Skip to main content

Ὁμιλία γιά τήν μεταπατερική θεολογία στόν Πύργο Ἠλείας

Τήν Τετάρτη 23 Ὀκτωβρίου, ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Ἱερόθεος προσκεκλημένος ἀπό τόν Σεβ. Μητροπολίτη Ἠλείας κ. Γερμανό, μίλησε σέ Ἱερατική Σύναξη τῶν Κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἠλείας, πού πραγματοποιήθηκε στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως στόν Πύργο. Τό θέμα τῆς ὁμιλίας, τό ὁποῖο ἦταν ἐπιλογή τῶν Κληρικῶν καί Θεολόγων, ἦταν: Ἡ μεταπατερική θεολογία.

Ὁ Σεβ. κ. Γερμανός μαζί μέ τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο Ὠλένης κ. Ἀθανάσιο ὑποδέχθηκε τόν Μητροπολίτη μας στό Γραφεῖο τοῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγ. Νικολάου καί ἀπό ἐκεῖ μετέβησαν στήν αἴθουσα τοῦ Πνευματικοῦ Κέντρου, ὅπου ἦταν συγκεντρωμένοι οἱ Κληρικοί τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἠλείας παρουσίασε μέ λίγα, ἀλλά θερμά λόγια τόν Μητροπολίτη μας στούς Κληρικούς τῆς Μητροπόλεώς του, μέ τούς ὁποίους καί ἄλλες φορές συναντήθηκε στό παρελθόν σέ παρόμοιες εὐκαιρίες.

Γιά τήν μεταπατερική θεολογία, τό θέμα πού ἀνέπτυξε ὁ Μητροπολίτης μας στόν Πύργο, ἔχει ἐκδώσει εἰδικό βιβλίο, ὁπότε τό ἔχει μελετήσει σέ βάθος ἀπό θεολογικῆς καί ἱστορικῆς πλευρᾶς. Στούς Κληρικούς τῆς Μητροπόλεως Ἠλείας τό ἀνέπτυξε μέ προφορικό, ἁπλό καί ζωντανό τρόπο, μέ πληρότητα ἀλλά καί περιεκτική συντομία.

Διαίρεσε τήν ὁμιλία του σέ τρία κύρια μέρη.

Στό πρῶτο μέρος περιέγραψε, μέ βάση τήν διδασκαλία τῶν τεσσάρων Πατέρων, στούς ὁποίους ἡ Ἐκκλησία ἀπένειμε τόν τίτλο τοῦ Θεολόγου, δηλαδή τούς ἁγίους Ἰωάννη τόν Θεολόγο, Γρηγόριο τόν Θεολόγο, Συμεών τόν Νέο Θεολόγο καί Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, τί ἀκριβῶς εἶναι ἡ ὀρθόδοξη θεολογία κατά τήν βιβλικοπατερική παράδοση. Θεολόγος εἶναι αὐτός ὁ ὁποῖος ἔχει ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ καί ἀποκτᾶ τήν γνώση τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ. Αὐτός λέγεται θεόπτης. Θεολόγοι ὅμως εἶναι καί αὐτοί οἱ ὁποῖοι μεταδίδουν τήν ἐμπειρία τῶν θεοπτῶν ἁγίων.

Στό δεύτερο μέρος ἀναφέρθηκε στό τί ἀκριβῶς σημαίνει μεταπατερική θεολογία, καί ἔδωσε δύο σημασίες τοῦ ὅρου. Ἡ μία εἶναι χρονική καί ἡ ἄλλη τροπική-κριτική.

Στήν χρονική σημασία κυριαρχεῖ ἡ ἄποψη ὅτι ἡ περίοδος τῶν ἁγίων Πατέρων τελείωσε τόν ὄγδοο αἰώνα μ.Χ. Στήν συνέχεια ἀναπτύχθηκε ἡ Σχολαστική θεολογία, κατ' ἀρχάς ἡ προσχολαστική 9ο-11ο αἰώνα καί στήν συνέχεια ἡ κυρίως σχολαστική θεολογία ἀπό τόν 11ο-13ο αἰώνα πού εἶναι ἀνώτερη άπό τήν πατερική. Ἔπειτα, ἀκολούθησε ἡ Ἀναγέννηση, ἡ Μεταρρύθμιση, ὁ Διαφωτισμός καί ἀκολούθως ἡ Ρωσική θεολογία, ἡ ὁποία θεωρήθηκε ὅτι εἶναι ἀνώτερη καί ἀπό τήν Πατερική καί ἀπό τήν Σχολαστική. Τήν ἄποψη αὐτή ἐξέφρασε ὁ Ἀλέξης Χωμιακώφ καί τόν ἀκολούθησαν οἱ Ρῶσοι τῆς Διασπορᾶς.
Στήν τροπική-κριτική σημασία τῆς μεταπατερικῆς θεολογίας ἐπικρατεῖ ἡ ἄποψη ὅτι ἡ θεολογία τήν ὁποία ἐξέφραζαν οἱ Πατέρες ἀνταποκρινόταν στόν πολιτισμό τῆς ἐποχῆς ἐκείνης καί κυρίως στήν νεοπλατωνική φιλοσοφία. Ὁπότε, σήμερα θά πρέπει νά γίνη νέα ἀνάγνωση καί ἑρμηνεία τῶν πατερικῶν κειμένων μέ νέα προοπτική.

Στό τρίτο μέρος τῆς ὁμιλίας ὁ Σεβασμιώτατος ἀνέφερε συγκεκριμένες ἐφαρμογές τῆς μεταπατερικῆς θεολογίας, ὅπως εἶναι ἡ Τριαδολογική ἑρμηνεία τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὀντολογία τοῦ προσώπου, ἡ εὐχαριστιακή ἐκκλησιολογία καί ἡ διάσπαση μεταξύ τῆς δόξας τοῦ Σταυροῦ καί τῆς δόξας τῆς Ἀναστάσεως. Ἀνέλυσε καί τά τέσσερα αὐτά σημεῖα, παρουσιάζοντας τήν βιβλικοπατερική παράδοση καί τονίζοντας ὅτι ὑπάρχει σαφής ἑνότητα μεταξύ Προφητῶν Ἀποστόλων καί Πατέρων, καίτοι χρησιμοποιεῖται διαφορετική ὁρολογία.

Τέλος, ἀναφέρθηκε ὅτι μέ τήν μεταπατερική θεολογία συνδέεται καί ἡ λεγόμενη συναφειακή θεολογία, ἡ ὁποία ἐπιλέγει νά παραθεωρῆ τίς διαφορές μεταξύ τῶν ὁμολογιῶν καί τῶν θρησκειῶν ἤ καί ἰδεολογιῶν καί ἀσχολεῖται μόνο μέ τίς «συνάφειες», δηλαδή τά κοινά σημεῖα πού μπορεῖ νά ὑπάρχουν ἀνάμεσά τους. Ἀνέφερε σχετικό παράδειγμα τοῦ Ὀλιβιέρ Κλεμάν, τό πῶς ἔβλεπε τά κοινά σημεῖα μεταξύ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ἰουδαϊσμοῦ, Ἰσλαμισμοῦ καί Ἀνατολικῶν Θρησκειῶν.

Τήν ὁμιλία ἀκολούθησε συζήτηση, ἡ ὁποία διασάφησε καί ἐπέκτεινε διάφορα σημεῖα τῆς ὁμιλίας.

Μετά τήν ὁμιλία ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἠλείας κ. Γερμανός παρέθεσε στόν Μητροπολίτη μας καί τήν συνοδεία του γεῦμα στό Μητροπολιτικό οἴκημα, μέσα σέ θερμή ἀτμόσφαιρα, μέ συζητήσεις μέσα ἀπό τίς ὁποῖες ἐκφραζόταν ἡ ἁπλότητα, ἡ ἐκκλησιαστική ἐμπειρία, ἡ ποιμαντική σοφία καί ἡ σταθερότητα στίς καθαρές ἐκκλησιολογικές τοποθετήσεις τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γερμανοῦ.


π.Θ.

  • Προβολές: 3961