Γεωργίου Γαλανόπουλου: Ἐκκλησιαστικές ἑορτές & ἔθιμα Φεβρουαρίου Ἀράχωβα Ναυπακτίας

Γεωργίου Γαλανόπουλου, Δικηγόρου-Ἀναγνώστου

Μὲ λαμπρὴ θεία Λειτουργία, ἁγιασμὸ γιὰ τὸ νέο μῆνα Φεβρουάριο καὶ τὶς εὐχὲς τοῦ Ἁγίου Τρύφωνος γιὰ τοὺς κήπους, τὰ σπαρτά, τὰ λάχανα καὶ τοὺς ἀμπελῶνες, ὑποδέχθηκαν οἱ ἐνορῖτες τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Νικολάου στὴν Ἀράχωβα Ναυπακτίας, τὸν μῆνα Φλεβάρη ἡ Κουτσοφλέβαρο, ὅπως τὸν λένε γιὰ τὶς λειψές του ἡμέρες, τιμῶντας τὰ προεόρτια τῆς Ὑπαπαντὴς καὶ τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Τρύφωνος τοῦ ἰαματικοῦ Ἀναργύρου καὶ τοῦ ὁποίου φορητὴ εἰκόνα ὑπάρχει στὸν ἱερὸ Ναό, ἄριστα φιλοτεχνημένη. Τὴν ἡμέρα αὐτὴ τὸ ἔθιμο ἐδῶ καὶ αἰῶνες δὲν ἐπιτρέπει τὴν χρήση κοπτικῶν ἐργαλείων (ψαλίδια, μαχαίρια, πριόνια κλπ) οὔτε καὶ βελονῶν γιὰ μπάλωμα ἡ κέντημα καὶ οἱ ντόπιοι κάτοικοι τὸ τηροῦν στὸ ἀκέραιο καὶ τὸ «ξετάζουν», μιᾶς καὶ ἡ τήρηση τῶν ἐθίμων εἶναι κανὼν ζωῆς καὶ πολύχρονης διάρκειας.

Τὴν κυριώνυμη ἡμέρα τῆς μεγάλης Δεσποτοθεομητορικὴς ἑορτῆς τῆς Ὑπαπαντὴς τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τελέστηκε ἡ Λιτή, ὁ Ὄρθρος μετὰ Ψαλτηρίων καὶ Πολυελαίου καὶ ἀκολούθησε πανηγυρικὴ θεία Λειτουργία μὲ Ἀρτοκλασία καὶ μεγάλη συμμετοχὴ τῶν πιστῶν, περὶ τὰ 40 ἄτομα.

Ἡ Ἀράχωβα στὶς ἐσχατιὲς τῆς Μητροπόλεως, Ἐπαρχίας καὶ τοῦ Νομοῦ μας, κατὰ τὴν χειμερινὴ περίοδο τοῦ κρύου, τοῦ χιονιοῦ καὶ τοῦ παγετοῦ, μὲ ὑψόμετρο 1023 μ. κατοικεῖται ἀπὸ 82 μόνιμους κατοίκους καὶ οἱ μισοὶ ἀπὸ αὐτοὺς ἐκκλησιάζονται τακτικὰ καὶ μάλιστα τὸ χειμῶνα οἱ ἄνδρες ὑπερτεροῦν τῶν γυναικῶν στὴν Ἐκκλησία. Ὁ φιλακόλουθος Ἀρχιμανδρίτης π. Γαβριὴλ ἐκτελεῖ ἄριστα καὶ εὐσυνείδητα τὰ ἱερατικά του καθήκοντα μὲ τὴν συμπαράσταση τοῦ δραστήριου Ἐκκλησιαστικοῦ Συμβουλίου τοῦ Ναοῦ τοῦ πολιούχου καὶ προστάτου της Ἀράχωβας Ἁγίου Νικολάου, τῆς νεωκόρου, τῶν ἱεροψαλτῶν καὶ τῶν εὐλαβῶν ἐνοριτῶν καὶ ἐνοριτισσῶν.

Ἡ Ἀράχωβα μὲ πλούσια ἐκκλησιαστική, ἱστορικὴ παράδοση εἶναι μιὰ ζωντανὴ κυψέλη εὐλαβῶν πιστῶν σὲ κάθε ἐποχὴ τοῦ χρόνου, ἀκόμα καὶ τὸν χειμῶνα, ὅταν ἄλλα ἔρημα ἡ ἀκατοίκητα ὀρεινὰ χωριὰ πέφτουν σὲ χειμερία νάρκη. Σὲ κάθε θεία Λειτουργία οἱ Ἀραχωβίτες νέοι καὶ ἡλικιωμένοι, ντόπιοι καὶ ἐπισκέπτες, πηγαίνουν στὴν Ἐκκλησιὰ νὰ ἀνάψουν τὸ κεράκι τοὺς εὐλαβικὰ καὶ νὰ προσευχηθοῦν γιὰ ὅλα τὰ ἀγαπημένα τους πρόσωπα, ζῶντες καὶ κεκοιμημένους. Ὅταν ἑνώνεται καὶ συναντιέται ὁ οὐρανὸς μὲ τὴ γῆ διὰ μέσου τῆς κοινῆς προσευχῆς ἑνώνονται ὅλα τὰ μέλη τῆς στρατευομένης ἐπὶ γῆς καὶ τῆς θριαμβευούσης ἐν οὐρανῷ Ἐκκλησίας πρὸς δόξαν καὶ προσκύνησιν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ ἡμῶν.

Ὁ λαός μας μὲ τὴν σοφία ποὺ τὸν διακρίνει ἀφιέρωσε στὴν ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντὴς καὶ μιὰ γνωστὴ παροιμία «Ὑπαπαντὴ καλοβρεγμένη, κοφινούλα γεμισμένη», ποὺ προσδιορίζει τὸν καιρό, τὴν εὐφορία τῆς κάρπιμης γῆς καὶ τὴν σοδειὰ πλουσιοπάροχα. Καὶ ἐφέτος τὴν ἡμέρα τῆς Ὑπαπαντὴς αἱ νεφέλαι τῶν οὐρανῶν ὑετὸν (βροχὴν) ἔσταξαν ἐπὶ τῆς γῆς, λίαν ἱκανοποιητικὴν καὶ εὐεργετικὴν γιὰ τὰ σπαρτὰ καὶ τὴν ἀποφυγὴ τῆς λειψυδρίας ἀπὸ τὴν φιλανθρωπία τοῦ μόνου ἀγαθοδώρου Θεοῦ ἡμῶν. Ἐν μέσῳ χειμῶνος ἄλλη παροιμία λέγει: «Ὁ Φλεβάρης κι ἂν φλεβίση καλοκαίρι θὰ μυρίση, μὰ ἂν τύχη καὶ θυμώση μὲς τὰ χιόνια θὰ μᾶς χώση».

Ἔτσι, μετὰ τὸν πλούσιο ἑορταστικὰ Ἰανουάριο εἰσήλθαμε καὶ στὸν Φεβρουάριο μῆνα, ὁ ὁποῖος μὲ τὴν σειρά του δὲν ὑστερεῖ ἀπὸ ἑορτές, παρὰ τὶς λιγότερες μέρες του, ἀφοῦ τὸ τρέχον ἔτος δὲν εἶναι δίσεκτο, ποὺ ὁ λαός μας θεωρεῖ ὄχι ἰδιαίτερα καλό, ἀπὸ προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες. (Ἡ ὀρθὴ ἔκφραση ἐκκλησιαστικὰ εἶναι βίσεκτος μῆνας). Μεγάλες οἱ ἑορτὲς τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Ἱερομαρτύρων Χαραλάμπους, Βλασίου καὶ Πολυκάρπου, ὁ ὁποῖος εἶναι καὶ ὁ Ἅγιος προστάτης τῆς Ἐπαρχίας καὶ Μητροπόλεως, τιμώμενος λαμπρῶς στὴν Ἱερὰ Μονὴ Ἀμπελακιωτίσσης, ὅπου θησαυρίζεται τὸ θαυματόβρυτο λείψανο τῆς ἁγίας χειρός του.

Τὸν μῆνα Φεβρουάριο ἄνοιξε τὸ Τριώδιο μὲ τοὺς ὑπέροχους ἐκκλησιαστικοὺς κατανυκτικοὺς ὕμνους, τὰ ὑψηλὰ νοήματα καὶ διδάγματα. Ὁ λαός μας, ἐκτὸς ἀπὸ μικρὴ μερίδα ἐξαιρέσεων, θεωρεῖ τὴν περίοδο τοῦ Τριωδίου ὡς χρόνο καὶ καιρὸ ξεφαντώματος καὶ ἀλλάζει μάλιστα καὶ προσωπεῖο. Ὅμως δὲν εἶναι ἔτσι. Ἡ φιλόστοργος μητέρα Ἐκκλησία προετοιμάζει τοὺς πιστοὺς κατάλληλα γιὰ νὰ ὑποδεχθοῦν μετὰ ἀπὸ τέσσερις Κυριακὲς (ἀρχὲς Μαρτίου, ἀφοῦ ὁ Μάρτιος δὲν λείπει ἀπὸ τὴν Σαρακοστή, κατὰ τὴν λαϊκὴ παροιμία), τὴν Ἁγία καὶ μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἐν μετανοίᾳ, ταπεινώσει καὶ προσευχὴ στὸ ἀνοικτὸ στάδιο τῶν ἀρετῶν ποὺ θὰ ἀναδείξη καὶ θὰ βραβεύση τοὺς ἀληθινοὺς ἀθλητὲς στὴν πάλη κατὰ τῶν παθῶν καὶ στὸν πόλεμο ἐνάντια στὸ κακὸ καὶ τὴν ἁμαρτία, ὥστε νὰ καταντήσουμε στὴν προσκύνηση τῶν Ἀχράντων Παθῶν τοῦ Χριστοῦ μας στὴ λαμπρὴ καὶ ἔνδοξο τριήμερο Ἀνάστασή Του. Γένοιτο!