Γεγονός καὶ Σχόλιο: Σχέσεις καί ἀντί-σχέσεις
Ἕνα ἀπό τά μεγάλα προβλήματα πού ἀπασχολοῦν τούς ἀνθρώπους τῆς ἐποχῆς μᾶς εἶναι τό πρόβλημα τῆς σχέσεως, τῆς ἐπικοινωνίας. Οἱ ἄνθρωποι δέν μποροῦν νά ἐπικοινωνήσουν καλά μέ τούς ἄλλους, γιατί συναντοῦν πολλές φορές τρομερές ἀντιστάσεις, καί ἄλλες φορές προδοσίες. Καί, βέβαια, αὐτό δημιουργεῖ τήν λεγομένη ἀγοραφοβία καί τήν ἀπογοήτευση. Πάνω ἀπό ὅλα, αὐτή ἡ δυσαρμονία τῶν σχέσεων τραυματίζει τό εὐαίσθητό της ἀγάπης.
Τελευταία διάβασα σέ μιά ἐφημερίδα ἕνα πολύ εὔστοχο σχόλιο τοῦ γνωστοῦ φιλολόγου, διανοητοῦ καί πνευματικοῦ ἀνθρώπου, τοῦ κ. Σαράντου Καργάκου. Μεταξύ των ἄλλων ἔγραφε:
“Οι ἀδίστακτοι σκοποθῆρες δέν θέλουν τόν ἄνθρωπο, θέλουν τό ὄνομά του. Καί ὅταν κάνουν τήν δουλειά τους, τόν ἀγνοοῦν, καί τόν θυμοῦνται, ὅταν κάποτε θά τόν χρειασθοῦν. Ποῦ καί πού στήν γιορτή του!
Ἕνας παλαιός ἐπιφανής κληρικός, πού διακρίθηκε περισσότερο ὡς πολιτικός, εἶχε πεῖ πῶς τόν ἄνθρωπο δέν τόν πλησιάζεις γιά νά τόν ἀγαπήσεις, ἀλλά νά τόν ἀξιοποιήσης γιά τό συμφέρον σου. Ἄν τόν ἀγαπήσεις, θά σέ ἀξιοποιήση αὐτός. Μέ τήν λογική αὐτή οἱ ἀνθρώπινες σχέσεις γίνονται σχέσεις συμφέροντος. Χάνεται τό ἄνθρωπινο βάθος καί ἡ σχέση γίνεται μιά εὔθραυστη κρούστα πού σιγά-σιγά παγώνει, ὁπότε μετατρέπεταί σε ἀντί-σχέση. Ὅταν κάποιος ζητᾶ τόν ἄνθρωπο, ὅταν τόν χρειάζεται, εἶναι πιθανόν αὐτός νά ἀνταποκριθῆ, καί μάλιστα ἄν εἶναι ἀφελής, ἤ θά θελήση κι αὐτός νά ἐπωφεληθῆ, ἄν εἶναι συμφεροντολόγος, ἤ θά πικραθῆ, ἄν εἶναι ἰδεολόγος. Καί συχνά ἡ πίκρα μετατρέπεται σέ ἀποστροφή πού ἐκδηλώνεται μέ τήν κακολογία”.
Μέσα στό κείμενο αὐτό περιγράφεται πολύ ρεαλιστικά ἡ κατάσταση πού ἐπικρατεῖ ἐν πολλοῖς στήν σημερινή κοινωνία μας, στήν ὁποία οἱ σχέσεις μεταξύ των ἀνθρώπων εἶναι σχέσεις συμφέροντος καί ἐκμεταλλεύσεως. Καί αὐτό, βέβαια, συνεπάγεται τήν ἀπογοήτευση, τήν πικρία καί τήν ἀντικοινωνικότητα. Πρόκειται γιά μιά νοοτροπία πού τραυματίζει πολύ βαθειά τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη.
Ὅταν θελήσουμε νά προσδιορίσουμε τό τί θεωροῦμε συμφέρον, μποροῦμε νά τό ἐντοπίσουμε κυρίως στήν φιλοδοξία καί τήν ὑλική εὐμάρεια. Οὐσιαστικά, ὁ φιλόδοξος ἄνθρωπος εἶναι δυστυχισμένος, γιατί τό ἀνθρώπινο πνεῦμα δέν ἱκανοποιεῖται ἀπό τήν κενή δόξα, γι’ αὐτό ὁ φιλόδοξος εἶναι πάντοτε ἀνασφαλής. Ἐπίσης, ἐκεῖνος πού στηρίζεται στά ὑλικά ἀγαθά φανερώνει τήν πνευματική του κενότητα, γιατί εἶναι γνωστόν ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἔχει αὐτό πού εἶναι καί δέν εἶναι αὐτό πού ἔχει. Ὅταν τό εἶναι ταυτίζεται καί ἑξαντλῆται στό ἔχειν, δηλαδή ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐξαρτᾶ τό νόημα τῆς ζωῆς του ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά, τότε διακατέχεται ἀπό μιά ἀπύθμενη δυστυχία, ἐνῶ ὅταν τό ἔχειν συνδέεται μέ τό εἶναι, δηλαδή ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἐξαρτᾶ τήν εὐτυχία τοῦ ὄχι ἀπό αὐτό πού ἔχει, ἀλλά ἀπό αὐτό πού εἶναι, τότε δείχνει ὅτι εἶναι ἐσωτερικά πεπληρωμένος.
Ζοῦμε σέ μιά κοινωνία πού ὁ ἄνθρωπος θεωρεῖται ἕνα ἐκμεταλλεύσιμο καί ἀναλώσιμο ὑλικό. Γι’ αὐτό καί οἱ σχέσεις μετατρέπονται πολλές φορές σε ἀντί-σχέσεις καί ἡ κοινωνικότητα σέ ἀντικοινωνικότητα. Εἶναι πράγματι ἕνα ἀπό τά σημεῖα τῶν καιρῶν!
Ν.Ι.
- Προβολές: 3197