Ἀπό τὰ Ἀρχεῖα τῆς Μητροπόλεως - Ἐπιστολή Χριστοφόρου στὴν Βασίλισσα

Ὁ Μητροπολίτης Χριστοφόρος ἀρχιεράτευσε σὲ μιὰ ἐποχὴ μεταπολεμικὴ (1945-1958), μὲ πλῆθος συσσωρευμένων προβλημάτων ἐπὶ τῶν ὤμων τοῦ λαοῦ. Ἡ θέση του, ὡς Μητροπολίτης ἐπαρχίας ποὺ δοκιμάσθηκε ἰδιαιτέρως ἀπὸ τὶς πολεμικὲς καὶ ἐμφυλιοπολεμικὲς συρράξεις, πολὺ εὐαίσθητη. Γι' αὐτὸ καὶ ἡ ἀλληλογραφία του μὲ διάφορα πρόσωπα, ἐπίσημα ἡ ἁπλοὺς πολῖτες, ἔχει ἐνδιαφέρον.

Στὸ τεῦχος αὐτὸ θὰ δημοσιεύσουμε ἀποσπάσματα ἀπὸ μιὰ ἐπιστολή του πρὸς τὴν Βασίλισσα Φρειδερίκη, τὴν ὁποία τῆς ἀπέστειλε μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐπίσκεψή της (Ἰούλιο 1951) στὸ προσκύνημα τῆς Ρούμελης, τὴν Παναγία την Προυσιώτισσα, ποὺ ἀνῆκε τότε στὴν ἑνιαία Μητρόπολη Ναυπακτίας καὶ Εὐρυτανίας. Τὸ κύριο χαρακτηριστικὸ τῆς ἐπιστολῆς εἶναι τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ Μητροπολίτου γιὰ τὸ ποίμνιό του καὶ τὰ παράπονά του γιὰ τὴν παραμέληση τῆς ὀρεινῆς καὶ πτωχῆς Ἐπαρχίας του.

Ὁ Χριστοφόρος τύπωσε τὴν ἐπιστολὴ σὲ πολλὰ ἀντίτυπα καὶ τὴν διένειμε στοὺς Ἐφημερίους τῆς Μητροπόλεώς του μὲ τὴν ἐντολὴ «ὅπως ἕκαστος Ἱερεὺς κατὰ τινα γενικὴν συγκέντρωσιν ὅλων τῶν Χριστιανῶν τῆς Ἐνορίας ἡ τῶν Ἐνοριῶν ποὺ ἁγιάζει καὶ ἰδία κατὰ τὰς ἑορτὰς τῶν Χριστουγέννων ἡ τοῦ Νέου Ἔτους ἡ τῶν Θεοφανείων ἀναγνώση αὐτὴν εἰς ἐπήκοον πάντων, διὰ νὰ γνωρίσουν ὅλοι ποῖα εἶναι τὰ γενικὰ ζωτικὰ ζητήματά των, διὰ τὰ ὁποῖα ἡμεῖς, ἀφ' ὅτου ἀνελάβομεν τὰ Μητροπολιτικά μας καθήκοντα, μὲ στερήσεις καὶ μὲ θυσίαν τῆς ὑγείας μας μοχθοῦμεν...».

Ἡ ἐπιστολὴ (ἀποσπάσματα) τοῦ Χριστοφόρου πρὸς τὴν Βασίλισσα εἶχε ὡς ἑξῆς:

«Ἐν Ναυπάκτῳ τὴ 10 Ὀκτωβρίου 1951

Μεγαλειοτάτη,

Οἱ Εὐρυτάνες καὶ οἱ Ναυπάκτιοι, δηλαδὴ τὰ πνευματικά μου Τέκνα, κατ’ ἐξαίρεσιν ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους τῶν λοιπῶν περιφερειῶν τῆς Πατρίδος μας Ἕλληνας, δὲν ἔλαβον οὐ μόνον ἐν συγκρίσει πρὸς τὴν ἀνέκαθεν προσφορὰν τοῦ αἵματός των καὶ τοὺς ἐθνικούς των τίτλους τὴν δικαίαν μερίδα, ἀλλ’ οὔτε καὶ αὐτὴν ἀκόμη τὴν ἀνάλογον πρὸς τὸ ἀναφαίρετον δικαίωμα τῆς ἐπιβιώσεώς των καὶ τῶν ἀναγκῶν των. Διὰ τοῦτο τὰ ζητήματα τῆς ὑγείας, τῆς συγκοινωνίας, τῆς μορφώσεως, τῆς προόδου καὶ ἐν γένει τῆς ζωῆς των μένουν στάσιμα, ὅπως ὑπῆρξαν πρὸ αἰώνων, καὶ μάλιστα ταῦτα μετὰ τὰς κατὰ τὰς προσφάτους δοκιμασίας τῆς Πατρίδος μας μεγάλας συμφορᾶς των ἐμφανίζονται περισσότερον τραγικά. Ποτὲ δὲν ἐχόρτασαν καὶ αὐτὴν τὴν ξηρὰν μπομπόταν, τὴν ὁποίαν ὅμως τὸ Κράτος ἐφορολόγησε καὶ διαρκῶς φορολογεῖ διὰ νὰ κάμνη, βάσει τῶν κομματικῶν ὑπολογισμῶν τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ψήφων, ἔργα ἐκεῖ ποὺ ὑπάρχουν φύσει τὰ ἀγαθά, καὶ νὰ διακοσμῇ δρόμους ἐκεῖ ποὺ τὰ αὐτοκίνητα τρέχουν εἰς ἀσφάλτους, καὶ ὄχι νὰ διανοίγη τοιούτους εἰς τοὺς Εὐρυτάνας καὶ Ναυπακτίους, οἱ ὁποῖοι κρημνίζονται εἰς τοὺς βράχους.

Οἱ Εὐρυτάνες καὶ οἱ Ναυπάκτιοι εἰς τὴν διάθεσιν τῶν κοινῶν ἀγαθῶν πάντοτε ἐλησμονήθησαν ἡ παρηγκωνίσθησαν καὶ ὡς ἐκ τούτου, μολονότι φιλόπονοι καὶ ἐργατικοί, πένονται, καὶ πτωχοὶ ὄντες ἔχουν μέχρι σήμερον ἐγκαταλειφθῇ εἰς τὴν τύχην των καὶ ἀβοήθητοι μέσα εἰς τὰ ὀρεινά, εἰς τὰ ἄνευ συγκοινωνίας καὶ εἰς τὰ λόγῳ τῆς μὴ ἐκτελέσεως ἔργων ἀξιοποιήσεως ἄγονα μέρη των, χωρὶς στέγην, χωρὶς περίθαλψιν –καὶ μόνον τὰ ὀρφανὰ ἡ τα ἔχοντα τοὺς γονεῖς των πάσχοντας ἐξ ἀνιάτων ἀσθενειῶν κάτω τῶν 15 ἐτῶν εἰς τὴν Μητρόπολίν μου εἶναι περίπου τρεῖς χιλιάδες (3.000) παιδία! –χωρίς τα μέσα τῆς ὑγείας, τῆς ζωῆς καὶ τῆς κινήσεως, καὶ ἀκόμη πολλοὶ χωρὶς σχολεῖα, χωρὶς διδασκάλους, χωρὶς ναοὺς καὶ χωρὶς ἱερεῖς, καὶ στερούμενοι σχεδὸν τῶν πάντων...

Ἐγὼ ἐπὶ ἔτη μέχρι σήμερον, οὐδέποτε ἔπαυσα νὰ κινοῦμαι καὶ νὰ ἀπευθύνωμαι παντοῦ πρὸς ὅλους τοὺς ἁρμοδίους τοῦ Ἑλληνικοῦ κράτους καὶ τοὺς δυναμένους νὰ συντρέξουν Ἕλληνας, ἀκόμη καὶ πρὸς τοὺς Ἀμερικανοὺς καὶ πρὸς τοὺς Ἄγγλους καὶ πρὸς τὰς Διεθνεῖς Ὀργανώσεις καὶ πρὸς ὅλας τὰς Ἠπείρους, διεκτραγωδῶν τὴν ἀνεκδιήγητον δυστυχίαν καὶ συμφοράν, ἄλλοτε διὰ νὰ συγκινήσω, ἄλλοτε διὰ νὰ πείσω καὶ ἄλλοτε διὰ νὰ ἀναγκάσω νὰ σκεφθοῦν ἐπὶ τέλους καὶ τοὺς ἐν πολλοῖς λησμονημένους ἀπὸ τῆς συστάσεως τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους Εὐρυτάνας καὶ Ναυπακτίους...

Πρὸ παντὸς παρεκάλεσα τοὺς ἀντιπροσώπους τοῦ Κράτους καὶ τοὺς ἁρμοδίους εἰς τὰς διαφόρους ὑπηρεσίας αὐτοῦ καὶ ὅλους τοὺς ἀνωτέρω νὰ ἐνθυμηθοῦν τὰ πνευματικά μου τέκνα, τοὺς Εὐρυτάνας καὶ Ναυπακτίους 1) διὰ τὴν στέγασίν των, διὰ τὴν ὁποίαν ἕως τώρα τὰ περισσότερα χρήματα ἔχουν ἐξαντληθῇ χωρὶς νὰ γίνη σχεδὸν τίποτε, 2) διὰ τὴν συγκοινωνίαν, διὰ τὴν ὁποίαν μόνον ὁ Στρατὸς καὶ ὁ ὀργανισμὸς Πρόνοια-Εργασία κάτι ἔχουν κάμει... 3) διὰ τὴν ἀνέγερσιν σχολείων καὶ τοποθέτησιν διδασκάλων, 4) διὰ τὴν ἀνοικοδόμησιν τῶν κατεστραμμένων Ναῶν καὶ Μονῶν, καὶ διὰ τὴν διευκόλυνσιν πρὸς χειροτονίαν ἐναρέτων Ἱερέων, τῶν ὁποίων στεροῦνται ἑξήκοντα περίπου χωρία τῆς περιφερείας μου, εἰς τὰ ὁποῖα -φοβερὸν καὶ σκληρὸν τοῦτο- καὶ οἱ νεκροὶ ἀκόμη θάπτονται ἄνευ ἱερέων, 5) διά την ἐπ’ ἀγαθῷ γενικωτέρω χρησιμοποίησιν τοῦ ὑγιεινοτάτου κλίματος τῆς Εὐρυτανίας καὶ Ναυπακτίας, παραλλήλως πρὸς τὴν τουριστικὴν ἐκμετάλλευσιν τῶν θαυμασίων καὶ ὡραιοτάτων τοπίων των, 6) διὰ τὴν ὑγιεινὴν καὶ νοσοκομειακὴν περίθαλψίν των, 7) διὰ τὴν ἐκτέλεσιν ἔργων προσφόρων εἰς τὴν φύσιν τοῦ ἐδάφους των, ὥστε διὰ τῆς ἐργασίας των νὰ ζοῦν καὶ νὰ προοδεύουν, συμφώνως πρὸς τὴν ἀρχὴν τῆς μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς εὐημερίας ἐπιδιωκομένης ἀνασυγκροτήσεως τῆς χώρας, 8) διά την καὶ διὰ λόγους ἀκόμη ἐθνικῆς οἰκονομίας καὶ πλουτισμοῦ ἀνάπτυξιν τῆς γεωργίας, τῆς δενδροκομίας καὶ τῆς κτηνοτροφίας καὶ 9) διά την ἐπ’ εὐεργεσίᾳ τοῦ συνόλου τῶν Εὐρυτάνων καὶ Ναυπακτίων ἐκκλησιαστικὴ ἐξασφαλίσει χρησιμοποίησιν τῆς ὅσης ἀπέμεινεν περιουσίας τῶν Ἱερῶν Μονῶν τῆς Μητροπόλεώς μου, διὰ τήν, μετὰ τὰς καταστροφὰς ποὺ ὑπέστησαν, ἀνοικοδόμησιν τῶν Μονῶν μου καὶ ἵδρυσιν καὶ λειτουργίαν ἐν αὐταῖς, εἴτε ὑπὸ τοῦ Κράτους, εἴτε ὑπὸ τοῦ Ἐθνικοῦ Ἱδρύματος, εἴτε ὑπὸ ἄλλου τινὸς Ὀργανισμοῦ, Ἱδρυμάτων Μορφωτικῶν, Ἐπαγγελματικῶν καὶ γενικῶς Κοινῆς Ὠφελείας τοιούτων μετὰ Ὀρφανοτροφείων, ὥστε αἱ Μοναὶ νὰ ἐκπληρώνουν καὶ σήμερον τὸν προορισμόν των, ἀποβαίνουσαι καὶ πάλιν πνευματικὰ καὶ κοινωφελῆ Κέντρα κατὰ τὰς συγχρόνους ἀπαιτήσεις τῆς ζωῆς καὶ τὰς ψυχικὰς ἀναζητήσεις τοῦ λαοῦ μας, ἐπ’ ἀγαθῷ τοῦ Ἔθνους ἡμῶν καὶ πρὸς δόξαν τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ...».

Α.Κ.