Γεγονότα καὶ Σχόλια: Δυσπιστία καί τεχνο-ουτοπίες - Ὡς παιδαριώδη ἔμπαιξον

Δυσπιστία καί τεχνο-ουτοπίες

Ἔντονη ἀνησυχία ἔχει καταλάβει τόν δυτικό κυρίως κόσμο ἀπό τήν ἀλλαγή τῆς κυβέρνησης τῶν ΗΠΑ. Ταραχή στό διεθνές ἐμπόριο μέ τούς ἀπειλούμενους καί ἤδη νομοθετούμενους δασμούς, ἀλλά ἀνησυχία καί ἀπό τήν ἐμπλοκή μέ τήν ἐξουσία ἐκπροσώπων τῆς πλουτοκρατίας.

Ἡ καθηγήτρια Ἔφη Γαζῆ σέ ἄρθρο της στήν ἐφημερίδα «Τό Βῆμα»(31.1.2025), μέ τίτλο «Ὁ λαϊκισμός τῆς πλουτοκρατίας», παρατηρεῖ: «ἡ ἀνάμειξη πλούσιων ἐπιχειρηματιῶν στὴν πολιτικὴ δὲν περιορίζεται μόνο στὶς ΗΠΑ ἀλλὰ ἀφορᾶ καὶ ἄλλες χῶρες, ὅπως ἡ Ρωσία, ἡ Ἰνδία, ἡ Ἀργεντινή. Ἐπίσης, αὐτὴ ἡ ἀνάμειξη εἶναι συχνὰ πλέον ἄμεση, δηλαδὴ εἴτε οἱ ἴδιοι οἱ μεγιστάνες ἐπιχειρηματίες καταλαμβάνουν τὴ θέση τῶν “παραδοσιακῶν” πολιτικῶν ἀνατρέποντας παλαιότερες ἰσορροπίες στὴ σχέση τῆς πολιτικῆς μὲ τὴν οἰκονομικὴ ἰσχὺ εἴτε παρεμβαίνουν στὸν δημόσιο χῶρο, μὲ ἰσχυρὴ παρουσία καὶ πολιτικὸ λόγο. Τέλος, σὲ ἀντίθεση μὲ τὴ βιομηχανικὴ ἐποχή, πρόκειται συχνὰ γιὰ ἐκπροσώπους τοῦ τεχνο-καπιταλισμοῦ», τῆς ὑψηλῆς τεχνολογίας καί τῶν μίντια.

Ἀξίζει νά ἐπισημανθοῦν δύο στοιχεῖα πού ἀφοροῦν τόν πολύ λαό καί τήν διαμόρφωση τῆς γνώμης του.

Τό πρῶτο. Μέ τόν σταδιακό τερματισμό τοῦ προγράμματος ἐλέγχου τῆς ἀλήθειας τῶν ἀναρτήσεων ἀπό τό facebook, πού προβάλλεται ὡς ἀποκατάσταση τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου, μεταβάλλονται δημοφιλῆ διαδικτυακά μέσα, ὅπως καί τό Χ, σέ παράγοντες σύγχυσης καί ἐν τέλει ἀβεβαιότητας γιά τό τί εἶναι ἀληθινό καί τί ψεύτικο, μέ ἀποτέλεσμα τήν παραπλάνηση ἤ τήν δυσπιστία σέ ὅ,τι λέγεται. Ὁ καθηγητής Ἀντ. Γ. Καραμπατζός γράφει: «δὲν χρειάζεται νὰ μελετήσει κανεὶς τὸν Κὰντ γιὰ νὰ ἀντιληφθεῖ ὅτι ἐὰν τὸ ψέμα ἢ ἡ δυσπιστία ἐπικρατήσουν στὸν δημόσιο διάλογο, τότε κανεὶς δὲν θὰ πιστεύει κανέναν, οἱ δηλώσεις καὶ οἱ λέξεις θὰ εἶναι κενὲς νοήματος, μὲ ἀπότοκη συνέπεια νὰ κλονιστοῦν τὰ θεμέλια τῆς ἴδιας τῆς κοινωνικῆς συμβίωσης» (ὅ.π., Μεταξύ τεχνολιγαρχίας και παραπληροφόρησης).

Τό δεύτερο. Δημιουργεῖται ἕνα πρότυπο ἀτομικῆς ἐπιτυχίας, πλουτισμοῦ καὶ ἀνέλιξης, τὸ ὁποῖο «δὲν περιβάλλεται μόνον μὲ τὴν αἴγλη τοῦ πλούτου ἢ τὴν νοσταλγία τῆς εὐμάρειας. Ἐκφράζεται συχνὰ ἀπὸ ἰδιόμορφες προσωπικότητες καὶ ἐπιχειρηματολογίες ποὺ παραπέμπουν σὲ τεχνο-ουτοπίες ἑνὸς ὑπὸ κατασκευὴν "θαυμαστοῦ νέου κόσμου", μὲ τοὺς δικούς του πρωτοπόρους καὶ κατακτητές» (Ἔφη Γαζῆ, ὅ.π.).

Ὡς παιδαριώδη ἔμπαιξον

Ἡ περισσότερη ἀναστάτωση δημιουργεῖται ἀπό τήν ἐπικυριαρχία στά Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης πλουτοκρατῶν μέ ἐκκεντρικές ἀπόψεις καί συμπεριφορές. Ὅσοι ἀφήνονται σ’ αὐτά χωρίς κριτική σκέψη, χωρίς στοιχειώδη διάκριση, ὥστε νά ἐπιλέγουν τίς σελίδες πού θά ἐπισκέπτονται καί τούς ἀνθρώπους μέ τούς ὁποίους θά ἐπικοινωνοῦν, μποροῦν ὁπωσδήποτε νά βλαφθοῦν μέ ποικίλους τρόπους.

Διαβάζοντας ἄρθρα σχετικά μέ ὅσα προαναφέραμε διαπιστώναμε τήν ἀξία τῆς ἐπιστροφῆς στό καλό βιβλίο, ἀκόμη καί στό σοβαρό ἔντυπο περιοδικό καί τήν ἔγκυρη ἔντυπη ἐφημερίδα. Παντοῦ, βέβαια, μπορεῖ νά ὑπεισέλθη ἡ ἀνθρώπινη ἰδιοτέλεια, ἡ μεταφορά ψευδῶν εἰδήσεων ἤ πεπλανημένων ἀπόψεων, ὅμως ὁ ἀναγνώστης ἔχει περισσότερη ἄνεση νά σκεφθῆ καί νά κρίνη, νά προσλάβη ἤ νά ἀπορρίψη αὐτό πού διαβάζει.

Στόν ἀντίποδα τῆς σύγχυσης τοῦ κόσμου, στήν παράδοσή μας, ἡ ἀνάγνωση εἶναι βαθμίδα προσευχῆς. Μελετώντας κείμενα ἁγίων Πατέρων, μαθητεύοντας ἀκενόδοξα στόν λόγο τους, ἡ διακεχυμένη ἐνέργεια τοῦ νοῦ μας προσηλώνεται σέ νοήματα πού θερμαίνουν τήν διάνοια καί ἑλκύουν τήν καρδιά σέ προσευχή.

Σ’ αὐτήν τήν θερμαντική προσήλωση τοῦ νοῦ ὁ κόσμος, ὁ ὑψηλός στήν τεχνολογία καί τήν ὕβρη, ὡς πνευματικά παιδαριώδης ἐμπαίζεται.

π.Θ.Α.Β.