Ἐκκλησιαστικός πουριτανισμός καί μεσσιανισμός

Πρόσφατα ἕνας δημοσιογράφος πού ἀσχολεῖται μέ ἐκκλησιαστικά θέματα, καί κυρίως ἀναλίσκεται μέ τήν λεγομένη “δελφινολογία” γιά τόν Ἀρχιεπισκοπικό θρόνο, ἔγραψε γιά δύο τάσεις - ὁμάδες πού ἔχουν δημιουργηθῆ στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος σχετικά μέ τήν ἐκλογή μελλοντικοῦ Ἀρχιεπισκόπου. Μεταξύ των ἄλλων ἔγραψε καί τά ἑξῆς:

“Ως πρός τήν Ἱεραρχία, σήμερα ἔχουν διαμορφωθεῖ δυό σαφεῖς τάσεις. Ἡ μία, πού ἀποτελεῖ καί τήν πλειοψηφία, θέλει τήν Ἐκκλησία νά εἶναι παροῦσα στίς ἐξελίξεις πού ἀφοροῦν στό Γένος καί νά προσφέρει γενικότερα στόν ἄνθρωπο τοῦ 21ου αἰώνα στό σωτηριολογικό μήνυμά της (SIC). Ἡ ἄλλη ἀποτελεῖται ἀπό τούς ἱεράρχες ἐκείνους πού δηλώνουν καί εἶναι εὐχαριστημένοι ἀπό τήν σημερινή κατάσταση, πού εἶναι “βολεμένοι” καί ἐπιδιώκουν μέ κάθε τρόπο νά μήν ἀλλάξει τίποτε καί μέ τό νέο Ἀρχιεπίσκοπο”.

Εἶναι πολύ σημαντικό νά ὑπογραμμισθῆ ὅτι στήν λεγομένη δεύτερη ὁμάδα συγκαταλέγει τούς Ἱεράρχες ἐκείνους πού ὑποστηρίζονται ἀπό Κληρικούς καί λαϊκούς πού κατέχουν σήμερα ἐκκλησιαστικές θέσεις, καθώς ἐπίσης καί ἀπό “ἰσχυρότατους οἰκονομικούς παραγοντες” καί ἀπό “ἐκδότες, πολιτικούς καί δημοσιογράφους”. Ὅλοι αὐτοί ἐπιδιώκουν νά ἔχουν στό “χέρι” τούς τό νέο Ἀρχιεπίσκοπο.

Θεωρῶ τίς ἀπόψεις αὐτές πολύ ἐπικίνδυνες γιά τήν ὑπόσταση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ὀργανισμοῦ, γιατί ἐκτός των ἄλλων εἰσάγουν ἕναν πουριτανισμό μέσα στήν Ἐκκλησία. Ὅταν χωρίζουν τούς Ἀρχιερεῖς σέ ὁμάδες μέ σαφεῖς διακρίσεις, ὅταν σέ κάθε ὁμάδα ἀποδίδουν χαρακτηρισμούς ἐπιπόλαιους, τότε πράγματι εἰσάγεται ἕνας πουριτανισμός, ἀφοῦ μία ὁμάδα θεωρεῖται ὡς ἡ καλή ἐνῶ ἡ ἄλλη ὡς ἡ κακή. Δέν μπορῶ νά φαντασθῶ ὅτι Ἀρχιερεῖς πού συγκαταλέγονται στήν μιά ἀπό τίς δυό ὁμάδες τῆς Ἱεραρχίας, κατά τόν ἀρθογράφο, εἶναι προδότες τῆς εὐθύνης πού ἔχουν ἀναλάβει καί δέν ἐνδιαφέρονται γιά τήν προσφορά τῆς Ἐκκλησίας στόν σύγχρονο κόσμο. Δέν μπορῶ νά διανοηθῶ τέτοιες αὐθαίρετες ἀπολυτοποιήσεις τοῦ τύπου ἄσπρο - μαῦρο.

Πέρα ἀπό τό ὅτι πρόκειται γιά πουριτανική ἀντίληψη πού συνιστᾶ μία ὀργανωσιακή νοοτροπία, συγχρόνως εἶναι καί ἐπιπόλαια διάκριση, ὅπως μπορεῖ νά φανῆ σέ ἕνα ἐρώτημα: Γιατί ὁ ἀρθρογράφος ἀποκλείει τό γεγονός νά συνεργάζεται ἡ λεγομένη πρώτη ὁμάδα μέ οἰκονομικούς παράγοντες, μέ δημοσιογραφικά συγκροτήματα καί νά χρησιμοποιῆ κοσμικές ἀντιλήψεις ἐπικρατήσεως, καί γιατί πάλι ἀπολυτοποιεῖ τά πράγματα ὅταν θεωρῆ ὅτι στήν λεγομένη δεύτερη ὁμάδα, δέν ὑπάρχουν ὑγιῆ στοιχεῖα πού βλέπουν τά πράγματα μέ φόβο Θεοῦ καί ὑπευθυνότητα; Τέτοιες αὐθαίρετες διακρίσεις μόνο οἱ πουριτανοί καί τά ἀπολυταρχικά πολιτεύματα κατασκευάζουν. Ἑπομένως, αὐτές οἱ κατασκευασμένες διακρίσεις δείχνουν τό ποιόν τῶν ἀνθρώπων ἐκείνων πού κρύβονται κάτω ἀπό τέτοια δημοσιεύματα.

Πιστεύω ὅτι τά πράγματα εἶναι διαφορετικά. Μπορεῖ νά ὑπάρχουν Ἱεράρχες πού ἔχουν κάποια συγκεκριμένη προτίμηση, αὐτό ὅμως δέν σημαίνει ὅτι ἀνήκουν σέ ὁμάδες πού συγκρούονται μεταξύ τους, οὔτε ὅτι ὑποτιμοῦν τούς ἄλλους Ἀρχιερεῖς οἱ ὁποῖοι κάνουν κάποια διαφορετική ἐπιλογή. Δέν μποροῦμε νά εἰσάγουμε τό κοσμικό πνεῦμα καί τόν κομματικό μηχανισμό μέσα στήν Ἱεραρχία.

Ἄν ἰσχύει αὐτός ὁ χωρισμός πού περιγράφει ὁ ἀρθρογράφος (προσωπικά πιστεύω ὅτι δέν ἰσχύει), τότε μπορῶ νά ἰσχυρισθῶ μετά βεβαιότητος ὅτι “βολεμένοι” Ἀρχιερεῖς πού ὑποστηρίζονται ἀπό οἰκονομικά καί δημοσιογραφικά συγκροτήματα ὑπάρχουν καί στήν λεγομένη πρώτη ὁμάδα, καθώς ἐπίσης ἀξιόλογοι Ἀρχιερεῖς ὑπάρχουν καί στήν λεγομένη δεύτερη ὁμάδα, ἀλλά δέν θέλω νά ἐπεκταθῶ περισσότερο στό θέμα αὐτό.
Πάντως, ὅποιος γνωρίζει ἀπό κοντά τα πράγματα μπορεῖ νά διαπιστώση ὅτι ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος διαθέτει ἱκανά στελέχη τά ὁποῖα ἔχουν φόβο Θεοῦ, βαθειά κρίση, μεγάλη πείρα καί, βέβαια, ἱκανή παιδεία καί θεολογική μόρφωση. Τέτοιες προσωπικότητες δέν μποροῦν νά κλειστοῦν σέ ὁμάδες καί δέν διακρίνονται ἀπό σκοπιμότητες. Αὐτοί οἱ Ἱεράρχες ὅταν κληθοῦν νά κάνουν τήν ἐπιλογή τους, θά τό πράξουν μέ φόβο Θεοῦ, σεβασμό στήν Ἐκκλησία καί τόν λαό τοῦ Θεοῦ, ἀπηλλαγμένοι ἀπό τήν προβληματική των δημοσιογράφων οἱ ὁποῖοι πράγματι ἔχουν μιά ἰδιαίτερη σκοπιμότητα, ὅταν κάνουν τά ἐκκλησιαστικά ρεπορτάζ. Πιστεύω ἀπόλυτα ὅτι οἱ σοβαροί καί ὑπεύθυνοι Ἱεράρχες τήν κατάλληλη ὥρα θά ψηφίσουν αὐτούς πού δέν ὑποκινοῦν τέτοιες ἐνέργειες, δέν κάνουν τέτοιους διαχωρισμούς καί δέν μετέρχονται κοσμικούς τρόπους γιά νά ἐπιβληθοῦν.

Τελικά πρέπει νά τό πιστεύσουμε ὅτι τήν Ἐκκλησία τήν διευθύνει ὁ Θεός διά μέσου των ἀνθρώπων, καί θά γίνη τό θέλημά Του. Εἶναι δυστύχημα, ὅμως, ὅταν ἐργαζόμαστε ἀνθρωποκεντρικά καί σπέρνουμε ζιζάνια μέσα στόν ἅγιο καί σεβάσμιο χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι κακό ὅταν καλλιεργοῦμε ἔντονα ἕναν ἰδιότυπο μεσσιανισμό.

Θέλω νά πιστεύω ὅτι Ἱεράρχες τῆς Ἐκκλησίας ὄχι μόνο δέν κρύπτονται κάτω ἀπό τέτοια δημοσιεύματα, ἀλλά καί τά στιγματίζουν. Ἄν δέν τό κάνουν αὐτό, τότε προξενοῦν μεγάλη ζημιά στόν ἑαυτό τους, στό ἔργο τους καί πρό παντός στήν Ἐκκλησία.

Ν.Ι.