Γεγονός καὶ Σχόλιο: SMS = SOS

Αὐξάνεται καθημερινὰ ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἐπικοινωνοῦν μεταξύ τους μὲ τὰ SMS-γραπτὰ μηνύματα τῶν κινητῶν τηλεφώνων. Αὐτὸ τὸ παρατηρεῖ κανεὶς στοὺς νέους ἀνθρώπους, γιὰ τοὺς ὁποίους εἶναι ὁ πιὸ σύντομος καὶ ταχὺς τρόπος ἐπικοινωνίας. Οἱ νέοι στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στέλλουν μηνιαίως περισσότερα ἀπὸ 160 γραπτὰ μηνύματα. Φυσικά, ἡ σύγχρονη τεχνολογία ἔχει θετικὲς ἐπιπτώσεις στὴν ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλὰ καὶ ἀρνητικές.

Τὶς ἀρνητικὲς συνέπειες τῶν ἠλεκτρονικῶν μηνυμάτων ἐπισήμανε ἡ σχετικὴ ἐκπαιδευτικὴ ἐπιτροπὴ στὴν Ἰρλανδία ποὺ μελέτησε τὸ θέμα καὶ κατέληξε στὸ συμπέρασμα ὅτι τὰ γραπτὰ μηνύματα ἀποτελοῦν κίνδυνο γιὰ τὴν γλῶσσα, στὴν περίπτωση αὐτὴ τὴν ἀγγλικὴ γλῶσσα.

Τὸ πόρισμα τῆς ἐπιτροπῆς αὐτῆς ποὺ μελέτησε τὸ ὅλο θέμα ἐπισήμανε τὸν κίνδυνο γιὰ τὴν γλῶσσα ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴν χρήση τοῦ τρόπου αὐτοῦ ἐπικοινωνίας. «Ὁ κίνδυνος εἶναι σοβαρὸς τόσο γιὰ τὸν γραπτὸ λόγο (ὀρθογραφία, συντακτικό, χρήση σημείων στίξης κλπ.) ὅσο καὶ γιὰ τὸν τρόπο σκέψης καὶ ἔκφρασης τῶν μαθητῶν».

Ὅσοι ἐπιλέγουν αὐτὸν τὸν τρόπο ἐπικοινωνίας χρησιμοποιοῦν τὶς πιὸ ἁπλὲς λέξεις καὶ δίδουν σύντομες ἀπαντήσεις, τηλεγραφικές, κωδικοποιημένες. Στὸ πόρισμα ἐπισημαίνεται: «Ἡ λύπη τῶν εἰδικῶν εἶναι μεγάλη γιατί διαπίστωσαν ὅτι οἱ ἔφηβοι μαθητές, στὴν πλειονότητά τους, χρησιμοποιοῦν κωδικοποιημένη γλῶσσα, σύντομες φράσεις, ἀρχικοὺς χρόνους, καὶ περιορισμένο λεξιλόγιο, παράγοντες ποὺ δὲν ἀφήνουν τὸν λόγο νὰ εὐδοκιμήσει» (Ἰωάννα Νισιώτη, Ἐλευθεροτυπία 27-4-2007).

Στὸ ἴδιο δημοσίευμα σχολιάζεται καὶ ἡ δημοσιοποίηση μιᾶς ἔρευνας ποὺ ἔκαναν οἱ φοιτητὲς τοῦ Δημοσιογραφικοῦ Τμήματος ΜΜΕ τοῦ Παντείου Πανεπιστημίου σὲ νέους 15-17 ἐτῶν καὶ ἀφοροῦσε στὴν χρήση τῆς γλώσσας μὲ τὰ γραπτὰ μηνύματα καὶ τὴν greeklish, δηλαδὴ τὴν φωνητικὴ ἀπόδοση τῶν ἑλληνικῶν μὲ λατινικοὺς χαρακτῆρες. Σύμφωνα μὲ τὴν μελέτη αὐτὴ τὸ 40% τῶν νέων γράφει στὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, τηρῶντας τοὺς κανόνες γραμματικῆς καὶ συντακτικοῦ, τὸ 25% χρησιμοποιεῖ συντομογραφίες, τὸ 25% κάνει χρήση τοῦ λατινικοῦ ἀλφαβήτου, καὶ τὸ 10% χρησιμοποιεῖ κάποια ἄλλη γλῶσσα, προφανῶς ἕνα δικό τους κώδικα ἐπικοινωνίας.

Ἔτσι, ἡ ἀλόγιστη χρήση-κατάχρηση τῶν γραπτῶν μηνυμάτων, καὶ ὅπως χρησιμοποιοῦνται, ἐνέχει τρεῖς κινδύνους.

Ὁ ἕνας ἀφορᾶ τὴν φθορὰ τῆς γλώσσας. Ὅταν κανεὶς χρησιμοποιῇ ἐλάχιστες λέξεις γιὰ νὰ συνεννοεῖται, χωρὶς κανόνες γραμματικῆς καὶ συντακτικοῦ, ὅταν δὲν πλουτίζη τὸ λεξιλόγιό του μὲ τὴν μελέτη βιβλίων καὶ μάλιστα σοβαρῶν ποὺ βοηθοῦν στὴν σπουδὴ τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης, ὅταν ἀρκεῖται κανεὶς στὴν γλῶσσα ποὺ χρησιμοποιεῖται στὰ τηλεοπτικὰ παιχνίδια καὶ ἄλλες ἐκπομπὲς χαμηλοῦ ἐπιπέδου, τότε αὐτὸ ἔχει συνέπειες στὴν γλῶσσα.

Ὁ δεύτερος κίνδυνος μὲ τὴν χρήση τῆς κωδικοποιημένης γραφῆς ἀφορᾶ τὴν πλημμελῆ ἐπικοινωνία μὲ τοὺς ἄλλους. Στὴν περίπτωση αὐτὴ ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀναλύει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἐκδιπλώση τὶς σκέψεις του, μὲ συνέπεια νὰ μὴ μπορῇ νὰ ἐπικοινωνῇ μὲ τὸν ἄλλον, νὰ μὴ ἀντιλαμβάνεται ὁ συνομιλητής του τὸ μήνυμα ποὺ τοῦ μεταδίδει. Οἱ διαφωνίες, οἱ ἀκατανοησίες, οἱ διαπληκτισμοὶ ἔχουν πολὺ μεγάλη σχέση μὲ αὐτὸ τὸ γεγονός.

Ὁ τρίτος κίνδυνος εἶναι νὰ καταργηθῇ ἡ ἀλληλογραφία μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Πολλὲς πληροφορίες τοῦ παρελθόντος ἔφθασαν σὲ μᾶς, μὲ τὶς ἐπιστολὲς ποὺ διασώθηκαν. Σ’ αὐτὲς ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἐκφράση τὰ συναισθήματά του, τὸν ἐσωτερικό του κόσμο, νὰ μεταδώση πολύτιμες ἱστορικὲς πληροφορίες κλπ. Διασώθηκαν μερικὲς ἀριστουργηματικὲς ἐπιστολὲς τὶς ὁποῖες θαυμάζουμε. Ποιός δὲν μπορεῖ νὰ θαυμάση τὸν πλοῦτο καὶ τὴν χάρη τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Μ. Βασιλείου, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ ἄλλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας;

Θὰ πρέπη νὰ καλλιεργήσουμε τὴν ἐπιστολογραφία, καθὼς ἐπίσης νὰ μελετοῦμε καλογραμμένα βιβλία γιὰ νὰ μάθουμε καλὰ τὴν γλῶσσα, ποὺ θὰ μᾶς βοηθᾶ νὰ ἐκθέτουμε τὸν ἐσωτερικό μας κόσμο, νὰ παύσουμε νὰ κάνουμε μονόλογο καὶ νὰ εἴμαστε σαφέστατοι στὴν ἔκφραση τῶν ἀπόψεών μας. Μποροῦμε νὰ φαντασθοῦμε ἕναν καλὸ ζωγράφο ποὺ ἔχει ταλέντο καὶ θέλει νὰ ἐκφράση τὴν ἔμπνευσή του, χωρὶς νὰ ἔχη τὶς δυνατότητες τῶν πολλῶν χρωστικῶν ἀποχρώσεων; Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἔχει πλοῦτο αἰσθημάτων, ἀλλὰ μὲ τὴν ἄγνοια τῆς γλώσσης δὲν μπορεῖ νὰ τὸν ἐκφράση, ὁπότε θὰ φθάσουμε στὸ σημεῖο νὰ χρησιμοποιοῦμε τὴν νοηματικὴ γλῶσσα, καὶ νὰ συνεννοούμαστε σὰν κωφάλαλοι.

Τὰ SMS ἐκπέμουν SOS γιὰ τὴν γλῶσσα καὶ τὴν ἐπικοινωνία.

Ν.Ι.