Κύριο θέμα: Ὁμιλία τοῦ καθηγητή Pavel Chirilla - «Ἀρχές χριστιανικῆς ἰατρικῆς…»

Τὴν Δεύτερα 23 Φεβρουαρίου ε.ε. ἐπισκέφθηκε τὴν Ναύπακτο ὁ Καθηγητὴς Pavel Chirilla (Παῦλος Κυρίλλα), δρ. Ἰατρικῆς, Θεολόγος, Καθηγητὴς τῆς Βιοηθικῆς στὸ Πανεπιστήμιο τῆς Κραϊόβα καὶ ἱδρυτὴς καὶ διευθυντὴς τοῦ Κέντρου Περίθαλψης Καρκινοπαθῶν (Palliative Care Center) «Ἁγία Εἰρήνη» στὸ Βουκουρέστι. (Πρόκειται γιὰ ἕναν ξενῶνα ὅπου φιλοξενοῦνται κάτω ἀπὸ ἰατρικὴ παρακολούθηση καρκινοπαθεῖς στὸ τελευταῖο στάδιο τῆς ἀσθενείας τους.) Ὁ κ. Κυρίλλα συνοδευόταν ἀπὸ τὸν Ἱερομόναχο π. Θεοφάνη, Πνευματικὸ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Νέρα, ὁ ὁποῖος γνωρίζει τὰ ἑλληνικὰ καὶ ἐκτελοῦσε χρέη διερμηνέα.

Γιὰ τὸν Καθηγητὴ Π. Κυρίλλα καὶ τὸ ἔργο του γράψαμε σὲ προηγούμενο τεῦχος τῆς Ε.Π., μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Σεβασμιωτάτου στὴν Ρουμανία, τὸν Φεβρουάριο-Μάρτιο τοῦ 2008 (βλ. τεῦχος 141). Τώρα ταξίδευσε ἀπὸ τὴν Ρουμανία προκειμένου νὰ συναντηθῇ καὶ νὰ συζητήση μὲ τὸν Σεβασμιώτατο κ. Ἰερόθεο γιὰ διάφορα θέματα –ἐκκλησιαστικά, πνευματικά– ποὺ τὸν ἀπασχολοῦν.

Μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς ἐπισκέψεώς του αὐτῆς, ὁ Σεβασμιώτατος τὸν παρεκάλεσε νὰ μιλήση στοὺς Χριστιανοὺς τῆς Ἐπαρχίας μας, στὰ πλαίσια τῶν δικῶν του ἑσπερινῶν ὁμιλιῶν τῆς Δευτέρας, στὸ Πνευματικὸ Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.

Ἔτσι, εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ ἀκούσουμε διὰ ζώσης ἕναν κατηρτισμένο ἀγωνιστὴ ἰατρὸ καὶ θεολόγο, ὁμόδοξο ἀδελφὸ μὲ πολλὲς ἐμπειρίες ἀπὸ τὴν ἐξάσκηση τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης.

Τὸ κείμενο τῆς ὁμιλίας του καὶ ἡ συζήτηση δημοσιεύονται ἐδῶ ἀπομαγνητοφωνημένα. Ὁ κ. Κυρίλλα διάβασε τὴν εἰσήγησή του στὰ ἀγγλικὰ καὶ μετέφραζε ἡ κ. Φωτεινὴ Σαΐτη, ἐνῷ στὴν συζήτηση μιλοῦσε στὰ Ρουμανικὰ καὶ μετέφραζε ὁ π. Θεοφάνης.

***

«Οἱ ἀρχὲς τῆς χριστιανικῆς ἰατρικῆς - ἡ ἴαση ὡς ἐκκλησιαστικὸ ἔργο»

Ὁμιλία τοῦ Καθηγητοῦ Pavel Chirilla

Σεβασμιώτατε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ ἐν Χριστῷ,

Εἶμαι πολὺ χαρούμενος ποὺ μιλῶ μπροστά σας.

Πολλὰ χρόνια πρὶν εἶχα δουλέψει γιὰ ἕνα διάστημα δέκα ἐτῶν σὲ Μονάδα Πρώτων Βοηθειῶν (Emergency Hospital) σὲ νοσοκομεῖο στὸ Βουκουρέστι. Ἐκεῖ εἶδα πολλοὺς ἀσθενεῖς νὰ πεθαίνουν. Ὅταν ἤμουνα σὲ ἐφημερία ἔβλεπα πέντε μὲ δέκα ἀσθενεῖς νὰ πεθαίνουν κάθε ἡμέρα. Ἤμουνα πολὺ ἐντυπωσιασμένος ἀπὸ τὴν στιγμὴ τοῦ θανάτου καὶ εἰδικὰ ἀπὸ τοὺς διαφορετικοὺς τρόπους μὲ τὸν ὁποῖον μπορεῖ νὰ πεθάνη κανείς.

Τότε ἄρχισα νὰ μαζεύω ὅλα τὰ χωρία μὲ ἰατρικὰ θέματα ἀπὸ τὶς Γραφές, μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ἀνακάλυψα πὼς ὑπάρχει ἕνα βιβλικὸ φάρμακο. Μετὰ ἀνακάλυψα πὼς ὑπάρχει ἕνα χριστιανικὸ φάρμακο καὶ ἀργότερα ἀνακάλυψα πὼς ὑπάρχει μιὰ ὀρθόδοξη ἀντίληψη καὶ ἕνας ὀρθόδοξος τρόπος γιὰ θεραπεία, ποὺ ἀναγνώρισα στὰ βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου ποὺ μεταφράστηκαν στὰ Ρουμανικὰ καὶ μὲ βοήθησαν πάρα πολύ.

Σύμφωνα μὲ τὴν ἀντίληψη τῆς ὀρθόδοξης θεραπείας πιστεύουμε πὼς ἡ θεραπεία εἶναι μιὰ θεανθρώπινη πράξη. Γιατί; Ἐπειδὴ στοὺς ἀσθενεῖς ὑποφέρει ὁ Χριστός, διὰ τῶν ἰατρῶν θεραπεύει ὁ Χριστὸς καὶ στὸν Ἱερέα ἀκόμα ἐνεργεῖ καὶ εὐλογεῖ ὁ Χριστός. Γι' αὐτὸν τὸν λόγο, ἡ θεραπεία εἶναι μιὰ ἐκκλησιαστικὴ πράξη.

Ἀπὸ τὴν πτώση τοῦ Ἀδὰμ μέχρι τώρα ἡ ἀνθρωπότητα ὑποφέρει, ἡ ἀσθένεια μπορεῖ νὰ προσβάλη ὁποιονδήποτε ἄνθρωπο, ἄνδρα, γυναῖκα, σκλάβο, βασιλέα, παιδί, ἡλικιωμένο, ἁμαρτωλό, ἅγιο, μοναχό, λαϊκό. Ἡ ἀκαδημαϊκὴ ἰατρικὴ γνωρίζει τὶς βιολογικὲς αἰτίες τῶν ἀσθενειῶν. Ἡ μέθοδος τῆς χριστιανικῆς ἰατρικῆς ἀναφέρεται στὶς πνευματικὲς αἰτίες τῶν ἀσθενειῶν. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀνακαλύψαμε τὴν κολαστικὴ ἔννοια-ἀντίληψη τῶν ἀσθενειῶν. Στὴν Καινὴ Διαθήκη ἀνακαλύψαμε καινούριες ἔννοιες-ἀντιλήψεις. Γιὰ παράδειγμα τὴν προφύλαξη ἀπὸ τὴν ἀλλαζονεία, ἀκόμα καὶ ἀσθένειες ποὺ γίνονται πρὸς δόξαν Θεοῦ, ὅπως ὁ θάνατος τοῦ Λαζάρου, ἢ γιὰ νὰ δείξουν τὴν δύναμη καὶ τὰ ὄμορφο ἔργο τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἡ θεραπεία τοῦ τυφλοῦ.

Τώρα στὴν Εὐρώπη, στὴν χώρα μου ἄλλα καὶ στὴν χώρα σας, ὁ καρκίνος εἶναι ἡ δεύτερη αἰτία θανάτου μετὰ ἀπὸ τὶς καρδιακὲς ἀρρώστιες. Ἀλλὰ τὸ νὰ πεθαίνη κανεὶς μὲ καρκίνο εἶναι μιὰ πολὺ εἰδικὴ περίπτωση. Οἱ ἀθενεὶς μὲ καρκίνο πηγαίνουν βῆμα πρὸς βῆμα στὴν τελικὴ στιγμὴ μὲ πολὺ καθαρὸ μυαλό. Πρακτικὰ ἀντιλαμβάνονται το πὼς πεθαίνουν. Γι' αὐτὸν τὸν λόγο εἶναι πάρα πολὺ σημαντικὸ νὰ λαμβάνης φροντίδα γι' αὐτοὺς τοὺς ἀσθενεῖς. Ὁ πόνος, ἡ ἀϋπνία, ἡ κατάθλιψη, ἡ ἀπώλεια τῆς ἐλπίδας, ἔχουν ἕνα τρομερὸ ἀντίκτυπο στὸ μυαλὸ τῶν ἀσθενῶν. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ ἡ Ὀρθοδοξία συνοδεύει τὴν ψυχὴ τοῦ ἀσθενοῦς στὴν αἰώνια ζωή.

Ξεκίνησα τὸν Ξενῶνα «Ἁγία Εἰρήνη» πρὶν τρία χρόνια, γιὰ νὰ βοηθήσω τοὺς ἀσθενεῖς, νὰ τοὺς συμπαρασταθῶ σὲ αὐτὴν τὴν ἰδιαίτερη στιγμὴ τοῦ θανάτου, γιὰ νὰ προσευχηθῶ γι' αὐτοὺς καὶ νὰ καλέσω τὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ἀπὸ τὸν Σταυρὸ τοῦ μαρτυρίου. Στὸν Ξενῶνα μας ἔχουν πεθάνει 500 ἀσθενεῖς. Μόνο 10 ἀρνήθηκαν τὴν ἐξομολόγηση καὶ τὴν θεία Εὐχαριστία πρὶν πεθάνουν.

Εἴμαστε ἀνοικτοὶ γιὰ ὅλες τὶς θρησκεῖες, ἀλλὰ τὸ προσωπικό μας εἶναι Ὀρθόδοξοι, γιατί τὸ ὀρθόδοξο δόγμα μιλᾶ μὲ δύναμη καὶ ταπείνωση γιὰ τὴν μέλλουσα καὶ αἰώνια ζωή.

Ἡ ἀποστολὴ αὐτοῦ τοῦ Ξενῶνα πραγματοποιεῖται. Πολλοὶ ἀσθενεῖς εἰσέρχονται ξανὰ στὴν Ἐκκλησία, ἄλλοι ἀσθενεῖς νέοι Προτεστάντες, Ἑβραῖοι ἢ ἄλλοι ζητᾶνε νὰ βαπτισθοῦν. Ὁ Τζὸν Μπρέϊκ ἕνας διάσημος καθηγητὴς ἱερέας στὶς ΗΠΑ, ρώτησε ἕναν νέο προσήλυτο ποὺ μεταστράφηκε στὴν Ὀρθοδοξία, γιατί ἔγινε Ὀρθόδοξος. Καὶ ὁ νέος ἀπάντησε: «Γιατί θέλω νὰ μάθω πὼς νὰ πεθάνω»!

Τελικὰ ὑπάρχει μιὰ χριστιανικὴ ἰατρική, γιατί ὑπάρχει ἕνας χριστιανικὸς τρόπος γιὰ νὰ ἔλθης στὸν κόσμο, ἕνας χριστιανικὸς τρόπος νὰ ζῇς, καὶ ὁ χριστιανικὸς τρόπος νὰ πεθαίνης. Γι' αὐτοὺς τοὺς λόγους ὑπάρχει ἡ χριστιανικὴ ἰατρική, ἀλλὰ ὅπως βρῆκα πολλὲς φορὲς στὰ βιβλία τοῦ Σεβασμιωτάτου καὶ τὰ βιβλία τῶν ἁγίων Πατέρων, ἡ χριστιανικὴ ἰατρικὴ πρέπει νὰ εἶναι ἡ προσωπικὴ ἐμπειρία τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ. Προσωπικὴ ἐμπειρία γιὰ τοὺς ἀσθενεῖς ποὺ ὑποφέρουν, προσωπικὲς ἐμπειρίες γιὰ τοὺς ἰατροὺς καὶ προσωπικὲς ἐμπειρίες ἀπὸ Ἱερεῖς.

Γιὰ νὰ τελειώσω, θέλω νὰ σᾶς πῶ μιὰ σύντομη ἱστορία ἀπὸ τὴν ζωή μου. Εἶναι μιὰ ἱστορία ποὺ τὴν ἔζησα προσωπικά, σὲ μιὰ συνάντηση ποὺ εἶχα στὴν Ρουμανία μὲ ἕναν καθηγητὴ Καθολικὸ ἀπὸ τὴν Γερμανία ἀπὸ τὸ πανεπιστήμιο τοῦ Φράϊμπουργκ. Αὐτός μας ἔκανε μιὰ εἰσήγηση στὴν Ρουμανία καὶ ἐπειδὴ ἤτανε πρώτη φορὰ σὲ μιὰ Ὀρθόδοξη χώρα μὲ παρεκάλεσε νὰ τοῦ πῶ κάτι γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία. Ἐγώ του διηγήθηκα μιὰ ἱστορία τοῦ γέροντός μας, τοῦ π. Κλεόπα. Κάποια Κυριακὴ τὸ πρωΐ ὁ π. Κλεόπας ἦταν στὴν Ἁγία Πρόθεση. Ἤξερε ὅτι κανεὶς δὲν εἶναι στὴν Ἐκκλησία. Κάποια στιγμὴ ἀκούει ἕναν θόρυβο. Βλέπει ἀπὸ τὴν Ὡραία Πύλη γονατισμένη μιὰ γυναῖκα καὶ ὅλη ἡ θεολογία αὐτῆς τῆς κυρίας ἤτανε λίγα λόγια προσευχῆς: «Κύριε βοήθησέ με». Αὐτὴ ἡ πονεμένη γυναῖκα ὅλο αὐτὰ τὰ λόγια μιλοῦσε σιγά-σιγά, ἐπαναλάμβανε σιγά-σιγά καὶ ὁ π. Κλεόπας εἶχε δεῖ ἀπὸ τὸν Παντοκράτορα ἕνα φῶς ποὺ κατέβαινε πάνω στὸ κεφάλι της. Καὶ ὁ καθηγητὴς μὲ ρώτησε: «Τί θέλεις νὰ μοῦ πεῖς μὲ αὐτὰ τὰ λόγια;». «Θέλω νὰ σοῦ πῶ ὅτι ὁ γέροντας Κλεόπας δὲν εἶδε ποτὲ ἕνα τέτοιο φῶς πάνω σὲ ἕνα κεφάλι καθηγητοῦ, ὅπως ἐσένα καὶ ἐμένα».

Εὐχαριστῶ.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ:

Ἐρώτηση: Ἤθελα νὰ ρωτήσω ἐὰν δική σας ἦταν ἡ ἰδέα γιὰ τὴν δημιουργία τοῦ Κέντρου Περίθαλψης Καρκινοπαθῶν καὶ ἐὰν τὸ Κράτος σας βοηθάει, καὶ πὼς σᾶς ἀντιμετωπίζουν οἱ συνάδελφοί σας.

Pavel Chirilla: Ἐγὼ εἶχα τὴν πρώτη ἰδέα, ἀλλὰ αὐτό, βεβαίως, δὲν εἶναι ἀρκετό. Πρέπει νὰ ἔχης καὶ συνεργάτες καὶ συναδέλφους σὲ αὐτὴν τὴν προσπάθεια. Τὸ κράτος δὲν μᾶς βοηθάει καθόλου. Θὰ ἤθελα νὰ σᾶς διηγηθῶ μιὰ θλιβερὴ περίπτωση ποὺ ἀφοροῦσε στὴν Ρουμανία, τώρα πιὰ τὴν Εὐρώπη καὶ τὴν ἐποχή μας, γενικότερα. Κάποια στιγμὴ σταμάτησαν τὰ ἔργα, γιατί δὲν εἴχαμε πιὰ χρήματα. Γράψαμε δυὸ λόγια σὲ μιὰ ἐφημερίδα μὲ κυκλοφορία 300.000 φύλλα καθημερινά. Μᾶς πῆραν τηλέφωνο τρία ἄτομα! Δύο ἀπὸ αὐτοὺς ζήτησαν αὐτοὶ βοήθεια, καὶ μόνον ἕνα πρόσωπο ἦρθε νὰ μᾶς φέρη βοήθεια, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς μετὰ δύο βδομάδες μας πῆρε τηλέφωνο γιὰ νὰ μᾶς ἐνημερώση ὅτι δὲν ἦταν πιὰ σὲ θέση νὰ μᾶς βοηθήση! Μπορῶ νὰ κάνω ὅμως μιὰ διαβεβαίωση, ὅτι ἡ προσευχὴ τῶν μελλοθανάτων ἔχει μεγαλύτερη δύναμη ἀπὸ ὅλων τῶν ἄλλων ἀνθρώπων. Πολλὲς φορὲς μείναμε χωρὶς καθόλου χρήματα. Καὶ πραγματικὰ ἡ βοήθεια ἦλθε τὴν τελευταία στιγμή. Μιλᾶμε γιὰ τὸ ρεῦμα, γιὰ τὸ φαγητό, γιὰ τὰ φάρμακα. Σχετικὰ μὲ τοὺς γιατρούς, τοὺς συναδέλφους μας. Αὐτοί μας κοιτάζουν ἔτσι, χωρὶς νὰ μᾶς ποῦν τίποτα, οὔτε ἀρνητικὰ οὔτε θετικά. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς λένε: «Εἶναι ἕνα καλὸ νοσοκομεῖο, κρῖμα ποὺ προσεύχονται συνέχεια»!

Ἐρώτηση: Θά 'θελα νὰ ρωτήσω ἐὰν ὑπάρχη κάποιος ἀσθενὴς ποὺ νὰ ἔχη παρουσιάσει μεγάλη βελτίωση στὴν ὑγεία του καὶ νὰ τὸ ἀποδώση σὲ θαῦμα.

Pavel Chirilla: Στὴν χριστιανικὴ ἰατρικὴ ἡ θεραπεία ἔχει ἄλλο νόημα ἀπὸ τὴν ἰατρική. Ἐμεῖς πιστεύουμε ὅτι ἐὰν ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου θεραπεύθηκε, ὅλο τὸ πρόσωπο ἔχει θεραπευθῇ. Καὶ βεβαίως πρέπει νὰ σᾶς ὑπενθυμίσω ὅτι ἔρχονται ἄνθρωποι ἐδῶ –ἐπειδὴ εἶναι πολλοὶ οἱ καρκινοπαθεῖς ποὺ θέλουν νὰ τοὺς δεχτοῦμε– καὶ ἐμεῖς δεχόμαστε αὐτοὺς ποὺ εἶναι στὸ τελευταῖο στάδιο τῆς ἀσθενείας. Δηλαδὴ ἐμεῖς προσπαθήσαμε νὰ κάνουμε ἕνα Κέντρο ὅπου οἱ ἄνθρωποι μᾶς ὠθοῦν νὰ θεραπεύσουμε τὶς ψυχές τους καὶ αὐτοὶ καταλαβαίνουν καὶ δὲν περιμένουν κάποια σωματικὴ θεραπεία, παρὰ τὸ ὅτι τοὺς παρέχουμε κάθε ἰατρικὴ περίθαλψη γιὰ τὸ σῶμα. Ἐμεῖς προσπαθοῦμε νὰ τοὺς βοηθήσουμε ἔτσι. Γιὰ μᾶς τὸ προσωπικό, τὸ πιὸ θαυματουργικὸ ποὺ γίνεται εἶναι πὼς ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἔζησε μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ μακρυὰ ἀπὸ τὸν Θεὸ συναντᾶ τὸν Θεὸ μιὰ μέρα, σὲ μιὰ ὥρα ἂν ἐπιθυμήση τὴν συνάντηση, δηλαδή. Ἔχω ἄλλον γέροντα ποὺ ἤτανε συνασκητὲς μὲ τὸν γέροντα Κλεόπα, ὁ π. Ἀρσένιος, ποὺ αὐτὸς ἔμεινε στὴν φυλακὴ στὴν περίοδο τοῦ κομμουνισμοῦ 14 χρόνια, καὶ ρώτησα τὸν π. Ἀρσένιο νὰ μοῦ πῇ κάτι περὶ τοῦ θανάτου. Καὶ μοῦ διηγήθηκε ὅτι στὴν φυλακὴ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ποὺ πέθαιναν, οἱ φυλακισμένοι δηλαδή, προσεύχονταν στὸν Θεὸ νὰ τοὺς δώση ἀκόμα μία μέρα. Ὁ π. Ἀρσένιος κατάλαβε, διάβασε ἀπὸ τὸ Γεροντικὸ τὰ περὶ τοῦ ἀββᾶ Σισώη. Γιατί αὐτοὶ στὴν τελευταία ἡμέρα ζητοῦσαν ἀκόμα μία ἡμέρα, ἐπειδὴ ὁ ἀββᾶς Σισώης, λέει στὸ βίο του, στὰ ἀποφθέγματά του, χρειάζεται καὶ τρεῖς ἡμέρες καὶ μιὰ ὥρα γιὰ νὰ μετανοήσης γιὰ μιὰ ἁμαρτία.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἔλαβε τὸν λόγο ὁ Σεβασμιώτατος, ὁ ὁποῖος διασαφήνισε τὸν χαρακτῆρα τοῦ Κέντρου, τὸ ὁποῖο ὁ ἴδιος ἔχει ἐπισκεφθῇ. Πρόκειται δηλαδὴ γιὰ ἕνα Θεραπευτικὸ Κέντρο ὅπου χορηγεῖται, βεβαίως, κάθε ἐπιστημονικὴ ἰατροφαρμακευτικὴ περίθαλψη, ἀλλὰ κυρίως ἐξειδικεύεται στὴν περίθαλψη ἀσθενῶν ποὺ σύμφωνα μὲ τὶς ἰατρικὲς διαγνώσεις δὲν ἔχουν ἐλπίδα ζωῆς, καὶ αὐτὸ γιατί θεωρεῖ ὅτι οἱ τελευταῖες στιγμὲς τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων καὶ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὴν βιολογικὴ ζωὴ στὴν ἄλλη ζωὴ εἶναι πολὺ σημαντικά. Ἐπιθυμοῦν, δηλαδή, οἱ ἄνθρωποι τοῦ Κέντρου νὰ γίνη τὸ μεγάλο αὐτὸ θαῦμα, ὁ ἄνθρωπος νὰ ἀναζητήση καὶ νὰ συναντήση τὸν Θεό. Ἐπίσης τόνισε τὴν προσωπικὴ συμμετοχὴ τοῦ Καθηγητοῦ, ὁ ὁποῖος ἔκτισε τὸ Κέντρο μὲ τὴν δική του περιουσία, ἀλλὰ καὶ οἱ Χριστιανοὶ βλέποντας τὴν προσπάθεια ποὺ καταβάλλει τοῦ δίνουν καὶ χρήματα.

Pavel Chirilla: Στὸ Βουκουρέστι ὑπάρχουν ἄλλα τρία τέτοια Κέντρα, ἕνα ἔχουν οἱ Καθολικοί, ἕνα οἱ Προτεστάντες καὶ ἕνα τὸ Κράτος. Ἐγὼ προσωπικὰ δὲν συμφωνῶ μὲ ἕνα νοσοκομεῖο ὅπου πᾶνε ἄνθρωποι ἀπὸ ὅλες τὶς θρησκεῖες ἐπειδὴ συμβαίνουν πολλὲς ταραχὲς στὴν ζωὴ τῶν ἀσθενῶν. Ἤμουν παρὼν κάποτε σὲ μιὰ περίπτωση ποὺ ὁ Ἱερέας προσπαθοῦσε πολλὲς ἡμέρες συμβουλεύοντας ἕναν ἀσθενῆ νὰ ἐξομολογηθῇ καὶ νὰ κοινωνήση, δηλαδὴ ἔκανε μιὰ καλὴ προσπάθεια. Εἶχε ὅμως καὶ μιὰ νοσοκόμα Προτεστάντισσα ποὺ ψιθύριζε στὸν ἄρρωστο πρὶν τὴν θεία Κοινωνία ὅτι δὲν εἶναι τὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ Αἷμα Του, ἀλλὰ εἶναι ψωμὶ ἀπὸ τὴν κουζίνα! Γι' αὐτὸ ἐπειδὴ ὑπάρχει ἕνας ὀρθόδοξος τρόπος γιὰ γέννηση, θὰ πρέπει νὰ ἔχουμε καὶ ὀρθόδοξα νοσοκομεῖα (γιὰ νὰ πεθαίνη κανεὶς ὀρθόδοξα).

Ἐρώτηση: Εἴπατε, π. Θεοφάνη, ὅτι ὁ Καθηγητὴς ἔκτισε μοναστήρι. Τί ἐννοεῖτε; Ἔδωσε χρήματα, ἀνέλαβε τὴν πρωτοβουλία;

Pavel Chirilla: Νὰ σᾶς διηγηθῶ λίγα γιὰ τὰ περὶ μοναχισμοῦ στὴν περίοδο τοῦ Κομμουνισμοῦ καὶ πὼς εἶναι τώρα στὴν Ρουμανία. Τὸ 1959 μὲ ἕναν νόμο ἔδιωξαν ἀπὸ τὰ μοναστήρια ὅλους τοὺς νέους καὶ ὅλους τοὺς μορφωμένους ποὺ εἴχανε πτυχιακὲς σπουδές. Μείνανε μόνο κάτι γεροντάδες καὶ πολλοὶ λίγοι στὰ μοναστήρια. Τὰ περισσότερα τὰ κλείσανε οἱ κουμμουνιστές. Δηλαδὴ μετὰ τὴν ἐπανάσταση στὴν Ρουμανία βρίσκονταν πολὺ λίγα μοναστήρια. Καὶ ὅποιοι ἄνθρωποι ἤθελαν νὰ γίνουν κτίτορες καὶ νὰ κτίσουν ἕνα μοναστήρι...

π. Θεοφάνης: Ὅπως ἦταν καὶ ὁ γιατρός.

Pavel Chirilla: ...Προσπάθησαν νὰ βροῦν τρόπους γιὰ νὰ κτισθῇ ἕνα τέτοιο ἔργο. Θυμᾶμαι στὴν ἀρχὴ στὴν ἁγία Εἰρήνη εἶχαν μαζευθῇ κάποια χρήματα καὶ ὑπῆρχε μιὰ πολὺ μεγάλη ὑπόθεση ὅτι ἕνας πλούσιος ἄνθρωπος θὰ δώση χρήματα γιὰ ὅλο τὸ κτίριο. Ἀλλὰ δὲν ἔχει γίνει. Δηλαδὴ ὁ Θεὸς δὲν εὐλογεῖ καὶ δὲν εὐδοκεῖ νὰ γίνη ἔτσι.

π. Θεοφάνης: Καὶ στὸ μοναστήρι μας ξεκινήσαμε ἀπὸ τὸ μηδὲν σιγά-σιγά. Δὲν γίνονται σὲ μιὰ νύχτα ὅλα τὰ ἔργα αὐτά, ἀλλὰ μὲ τὰ «δύο λεπτὰ τῆς χήρας».

Pavel Chirilla: Μετὰ τὴν ἐπανάσταση, τὸ 1989, πῆγα στὴν Ἑλβετία γιὰ νὰ ζητήσω βοήθειες φάρμακα κλπ γιὰ τοὺς ἀρρώστους στὴν Ρουμανία. Βρῆκα ἕναν Ρουμάνο ποὺ εἶχε φύγει στὴν περίοδο τοῦ κουμμουνισμοῦ καὶ ἦταν γιατρὸς σὲ μιὰ ἑταιρεία ποὺ ἔφτιαχνε φάρμακα καὶ μοῦ εἶπε: «Νὰ μὴν πῇς ὅτι εἶσαι Χριστιανός, ἂν θέλης κάποια βοήθεια, ἐπειδὴ δὲν θὰ σοῦ δώσουν τίποτα». Καὶ εἶχα μαζί μου ἕναν τέτοιο φάκελλο.

π. Θεοφάνης: Μετὰ τὴν ἐπανάσταση ὁ γιατρὸς ζήτησε ἕνα κτίριο καὶ ἔφτιαξε ἐκεῖ τὸ πρῶτο Χριστιανικὸ νοσοκομεῖο της Ρουμανίας καὶ ἔτσι πῆγε στὴν Ἑλβετία γιὰ νὰ ζητήση φάρμακα κλπ. καὶ εἶχε ἕναν τέτοιο φάκελλο μὲ τὰ σχέδια τοῦ κτιρίου.

Pavel Chirilla: Ὅταν ἄνοιξα τὸν φάκελλο, μοῦ ἔπεσε ἕνας σταυρὸς ποὺ εἶχα ἐκεῖ. Ἡ κυρία μὲ τὴν ὁποία συζητοῦσα μοῦ λέει: «Ἄ, εἶσαι Χριστιανός! Θὰ σοῦ δώσω καὶ ἐγὼ ἕνα φορτηγάκι γιὰ τὸ νοσοκομεῖο σου». Δηλαδή, ὅταν ὁ Θεὸς θέλη, γίνονται καὶ θαύματα. Αὐτὴ ἦταν Χριστιανὴ καὶ δὲν ἔλεγε σὲ κανέναν ὅτι ἦταν Χριστιανή.

Ἐρώτηση: Ὅταν ἔρχεται ὁ ἀσθενὴς μέσα στὸ νοσοκομεῖο γιὰ νὰ ἀρχίσετε μιὰ ἐπικοινωνία πνευματικὴ μαζί του, περιμένετε νὰ ἐκδηλώση αὐτὸς κάποιο ἐνδιαφέρον ἢ γίνονται κάποιες συναντήσεις κάποιες ὁμιλίες καὶ ἡ πρωτοβουλία εἶναι δική σας γιὰ νὰ ἀνοιχτῆ καὶ αὐτός.

Pavel Chirilla: Μπορῶ νὰ δώσω μιὰ ἀπάντηση μὲ ἕνα περιστατικὸ ποὺ ἔγινε μὲ ἕναν Ἑβραῖο. Ἐκείνη τὴν περίοδο ἡ ἡγουμένη τῆς Μονῆς, ἡ ἀδελφὴ Σιλουανή, εἶχε ἔλθει δύο μῆνες νὰ μὲ βοηθήση. Τῆς εἶπα νὰ μὴν ἔχη καμμιὰ πρωτοβουλία γιὰ κάποια συζήτηση θρησκευτικὴ μὲ αὐτὸν τὸν κύριο, ἀλλὰ νὰ τὸν φροντίζη σὰν νὰ εἶναι ὁ Χριστὸς ὁ ἴδιος. Μετὰ ἀπὸ ἕναν μῆνα, μιὰ ἑβδομάδα πρὶν νὰ πεθάνη ζήτησε τὴν βάπτιση. Χωρὶς τίποτα ἄλλο• μὲ τὸν πιὸ φυσικὸ τρόπο. Εἴχαμε καὶ ἄλλον Ἑβραῖο ποὺ ὅταν ἔμαθε πὼς εἶναι καρκινοπαθὴς προσπάθησε νὰ αὐτοκτονήση. Ζήτησε καὶ αὐτὸς τὴν νοσοκόμα καὶ τῆς εἶπε: «Κάνε προσευχὴ στὴν Παναγία• βλέπω ὅτι θὰ πεθάνω». Εἴχαμε καὶ μιὰ ἄλλη περίπτωση στὴν ὁποία ἡ ἀδελφὴ Σιλουανὴ διάβαζε τὸν παρακλητικὸ κανόνα. Αὐτὸς ὁ ἄρρωστος δὲν εἶχε πιὰ συνείδηση, ἦταν σὲ κῶμα, καὶ κάποια στιγμὴ ποὺ τελείωσε ἡ ἀδελφὴ Σιλουανή, ἄρχισε νὰ διαβάζη τοὺς θρήνους τοῦ ὁσίου Ἐφραίμ. Ἐκείνη τὴν στιγμὴ ὁ ἄρρωστος ξύπνησε γιὰ λίγες στιγμές της εἶπε νὰ διαβάση καὶ ἄλλο, καὶ μετὰ ἔφυγε γιὰ τὴν ἄλλη ζωή.

Ἐρώτηση: Ὑπάρχουν περιπτώσεις ἀρρώστων μέσα στὸν ξενῶνα ποὺ τελειώνουν ἀρνητικά;

Pavel Chirilla: Ὑπάρχουν περιπτώσεις ποὺ οἱ ἄρρωστοι ἔχουν πολὺ μεγάλη ταραχὴ μέσα τους. Πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς κάνουν μὲ τὸ χέρι σὰν νὰ ἤθελαν νὰ διώξουν κάποιον ἀπὸ κοντά τους. Εἴχαμε ἕναν ἄρρωστο ποὺ ἤτανε ἀξιωματικὸς τῆς Ἀσφάλειας στὴν περίοδο τοῦ Κομμουνισμοῦ καὶ εἶχε καρκίνο στὸ πάγκρεας. Συνέχεια ἔβλεπε ἕνα πρόσωπο ποὺ τὸν πίεζε πάντοτε. Κανένας ἄλλος ἄρρωστος δὲν μποροῦσε νὰ βρῇ ἡσυχία κοντά του. Ἔπρεπε νὰ εἶναι μόνος του. Ἐπειδὴ κάποτε σὲ μιὰ περίοδο τῆς ζωῆς ἤμασταν «φίλοι» καὶ βοήθησε καὶ αὐτὸς νὰ στείλη τοὺς δικούς μου στὴν φυλακή –ἤτανε ἄθεος– προσπάθησα καὶ πέτυχα νὰ τὸν πείσω νὰ ἐξομολογηθῇ. Ἀκριβῶς ἀπὸ ἐκείνη τὴν στιγμὴ δὲν ξαναεῖδε ἐκεῖνο τὸ πρόσωπο. Μετὰ ἀπὸ λίγες ἡμέρες πέθανε μὲ πολὺ μεγάλη ἡσυχία.

Ἐρώτηση: Οἱ οἰκογένειες τῶν ἀσθενῶν πόσο βοηθοῦν στὴν προσπάθεια ποὺ κάνετε;

Pavel Chirilla: Συνήθως σὲ περισσότερες περιπτώσεις ἡ οἰκογένεια δὲν ξέρει πὼς νὰ βοηθήση τὸν ἄρρωστο. Εἴχαμε μιὰ κυρία ποὺ εἶχε καρκίνο στὴν μήτρα, 50 χρονῶν ἐγκαταλελειμμένη, μὲ 4 παιδιά, ἕνα εἶχε λευχαιμία, ἕνα AIDS, ἕνα στὴν φυλακὴ καὶ ἕνα ἀνήλικο. Δύο ἡμέρες πρὶν πεθάνη καλοῦσε συνέχεια τὸ παιδὶ ποὺ ἦταν στὴν φυλακή –ποὺ δὲν ἤξερε πὼς ἦταν στὴν φυλακή. Μιλήσαμε μὲ τὸν διοικητὴ τῆς φυλακῆς νὰ φέρη τὸ παιδὶ αὐτό, ἀλλὰ τὰ χαρτιὰ ποὺ ἔπρεπε νὰ ἑτοιμασθοῦν γιὰ αὐτὴ τὴν μετακίνηση ἦταν γιὰ δύο ἡμέρες καὶ τὸ παιδὶ ἔφτασε ἕνα τέταρτο μετὰ τὸν θάνατό της. Καὶ ὁ διοικητὴς τῆς πολυκατοικίας ποὺ ζοῦσε αὐτὴ ἦρθε νὰ τοῦ ζητήση νὰ πληρώση τὸ ἐνοίκιο• γιὰ ἕξι χρόνια δὲν εἶχε πληρώσει τίποτε. Εἶδα ὅτι στὰ κηρύγματα τῶν Ἐκκλησιῶν στὶς μέρες μας τοὐλάχιστον τὸ θέμα τοῦ θανάτου δὲν εἶναι συνηθισμένο. Δὲν συζητᾶνε γιὰ αὐτὸ τὸ θέμα. Νομίζω φοβοῦνται καὶ οἱ Ἱερεῖς ἀκόμα νὰ μιλήσουν γι' αὐτὸ τὸ θέμα –μερικοὶ Ἱερεῖς. Γι' αὐτὸ καὶ ἐμεῖς οἱ Χριστιανοὶ δὲν εἴμαστε ἕτοιμοι γιὰ τὸν θάνατο, δυστυχῶς.

Ἐρώτηση: Θὰ ἤθελα νὰ ρωτήσω γιὰ τὴν εὐθανασία, ἂν σᾶς ἔχει ζητήσει κάποιος ἀπὸ τοὺς ἀσθενεῖς ἢ ἀπὸ τοὺς συναδέλφους σας νὰ κάνετε εὐθανασία. Καὶ μιὰ δεύτερη ἐρώτηση, ἂν εἴσαστε πάντοτε ἔτσι πιστός, γιατί οἱ δυσκολίες ποὺ ἀντιμετωπίζετε εἶναι ὑπερβολικές.

Pavel Chirilla: Μοῦ εἶναι δύσκολο νὰ μιλήσω γιὰ τὴν πίστη μου. Νὰ σᾶς ποῦμε τί ἔχει συμβεῖ μὲ τὸ πρῶτο Χριστιανικὸ νοσοκομεῖο της Ρουμανίας μετὰ τὴν Ἐπανάσταση. Λειτούργησε τέσσερα χρόνια καὶ ἡ ἀσφάλεια –μὲ ὅλα αὐτὰ γιὰ τὰ ὁποῖα δὲν μιλᾶμε– μὲ πῆγαν στὸ δικαστήριο, μὲ πολλὰ ψέματα καὶ εἶχα ἐναντίον μου δώδεκα κατηγορίες. Μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια ἀνακρίσεις καὶ ταλαιπωρία, τὰ κέρδισα ὅλα, ὅλα! Ἐπὶ δύο χρόνια γράφανε ὅλες οἱ ἐφημερίδες καὶ ὅταν τὰ κέρδισα ὅλα μόνο σὲ μιὰ ἐφημερίδα, στὴν τελευταία σελίδα γράφηκαν τρεῖς γραμμές. Κλείσανε τὸ νοσοκομεῖο καὶ μὲ διώξανε. Τὸ Ἐκκλησάκι, τὸ παρεκκλήσι τῶν Ἀρχαγγέλων, ποὺ τὸ εἴδατε στὶς φωτογραφίες, τὸ κάναμε σὲ μερικὰ χρόνια ἀπὸ τὸ μηδέν. Ἀφοῦ μὲ ἔδιωξαν καὶ ἀπὸ ἐκεῖ, ἄρχισα πάλι τὸ ἔργο.

Πρὶν δύο μῆνες πῆγα στὸ Βέλγιο, σὲ ἕναν ξενῶνα ὅπου κάνουν εὐθανασία. Στοὺς διαδρόμους εἶδα ἑπτὰ πλαστικὲς πεταλοῦδες καὶ δίπλα τους ἑπτὰ κεριά, καὶ ρώτησα τί συμβολίζουν. Μοῦ εἶπαν ὅτι εἶναι οἱ ἄρρωστοι ποὺ τοὺς ἔκαναν εὐθανασία. Εἶχα μέσα μου μιὰ ὁρμὴ νὰ πάρω τὸ τραπέζι καὶ νὰ τὸ σπάσω! Αὐτὸ εἶναι ὅλο γιὰ τὸ τί πίστευαν αὐτοὶ γιὰ τὸν θάνατο! Τοὺς ρώτησα γιατί τοὺς θανάτωσαν, καὶ θύμωσαν ἐναντίον μου γιατί κάνω τόσες ἐρωτήσεις. «Αὐτοὶ φύγανε, δὲν μᾶς ἐνδιαφέρουν»! Τελικὰ μοῦ εἶπαν πὼς αὐτὸς εἶναι ἕνας ξενῶνας τοῦ κράτους καὶ τηροῦν τοὺς νόμους τοῦ κράτους. Στὴν Ρουμανία εἶναι παράνομη ἡ εὐθανασία καὶ εἴχαμε μόνο μία περίπτωση ἑνὸς νέου τριάντα χρονῶν ποὺ ζήτησε ἀπὸ τὸν Πρόεδρο νὰ τοῦ δώση ἄδεια γιὰ εὐθανασία. Ἐμεῖς πρέπει νὰ πολεμήσουμε τὴν εὐθανασία. Μερικὲς δυνάμεις προσπαθοῦν νὰ ἐλέγξουν τὴν ἀρχὴ τῆς ζωῆς καὶ τὴν ζωή μας καὶ μὲ τὸν «οἰκογενειακὸ προγραμματισμὸ» καὶ τὸ τέλος μὲ τὴν εὐθανασία. Εἶναι οἱ ἴδιες δυνάμεις καὶ δὲν πρέπει νὰ τὶς ἀφήσουμε νὰ ἐμπαίξουν τὴν ζωή μας.

Ἐρώτηση: Τὸ σύστημα ἀσφάλισης στὴν Ρουμανία καλύπτει τὰ ἔξοδα τῶν ἀσθενῶν καὶ ἂν οἱ ἀσθενεῖς στὸ κέντρο σας ἔχουν ἀσφάλεια.

Pavel Chirilla: Τώρα ποὺ μπήκαμε στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση, πρέπει τὸ κράτος νὰ πληρώνη τὰ μισὰ ἀπὸ τὰ ἔξοδα ἑνὸς καρκινοπαθοῦς. Πληρώνουν ἠλεκτρικὸ ρεῦμα, φαγητὸ καὶ δίνουν καὶ φάρμακα, ὅ,τι χρειάζεται δηλαδὴ σὰν ἕνα νοσοκομεῖο κανονικό. Νὰ σᾶς ποῦμε ὅτι εἶναι καλύτερες οἱ συνθῆκες ἐκεῖ ἀπὸ ὅλα τὰ ἄλλα νοσοκομεῖα τοῦ Βουκουρεστίου. Ἐπειδὴ ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἀπὸ τὴν περίοδο τοῦ κουμμουνισμοῦ. Περίπου 25 χιλιάδες εὐρὼ κάθε μῆνα μὲ ὅ,τι χρειαζόμαστε γιὰ τὸν μισθὸ τῶν ὑπαλλήλων, τὸ φαγητό.

Στὸ σημεῖο αὐτὸ ἔλαβε τὸν λόγο ὁ Μητροπολίτης, γιὰ νὰ συγχαρῇ τὸν ὁμιλητή, νὰ συνοψίση καὶ νὰ κλείση τὴν συζήτηση. 

• Τόνισε τὴν ἐλπίδα ποὺ ὑπάρχει γιὰ τοὺς καρκινοπαθεῖς, ἀφοῦ πολλὲς μορφὲς καρκίνου εἶναι ἰάσιμες.
• Ὑπεγράμμισε τὴν ἀξία τῆς προσφορᾶς τοῦ Καθηγητοῦ κ. Κυρίλλα, ὁ ὁποῖος εἶναι καθηγητής, δρ. ἰατρικῆς, ἀλλὰ καὶ πιστὸς Χριστιανός. Καταβάλει ἀξιέπαινη προσπάθεια καὶ ἐμπνέει μιὰ ὁμάδα ἀνθρώπων νὰ συντονίζονται στὴν προσφορὰ αὐτὴ πρὸς τὸν πονεμένο ἄνθρωπο, μὲ τὰ θαυμαστὰ ἀποτελέσματα, ἀφοῦ οἱ ἄνθρωποι φεύγουν μὲ τὴν ἐξομολόγηση καὶ τὴν θεία Κοινωνία γιὰ τὴν ἄλλη ζωή. Τόνισε ὅτι γιὰ τοὺς Ὀρθοδόξους εὐθανασία εἶναι ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ καλὸ πέρασμα στὴν ἄλλη ζωή.
• Τόνισε, ἐπίσης, ὁ Σεβασμιώτατος τὴν «συμμαχία» τοῦ Κέντρου μὲ τὰ Μοναστήρια, στὰ ὁποῖα στέλνονται τὰ ὀνόματα τῶν ἀσθενῶν γιὰ προσευχή.

π. Θεοφάνης: Κάθε μέρα στέλνουν τὰ ὀνόματα τῶν ζώντων καὶ τῶν κεκοιμημένων καὶ μνημονεύονται στὸ ψαλτήρι, στὶς ἱερὲς ἀκολουθίες... Ἔχουμε τὸ ἠλεκτρονικὸ ταχυδρομεῖο καὶ ἐνημερώνουν τὸ Μοναστήρι γιὰ τὰ ὀνόματα!

Pavel Chirilla: Ἐκεῖ εἶναι ἕνας τόπος ὅπου μποροῦμε νὰ δοῦμε τὴν θεολογία τοῦ Σεβασμιωτάτου ἀπὸ τὰ βιβλία του ἐμπειρικά, στὴν πράξη.

Ἐρώτηση: Περισσότερο, λοιπόν, δουλεύετε σὰν ἡγούμενος καὶ σὰν ἱερέας καὶ μὲ τὴν προσευχή, παρὰ σὰν γιατρός;

Pavel Chirilla: Μερικοὶ γιατροὶ λένε ὅτι εἶμαι ἕνας γιατρὸς ποὺ δὲν πέτυχε στὴν ζωή του καὶ ἄλλοι λένε ὅτι εἶμαι ὁ καλύτερος γιατρὸς μέσα στοὺς ἱερεῖς καὶ ὁ καλύτερος ἱερέας ἀνάμεσα στοὺς γιατρούς!–

(μετάφραση, ἀπομαγνητοφώνηση, δακτυλογράφηση Γ.Γ.)