Γεγονότα καὶ Σχόλια: Ἀλλαγὴ προτεραιοτήτων - Παράσιτο τοῦ πολιτεύματος

Ἀλλαγὴ προτεραιοτήτων

Ὁ Οὐμπέρτο Ἔκο σὲ συνέντευξή του στὸ Βημαgazino (5.11.2006) ἰσχυρίστηκε ὅτι «οἱ πολιτικοὶ ἡγέτες ἔγιναν ἠθοποιοί», θέλοντας νὰ δείξη τὸ μέγεθος τοῦ κακοῦ ποὺ ἔχει ὑποστεῖ ἡ πολιτικὴ ζωὴ στὶς δημοκρατικὲς κοινωνίες ἀπὸ τὴν μεγάλη δύναμη ποὺ ἀπέκτησε ἡ τηλεοπτικὴ εἰκόνα πάνω στὸ ἐκλογικὸ σῶμα. Ὁ πολιτικὸς γιὰ νὰ πετύχη τὴν προσέλκυση ψηφόρων πρέπει νὰ μελετήση μὲ σχολαστικότητα ἀκόμη καὶ τὶς λεπτομέρειες τῆς ἐμφάνισής του στὶς ὀθόνες τῆς τηλεοράσεως. Ἡ φυσικότητα ἔχει χαθεῖ. Ὅλα εἶναι προγραμματισμένα, ὅπως οἱ κινήσεις τῶν ἠθοποιῶν σ’ ἕνα θεατρικὸ ἔργο. Ἡ οὐσία τῶν προγραμμάτων περνᾶ σὲ δεύτερη θέση.

Ἡ ρήση του Ἔκο μπορεῖ νὰ ἔχη ἕνα στοιχεῖο ὑπερβολῆς, ἐκφράζει ὅμως μιὰ ἀλήθεια ποὺ ἀφορᾶ κάθε πρόσωπο ποὺ ἔχει ἕνα δημόσιο ρόλο, καὶ ὄχι μόνο τοὺς πολιτικούς. Ἐκφράζει τὴν προϊοῦσα ἀλλαγὴ τῶν προτεραιοτήτων ἀνάμεσα στὸ εἶναι καὶ τὸ φαίνεσθαι, ποὺ ἀχρειώνει κάθε δημόσια δράση. Ἡ ἐπιστήμη τῆς ἐπικοινωνίας διδάσκει το πὼς μπορεῖ κανεὶς νὰ φαίνεται ἀρεστὸς στὸ πλῆθος, νὰ δείχνη αὐτὸ ποὺ θέλει νὰ βλέπη ὁ κόσμος, γιὰ νὰ μπορῇ νὰ εἶναι πάντα στὸν ἀφρὸ τῆς ἐπικαιρότητας.

Εἶναι προφανὲς ὅτι ὁ χῶρος μέσα στὸν ὁποῖο δὲν πρέπει νὰ μεταδοθῇ αὐτὴ ἡ ἀσθένεια –παρὰ τοὺς ἰσχυροὺς πειρασμοὺς ποὺ ἐξαπολύει συνεχῶς τὸ φρόνημα τοῦ κόσμου– εἶναι ὁ χῶρος τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ Χριστὸς ἄλλωστε μᾶς εἶπε: «μάθετε ἀπ’ ἐμοῦ ὅτι πράός εἰμι καὶ ταπεινὸς τὴ καρδία» καὶ ἐπίσης ὅτι «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ἀλήθεια». Ἡ πραότητα καὶ ἡ ταπείνωση ἔχουν φυσικὴ σχέση μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἐνυπόστατης Ἀλήθειας, γι’ αὐτὸ δὲν μποροῦν νὰ συνυπάρχουν μὲ τὶς ἀγχώδεις προσπάθειες ποὺ ἀπαιτοῦν οἱ ἐπικοινωνιακὲς μεταμφιέσεις ἡ παραλλαγὲς τοῦ προσώπου ἡ τοῦ ἔργου μας. Ἡ ποιμαντικὴ τῆς Ἐκκλησίας στηρίζεται στὴν φυσικὴ ἕλξη τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν ἁπλότητα τοῦ ταπεινοῦ φρονήματος, μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο δρᾶ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ ποὺ ἀνακαινίζει τὸν κόσμο.

Παράσιτο τοῦ πολιτεύματος

Αὐτὸ ποὺ θέλει νὰ περιγράψη ὁ Ἔκο μέσα σὲ πολιτικὰ καὶ ἀνθρωπιστικὰ πλαίσια εἶναι τὸ ὕπουλο πάθος της ἀνθρωπαρέσκειας, τὸ ὁποῖο διαβρώνει κάθε καλὸ ἔργο ποὺ ἐπιχειρεῖ ὁ ἄνθρωπος. Ἔχουμε φθάσει, βέβαια, στὸ σημεῖο οἱ ἐκδηλώσεις τοῦ πάθους της ἀνθρωπαρέσκειας νὰ ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὸ κοινωνικό μας σύστημα. Ἔχουν γίνει τὸ ἀπαραίτητο παρασιτικὸ στοιχεῖο τῆς λειτουργίας τοῦ δημοκρατικοῦ μας πολιτεύματος. Κι’ αὐτὸ εἶναι κάτι ποὺ ἐπιβάλλεται στοὺς πολιτικοὺς ἀπὸ τὴν πλειοψηφία τοῦ λαοῦ, ποὺ θέλει νὰ ἀκούη ἀπὸ αὐτοὺς μόνο ὅσα ἐπιθυμεῖ. Ὅπως ἀντίστοιχα θέλει νὰ ἀκούη ἀπὸ τὸ κήρυγμα τῆς Ἐκκλησίας μόνον ὅσα δὲν πονοῦν, μόνον ὅσα δὲν ἀκουμποῦν τὶς πληγὲς τῶν παθῶν.

Ὁ ἅγιος Μάξιμος λέει ὅτι ὁ ἀνθρωπάρεσκος «ἐπιμελεῖται τῶν φαινομένων ἠθῶν» κι ἀκόμη ἐξασκεῖται στοὺς κολακευτικοὺς λόγους, ὥστε νὰ κατορθώνη νὰ «σφετερίζεται» τὴν ὅραση καὶ τὴν ἀκοὴ ὅσων εὐχαριστιοῦνται καὶ καταπλήττονται «μόνοις... τοῖς φαινομένοις καὶ ἀκουομένοις».

Αὐτοὶ ποὺ ἀσκοῦνται στὸ ἁπλό, ἄπλαστο ἦθος τῆς εὐαγγελικῆς ζωῆς οὔτε διανοοῦνται νὰ πλανήσουν, οὔτε πλανῶνται ἀπὸ παραπλανητικὰ «φαινόμενα καὶ ἀκουόμενα».

π.Θ.Α.Β.