Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἀποτυχία καί πολιτισμική ὑστέρηση - Νόμῳ κρατοῦσα πολιτεία

Ἀποτυχία καί πολιτισμική ὑστέρηση

Μέσα στήν πάλη τῶν οἰκονομικῶν συμφερόντων ποιούς θά ὑπερασπιστῆ ἡ Ἐκκλησία; Προφανῶς τούς ἀδυνάτους. Πῶς ὅμως θά τούς ὑπερασπισθῆ; Αὐτό τό ἐρώτημα δέν εἶναι πάντα εὔκολο νά ἀπαντηθῆ, διότι δέν ἀρκεῖ ἡ καλή διάθεση, τό ἀγωνιστικό πνεῦμα καί τό θυσιαστικό ἦθος πλάϊ στούς ἀγωνιζόμενους ἀδυνάτους. Χρειάζεται, ἐκτός ἀπό τό αἴσθημα τῆς ἀλληλεγύης, ἡ γνώση τῶν κανόνων καί τῶν θεσμῶν τῆς ἀγορᾶς καί ἀκόμη παραπέρα γνώση τῆς σχέσης τῶν ψυχολογικῶν κανόνων τῆς ἰδιοτέλειας, τῆς δίψας γιά πλουτισμό, μέ τήν ἀνάπτυξη τῆς οἰκονομίας, ἡ ὁποία ἀνοίγει θέσεις ἐργασίας μέ τήν εἰσροή ἐπενδύσεων.

Δυστυχῶς, ἡ οἰκονομία τοῦ δυτικοῦ κόσμου, ἡ ὁποία στίς μέρες μας ἔχει γίνει παγκόσμια, κινεῖται ἀπό τήν ἰδιοτέλεια καί τήν δίψα γιά πλουτισμό.
Ἡ οἰκονομική ἀποτελεσματικότητα αὐτῆς τῆς «ἰδιωτικῆς ἐμπάθειας», ὁδηγεῖ στήν ἐπιλογή τῶν ἰδιωτικοποιήσεων βασικῶν τομέων τῆς οἰκονομίας, οἱ ὁποῖοι μέχρι τώρα ἦταν στήν πλήρη κυριότητα τοῦ Κράτους.

Αὐτό, ὡς γεγονός, ἀποτελεῖ μιά ὁμολογία ὅτι τό Κράτος ἀπέτυχε στόν ρόλο του. Δέν μπορεῖ νά διαχειριστῆ ἀποδοτικά τά «κτήματα» (ἐπιχειρήσεις κοινῆς ὠφέλειας, ὀργανισμούς, ὑπηρεσίες) πού ἀνήκουν σέ ὅλο τόν λαό.

Κρίνοντας τά πράγματα ἀπό τήν σκοπιά τοῦ πολιτισμοῦ εἶναι μιά πολιτισμική ὑστέρηση, ἀφοῦ οἱ ἀτομικότητες δέν μποροῦν νά συνεργαστοῦν ἀποβλέποντας στό κοινό καλό, δέν μποροῦν νά ὑποτάξουν τό ἀτομικό συμφέρον στό συμφέρον τῆς κοινότητας.

Ὅμως ὑπάρχει καί ἡ ρεαλιστική σκοπιά. Εἶναι ἡ ἐκμετάλλευση ἀπό τό Κράτος τῆς ζωτικότητας τῶν ἰδιωτῶν, ἡ δραστηριότητα τῶν ὁποίων μπορεῖ νά φέρη ἔσοδα στό κοινό ταμεῖο, πρός ὄφελος ὅλης τῆς κοινωνίας, καί ἰδιαιτέρως τῶν ἀδυνάτων.

Αὐτή ἡ ρεαλιστική αἰσιόδοξη σκοπιά ἔχει ὅμως προϋποθέσεις.

Νόμῳ κρατοῦσα πολιτεία

Εἶναι γνωστό στούς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας τό σύστημα τῆς «νόμῳ κρατούσης πολιτείας». Εἶναι ἕνα σύστημα πού ἀφορᾶ τήν σχέση τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν Πολιτεία. Κατά τούς ἀσχολουμένους μέ τό Ἐκκλησιαστικό Δίκαιο τό σύστημα τῆς «νόμῳ κρατούσης πολιτείας» ἀποτελεῖ μιά ἤπια ἐκδοχή τοῦ πολιτειοκρατικοῦ συστήματος, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο τό Κράτος δέν μπορεῖ νά ἐπεμβαίνη αὐθαίρετα στά ἐσωτερικά τῆς Ἐκκλησίας, ὅμως τήν προστατεύει καί ἀσκεῖ ἐπάνω της ἐποπτεία.

Στίς μέρες μας οἱ σχέσεις Ἐκκλησίας καί Πολιτείας βρίσκονται στό «μεταίχμιο μεταξύ τοῦ συστήματος τῆς νόμῳ κρατούσης πολιτείας καί ἑνός καθεστῶτος συναλληλίας», δηλαδή ἑνός καθεστῶτος σεβασμοῦ τῶν διακριτῶν ρόλων τῆς Πολιτειακῆς καί Ἐκκλησιαστικῆς διοίκησης.

Ἡ παραπάνω παρέκβαση ἔγινε προκειμένου νά ποῦμε, ὅτι οἱ σχέσεις τῶν ἰδιωτῶν ἐπενδυτῶν, πού ὑποκατέστησαν στήν δομή τῆς ἐθνικῆς οἰκονομίας τό Δημόσιο, μέ τό Κράτος πρέπει νά διέπεται ἀπό τό σύστημα τῆς «νόμῳ κρατούσης πολιτείας» καί ὄχι τῆς συναλληλίας.

Ἡ Πολιτεία δέν συμμετέχει στά ἐσωτερικά τῶν ἐπιχειρήσεων. Προστατεύει τήν ἰδωτική ἐπιχειρηματικότητα, ὅμως ἐποπτεύει ὅλες τίς διαδικασίες, ὁρίζοντας νόμους καί κανόνες, καθώς καί ἐλεγκτικούς μηχανισμούς γιά τήν διασφάλιση τῆς νομιμότητας ὅλων τῶν δραστηριοτήτων, ὥστε νά ἀποβαίνουν πρός τό συμφέρον τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου.

Ἡ ἀποτυχία, βέβαια, τοῦ Κράτους νά διαχειριστῆ ἀποδοτικά τόν δημόσιο πλοῦτο, δέν ἐμπνέει ἀπόλυτη βεβαιότητα ὅτι οἱ νόμοι καί οἱ κανόνες πού θά ὁρίση θά εἶναι ἀπαγαύσματα τῆς δικαιοσύνης τῶν νομοθετῶν.
Ὅμως πρέπει νά ἐλπίζουμε πάντα σέ καλύτερες ἡμέρες…