Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἡ ἀχρήστευση τοῦ Λυκείου - Ἡ χρησιμότητα τοῦ ἀποδεικτικοῦ λογισμοῦ

Ἡ ἀχρήστευση τοῦ Λυκείου

Τὸ τέλος τῆς σχολικῆς χρονιᾶς μας δίνει τὴν ἀφορμὴ νὰ ἀσχοληθοῦμε μὲ ἕνα θέμα τῆς Παιδείας μας. Ὄχι μὲ κάποιο ἀπὸ αὐτὰ ποὺ δημιουργοῦν ἀναστατώσεις, ἀλλὰ μὲ ἕνα καθημερινὸ θέμα ποὺ ἀφορᾶ τὴν παιδεία ποὺ παρέχεται στὸ Λύκειο.Τὴν παιδεία ὡς ἀγωγὴ καὶ ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας τῶν μαθητῶν, ὥστε νὰ γίνουν ἐλεύθεροι καὶ ὑπεύθυνοι πολῖτες, μὲ ἀναπτυγμένη τὴν θρησκευτικὴ καὶ τὴν ἐθνική τους συνείδηση, σύμφωνα μὲ τὴν ἐπιταγὴ τοῦ ἄρθρου 16 τοῦ Συντάγματος, εἶναι πλέον δύσκολο νὰ τὴν ζητοῦμε ἀπὸ τὸ Λύκειο, ὅσο καλοὶ καὶ μὲ καλὲς προθέσεις καὶ ἂν εἶναι οἱ ἐκπαιδευτικοί. Οἱ λόγοι εἶναι πολλοὶ (καὶ ἐν πολλοῖς γνωστοί), ἀλλὰ δὲν εἶναι τοῦ παρόντος.

Μπορεῖ, λοιπόν, τὸ Λύκειο νὰ μὴν ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ δώση εὐρεῖα ἀγωγή, μπορεῖ ὅμως νὰ βοηθήση τοὺς μαθητές του νὰ καλλιεργήσουν τὴν φυσική τους ἐξυπνάδα. Μπορεῖ νὰ ἀσκήση τὴν διάνοιά τους, ὥστε νὰ παρατηροῦν, νὰ διακρίνουν, νὰ συλλογίζονται ὀρθὰ• ὄχι ἁπλῶς νὰ ἀποστηθίζουν ἡ νὰ μαθαίνουν τύπους καὶ κανόνες, τοὺς ὁποίους μηχανικὰ θὰ ἐφαρμόζουν, χωρὶς ἰδιαίτερη προσπάθεια καὶ σκέψη καὶ χωρὶς νὰ ἐκδηλώνεται ἡ ἀναλυτικὴ καὶ συνθετική τους ἱκανότητα. Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ κάθε μαθητῆ νὰ μπορῇ νὰ ὀργανώνη τὴν σκέψη του, νὰ ὀργανώνη τὸν ἑαυτό του ἀπέναντι σὲ ἁπλά, ἀλλὰ καὶ σύνθετα προβλήματα.Ὅμως καὶ αὐτὴ ἡ δυνατότητα τοῦ Λυκείου ἀδυνατίζει, ἀχρηστεύεται, διότι κάποιοι, μέσα σ’ ἕνα πνεῦμα καθαρὰ χρησιμοθηρικό, ἀποφάσισαν ὅτι δὲν τοὺς χρειάζεται. Ὁ λόγος εἶναι γιὰ τὸ μάθημα τῆς Γεωμετρίας, ἕνα μάθημα μὲ βαθιὲς ἑλληνικὲς ρίζες, τὸ μόνο μάθημα ποὺ διδάσκει σήμερα στοὺς μαθητὲς τὸν ἀποδεικτικὸ λογισμό, δηλαδή, τὸ πὼς μποροῦν νὰ ἀποδείξουν τὴν ἀλήθεια μιᾶς πρότασης.

Ἡ Γεωμετρία δὲν διδάσκεται στὴν 3η τάξη τοῦ Λυκείου καὶ δὲν ἐξετάζεται στὶς Πανελλήνιες Ἐξετάσεις, γι’ αὐτὸ ἔχει πεισθῇ ἡ πλειονότητα τῶν μαθητῶν τῆς 2ας κυρίως τάξεως τοῦ Λυκείου, ὅτι δὲν ἔχει ἐνδιαφέρον αὐτὸ τὸ μάθημα. Δηλαδή, δὲν ἔχει σημασία τὸ περιεχόμενο ἑνὸς μαθήματος, ἀλλὰ μόνο τὸ ἂν χρειάζεται γιὰ τὴν εἰσαγωγὴ στὴν ἀνώτατη ἐκπαίδευση. Αὐτὸ εἶναι πράγματι ἀχρήστευση τοῦ Λυκείου.

Ἡ χρησιμότητα τοῦ ἀποδεικτικοῦ λογισμοῦ

Ὁ πυρῆνας τοῦ μαθήματος τῆς Γεωμετρίας εἶναι ἡ διδασκαλία καὶ ἡ ἄσκηση στὸν ἀποδεικτικὸ λογισμό, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι κάτι ποὺ χρειάζεται μόνο στὴν Γεωμετρία (ἀπὸ αὐτὴν μόνη στὶς μέρες μας διδάσκεται), χρειάζεται καὶ σὲ ἄλλα μαθήματα, ἀκόμη καὶ σὲ κάποια ποὺ φαίνονται ἐκ πρώτης ὄψεως ἄσχετα μὲ τὴν Γεωμετρία, ὅπως εἶναι ἡ Ἔκθεση, ἡ ὁποία ἀπαιτεῖ τεκμηρίωση τῶν ἀπόψεων τοῦ συντάκτη της καὶ τὰ Θρησκευτικὰ ἡ πιὸ σωστὰ τὸ Ὀρθόδοξο Θεολογικὸ μάθημα, ἀφοῦ σύμφωνα μὲ τὸν ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, στὴν Θεολογία χρησιμοποιοῦμε ἀποδεικτικοὺς καὶ ὄχι διαλεκτικοὺς λογισμούς. Μὲ δεδομένα (ἀρχικὲς προτάσεις–αξιώματα) τα κείμενα τῶν Ἀποστόλων καὶ τῶν Πατέρων μεταφέρουμε στοὺς συνανθρώπους μας τὸν λόγο περὶ τοῦ Θεοῦ (Θεολογοῦμε) μὲ ἀληθεῖς ἀποδεικτικοὺς λογισμούς.

Θὰ εἶναι πλῆγμα γιὰ τὴν ἐκπαίδευση ἂν τὸ μάθημα τῆς Γεωμετρίας ὁλοκληρωτικὰ ἀχρηστευθῇ.

π.Θ.Α.Β.