα ὁ Θεός ἀποκάλυψε, ὅσο ἦταν δυνατό στούς θεοπτες, τόν ἑαυτό Του. Ἔτσι ἡ νηστεία δέν ἔχει ἀφ’ ἐαυτῆς τῆς νόημα’ τό νόημα βρίσκεται στή θεοφάνεια, δηλαδή, στήν ἀνάπτυξη προφορικῆς σχέσεως μέ τό Θεό.

Ἐκσυγχρονισμένη νηστεία

Ἡ σύγχρονη πρακτική της νηστείας εἶναι μᾶλλον ἡ προσαρμογή τῆς λαιμαργίας μας στήν ποιοτική ἀλλαγή τῶν τροφῶν, διότι οἱ γεύσεις δέν ἀλλάζουν σημαντικά, ἐνῶ ἡ ποικιλία καί ἡ ποσότητα τῶν τροφῶν μᾶλλον αὐξάνουν.

Ἀπ’ ὅτι φαίνεται, ἀπό ἐδῶ καί πέρα, ὅταν μιλοῦμε γιά νηστεία πρέπει νά βλέπουμε τά πράγματα ἀπό τρεῖς πλευρές: ἀπό τήν πλευρά τῆς ποιότητας, τῆς ποσότητας καί τῆς γεύσεως.

Τό πάθος πού συνδέεται μέ τήν ἀπόλαυση τῶν τροφῶν παρουσιάζει δύο βασικές μορφές: τή λαιμαργία καί τή γαστριμαργία. Ἡ λαιμαργία εἶναι ἡ ἀχαλίνωτη ἐπιθυμία ἱκανοποίησης τῆς γεύσης’ τήν ἐνδιαφέρει ἡ ἡδονή τοῦ φαγητοῦ καί ὄχι ἡ ποσότητά του. Ἡ γαστριμαργία προτάσσει τόν κορεσμό’ ἐπιθυμεῖ τήν ποσότητα. Ἡ νηστεία, μέχρι τώρα, πολεμοῦσε μέ σχετική ἐπιτυχία τή λαιμαργία, χωρίς πολλές φορές νά ἀποφεύγη τή γαστριμαργία. Σήμερα, μέ τίς νέες τροφές, τά πολλά βιβλία μέ συνταγές γιά νηστήσιμα φαγητά, καί τήν ἀνταγωνιστικότητα τῶν μαγείρων στήν ἐλεύθερη ἀγορά, ἡ λαιμαργία ἀναπαύεται, καί θά ἔλεγα, ἐξασκεῖται καί μέ τή νηστεία.

Στίς μέρες μᾶς νηστεύουμε ἀλλάζοντας τήν ποιότητα τῶν ὑλικῶν πού χρησιμοποιοῦμε, ἀπολαμβάνοντας, ὅμως, τίς ἴδιες περίπου γεύσεις καί καταναλώνοντας τίς ἴδιες ἤ καί περισσότερες ποσότητες.

Πάντως, κοντά στήν παντελῆ παραθεώρηση τῆς νηστείας, αὐτή ἡ ἀλλαγή τῆς ποιότητας τῶν ὑλικῶν, κάτι εἶναι...

π.Θ.Α.Β.