Γραπτὰ Κηρύγματα: Κυριακὴ 22 Ἰουλίου - Ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων

Στὴν Δοξολογία, ποὺ ψάλλουμε κατὰ τὸ τέλος τῆς ἀκολουθίας τοῦ Ὄρθρου, ὅπως ἀκριβῶς σημαίνει καὶ ἡ λέξη, δοξάζεται ὁ Θεὸς γιὰ τὸ μεγαλεῖο Του, τὸ Φῶς Του καὶ γιὰ ὅ,τι ἔχει κάνει γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν σωτηρία του. Καὶ ἡ λέξη δοξάζεται ἑρμηνεύεται ὡς εὐλογεῖται. Ἄλλο, ὅμως, εἶναι ὅταν ὁ Θεὸς εὐλογεῖ τὸν ἄνθρωπο καὶ στέλλει την Χάρη Του καὶ ἄλλο ὅταν ὁ ἄνθρωπος εὐλογεῖ τὸν Θεό, δηλαδὴ δοξάζει τὸν Θεό.

Βεβαίως, ὁ Θεὸς δὲν ἔχει ἀνάγκη τῆς δοξολογίας τοῦ ἀνθρώπου, γιατί εἶναι ἀπροσδεής, ἀλλὰ ὅταν ὁ ἄνθρωπος δοξάζει τὸν Θεό, τότε ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ὠφελεῖται πνευματικά. Ἡ δόξα στὸν Θεὸ ἐπιστρέφεται ὡς Χάρη καὶ εὐλογία στὸν ἄνθρωπο. Γι’ αὐτὸ οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι μεγαλύτερη δύναμη ἔχει ἡ προσευχὴ δοξολογίας πρὸς τὸν Θεὸ ἀπὸ τὴν προσευχὴ τῆς παρακλήσεως.

Στὴν σημερινὴ ὁμιλία θὰ ἀναλύσουμε ἕναν στίχο τῆς Δοξολογίας ποὺ ἔχει μεγάλο νόημα.

«Εὐλογητὸς εἰ, Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν, καὶ αἰνετὸν καὶ δεδοξασμένον τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν». Δηλαδή: «Εἶσαι δοξασμένος Κύριε, ποὺ εἶσαι ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων μας, καὶ εἶναι ἄξιο νὰ αἰνῆται καὶ νὰ δοξάζεται τὸ Ὄνομὰ Σου σὲ ὅλους τοὺς αἰῶνες. Ἀμήν».

Ἐδῶ ὁ Θεὸς χαρακτηρίζεται ὡς «Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν». Πράγματι, δὲν εἴμαστε μόνοι μᾶς ἐπάνω στὴν γῆ, δὲν εἴμαστε ἀγνώστου πατρὸς καὶ ἀνεξάρτητοι ἀπὸ τὶς προηγούμενες γεννιές, ἀλλὰ εἴμαστε ἀπόγονοι μεγάλων προσωπικοτήτων ποὺ ἔζησαν μὲ σωφροσύνη, ἀγάπη πρὸς τὸν Θεό. Ἔπειτα, ὁ Θεὸς δὲν εἶναι μιὰ ἀφηρημένη ἰδέα καὶ μιὰ ἀξία, ἀλλὰ ἕνας συγκεκριμένος Θεός, Τρία Πρόσωπα, καὶ ἔχει μιὰ οὐσία καὶ τρεῖς ὑποστάσεις καὶ ἀποκαλύφθηκε στοὺς Πατέρας μας. Εἶναι Θεὸς ζώντων, δηλαδὴ ἀνθρώπων ποὺ Τὸν γνώρισαν καὶ βίωσαν τὴν ζωή Του.

Πατέρες μας εἶναι οἱ Προφῆτες καὶ οἱ δίκαιοι στὴν Παλαιὰ Διαθήκη, οἱ Ἀπόστολοι, οἱ Πατέρες, οἱ μάρτυρες, οἱ ὁμολογητές, οἱ ὅσιοι καὶ οἱ δίκαιοι στὴν Καινὴ Διαθήκη, ποὺ γνώρισαν προσωπικὰ τὸν Θεὸ καὶ ἔχουν δώσει τὴν μαρτυρία γι’ Αὐτόν. Τὸ γνωρίζουμε αὐτό, γιατί μᾶς ἄφησαν τὰ κείμενα τοὺς καὶ τὶς μαρτυρίες τους. Ἔτσι, ὁ Θεός μας δὲν εἶναι ἕνας ἀμάρτυρος καὶ ἄγνωστος Θεός, ἀλλὰ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαάκ, τοῦ Ἰακώβ, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τῶν συγκεκριμένων ἁγίων, ὅπως τοῦ ἁγίου Πολυκάρπου, τοῦ ἁγίου Δημητρίου, τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς κλπ. Δὲν εἶναι Θεὸς τῶν φιλοσόφων καὶ τῶν στοχαστῶν, ἀλλὰ τῶν ἐνδόξων Πατέρων ἡμῶν. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἐμεῖς δὲν στοχαζόμαστε πάνω στὰ θέματα τῆς πίστεως μας, δὲν αὐτοσχεδιάζουμε, ἀλλὰ ἀκολουθοῦμε τὰ βήματα καὶ τὶς διαβεβαιώσεις τῶν Πατέρων μας, ποὺ μᾶς ἔδωσαν τὴν μαρτυρία τους γιὰ τὸν Θεὸ καὶ τὴν ἀγάπη Του.

Ἔτσι ἀποδεικνύεται ὅτι τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ εἶναι δοξασμένο στοὺς αἰῶνες. Οἱ Πατέρες μας, ἐπιβεβαίωσαν ὅτι τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ εἶναι μεγάλο καὶ ἔνδοξο καὶ μὲ αὐτὸ νικῶνται ὅλες οἱ ἀντίθετες δυνάμεις.

Καὶ ἐμεῖς ἀποκτοῦμε αὐτὴν τὴν βεβαιότητα γιὰ τὴν δύναμη τοῦ Ὀνόματος τοῦ Θεοῦ. Μὲ τὴν ἐκφώνηση τοῦ Ὀνόματος τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὸν Ἱερέα, μεταβάλλεται τὸ νερὸ σὲ ἁγιασμένο νερὸ καὶ ἐκεῖ γίνεται ἡ βάπτιση τῶν κατηχουμένων καὶ γίνονται Χριστιανοί. Μὲ τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ τελοῦνται ὅλα τὰ Μυστήρια καὶ τὸ ὑπερφυέστερο Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας. Μὲ τὸ Ὄνομα τοῦ Θεοῦ, ὅταν τὸ ἐπικαλούμαστε, ἐκδιώκουμε ὅλους του ἐχθρούς μας. Ἄλλωστε, ὁ Χριστὸς τὸ εἶπε στοὺς Μαθητές Του: «ἐν τῷ ὀνόματί μου δαιμόνια ἐκβαλοῦσι• γλώσσαις λαλήσουσι καιναῖς• ὄφεις ἀροῦσι• κἂν θανάσιμόν τι πίωσιν, οὐ μὴ αὐτοὺς βλάψει• ἐπὶ ἀρρώστους χεῖρας ἐπιθήσουσι, καὶ καλῶς ἔξουσιν» (Μάρκ. ἰστ 17-18).

Πρέπει νὰ καταλάβουμε ὅτι ἀνήκουμε σὲ μιὰ μεγάλη οἰκογένεια, στὴν ὁποία ἔζησαν οἱ Πατέρες τῶν προηγουμένων γενεῶν, ἀλλὰ θὰ ζήσουν καὶ ἄλλοι ἀπόγονοί μας. Δὲν μποροῦμε νὰ ἀποδεσμευθοῦμε ἀπὸ τὴν ζωὴ καὶ τὴν διδασκαλία τῶν Πατέρων μας, ὅπως ἐκφράσθηκε στὰ προσωπικὰ καὶ συνοδικὰ κείμενά τους. Αὐτὰ τὰ κείμενα εἶναι τὰ «μαρτύρια» τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ οἱ ἀποδείξεις τῆς ὑπάρξεώς Του. Ἐμεῖς δὲν περιμένουμε νὰ βροῦμε τεκμηριωμένες λογικὲς ἀποδείξεις περὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ στὴν φιλοσοφία καὶ τὴν ἐπιστήμη, ἀφοῦ ἡ μόνη ἀπόδειξη περὶ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ λόγος, ἡ ζωὴ καὶ τὰ θαύματα τῶν ἁγίων μας. Καί, φυσικά, ἂν ἀξιωθοῦμε μὲ τὶς προσευχές τους νὰ ἀποκτήσουμε καὶ ἐμεῖς μερικὲς ἀπὸ τὶς ἐμπειρίες τους, τότε θὰ ἔχουμε προσωπικὴ ἐμπειρικὴ πίστη τοῦ Θεοῦ.

Ἀπὸ τὴν διδασκαλία τῶν Πατέρων μας διαπιστώνουμε τὴν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ, τὴν ἀγάπη Του καὶ τὴν μεγάλη δύναμη τοῦ Ὀνόματός Του. Ἂς καταλάβουμε καὶ ἂς ἀξιοποιήσουμε αὐτὸν τὸν μεγάλο θησαυρό, γιὰ νὰ ἀποκτήσουμε καὶ δική μας προσωπικὴ ἐμπειρία.

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ