Κύριο θέμα: Μιὰ ὀρθόδοξη ματιὰ στὴν σχέση ψυχῆς-σώματος - «Ὀστράκινο σκεῦος»

«Συνήθως, πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἀσχολοῦνται μὲ τὴν ἐκγύμναση τοῦ σώματος χρησιμοποιοῦν ἕνα χωρίο, τὸ ὁποῖο, ὅπως ἰσχυρίζονται, εἶναι ἀπόφθεγμα τῶν ἀρχαίων Ἔλληνων, ἤτοι «νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ». Ὅμως ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι τὸ ἀπόφθεγμα αὐτὸ δὲν προέρχεται ἀπὸ κάποιον ἀρχαῖο Ἕλληνα φιλόσοφο, ἀλλὰ ἐλέχθη ἀπὸ τὸν Λατῖνο σατυρικὸ ποιητὴ Ἰουβενάλιο (1ος-2ος αἰ. μ.Χ.) καὶ μάλιστα ἐλέχθη ὄχι σὲ αὐτὴν τὴν ἀπόλυτη βάση καὶ τὸ γενικὸ ἀξίωμα, ἀλλὰ ὡσὰν νὰ εἶναι μιὰ ἰδανικὴ κατάσταση.

Τὸ πλῆρες χωρίο τοῦ λατίνου ποιητοῦ ἔχει ὡς ἑξῆς: "orandum est ut sit mens sana in corpore sano" ποὺ σημαίνει "εὐκταῖον εἶναι νὰ ὑπάρχη ὑγιὴς νοῦς εἰς ὑγιὲς σῶμα". Δηλαδή, τῆς φράσεως "mens sana in corpore sano" ("νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ"), προηγεῖται ἡ φράση "orandum est ut sit" ("εὐκταῖον θὰ ἦταν νὰ ὑπάρχη")» (Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, «Τὸ σῶμα τοῦ ἀνθρώπου, ἡ ἄσκηση καὶ ἡ ἄθλησή του»).

Μιὰ λανθασμένη, λοιπόν, ἀνάγνωση ἑνὸς ἀρχαίου λατινικοῦ ρητοῦ χρησιμοποιεῖται πολλὲς φορὲς γιὰ τὴν δικαιολόγηση τῆς σωματολατρίας ποὺ παρατηρεῖται ἰδίως στὶς ἡμέρες μας. Ἡ ὀρθὴ καὶ ὁλοκληρωμένη ἀνάγνωση τοῦ ρητοῦ αὐτοῦ («εὐκταῖον θὰ ἦταν νὰ ὑπάρχη νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ»), ἀποδίδει καλύτερα τὴν πραγματικότητα. Μιὰ πραγματικότητα ποὺ μᾶς διδάσκει ὅτι «ἂν καλὸν ἔχη τις σῶμα καὶ ψυχὴν κακήν, καλὴν ἔχειν ναῦν καὶ κυβερνήτην κακόν».

Στὸ παρὸν τεῦχος δημοσιεύονται μερικὰ κείμενα ποὺ ἀναφέρονται στὸ θέμα αὐτό, τῆς σχέσεως ψυχῆς καὶ σώματος, ἄθλησης καὶ ψυχικῆς ἰσορροπίας, σωφροσύνης καὶ ἀνθρωπιᾶς, καὶ στὸ θέμα τῆς ἄσκησης, ποὺ ἀποτελεῖ τὴν ὀρθόδοξη πρόταση στὴν σύγχρονη σωματολατρία: «Ἡ ποιμαντικὴ τῶν ἀθλητῶν», «Ἡ γήρανση τῆς ψυχῆς», τὸ ἀφιέρωμα στὴν Κατερίνα Χατζῆ, ποὺ ἀπέκτησε ἀγγελικὴ ψυχὴ μέσα σὲ ἕνα συντετριμμένο σῶμα, τὸ ἀποστολικὸ χωρίο «πάθη ἀτιμίας» κ.α. Σὲ μιὰ πτυχὴ τοῦ θέματος αὐτοῦ ἀναφέρονται καὶ δύο ἀπὸ τὶς ἐρωτήσεις τῆς συνέντευξης, ποὺ παρεχώρησε ὁ Σεβασμιώτατος στὸ Περιοδικὸ «Ἐπίκαιρα Αἰτωλοακαρνανίας» καὶ δημοσιεύεται στὸ κεντρικὸ δίφυλλο τοῦ παρόντος.–