Ὁ πολιτισμός μιᾶς πρίζας 

Τελευταῖα διάβασα ἕνα σύνθημα ἀπό ὀμάδα ἀναρχικῶν πού ὅμως ἐκφράζει ἄριστα τήν ἐποχή µας καί τήν νοοτροπία της. «Ὁ πολιτισμός σας συνδέεται μέ µιά πρίζα. Βγάλτε τήν πρίζα καί διαλύεται ὁ πολιτισμός σας». Ἐδῶ κρύβεται µιά µεγάλη πραγματικότητα. Ὅλος ὁ σύγχρογος πολιτισμός συνδέεται καί στηρίζεται µόνο στό ἠλεκτρικό ρεῦμα. Μόλις τό ρεῦμα γιά διάφορους λόγους παύση νά ὑπάρχη, τότε σταματᾶ ὅλος ὁ πολιτισμός ἤ μᾶλλον γιά νά εἶμαι ἀκριβής θά ἔλεγα ὅτι ὁ ἄνθρωπος τότε βρίσκεται σέ τροµερή ἀδυναμία, γιατί ἀνακαλύπτει τήν πνευματική του γύμνια. 

Αὐτό φαίνεται σέ περίοδο πού ὑπάρχει διακοπή ρεύματος λόγω μιᾶς ἀπεργίας ἤ μιᾶς τεχνικῆς βλάβης. Οἱ ἄνθρωποι δέν ξέρουν τί νά κάνουν. Οὔτε νά διαβάσουν µποροῦν οὔτε νά συζητήσουν. Προβληµατίζονται πῶς θά περάση ἡ ὥρα. Αἰσθάνονται τρομακτικά γυμνοί. 

Πράγματι, ὁ σύγχρονος πολιτισµός περιστρέφεται γύρω ἀπό τήν τηλεόραση, τό ψυγεῖο, τήν ἠλεκτρική κουζίνα, τό κέντρο τῆς διασκέδασης. Μέ αὐτόν τόν τρόπο ἱκανοποιοῦνται ὅλες οἱ αἰσθήσεις. Ἄρα πρόκειται γιά πολιτισμό τῶν αἰσθήσεων καί τῶν αἰσθητῶν. 

Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος ἔχει τό ψυγεῖο, ἀκόμη δέ καί τόν καταψύκτη, γιά νά ἔχη «καί τοῦ πουλιοῦ τό γάλα» σάν ἄλλος Βασιλόπουλος ἤ σάν ἄλλο βασιλόπουλο καί νά ἱκανοποιῆ τό σύνδρομο τῆς βουλιµίας καί νά γεµίση τά κενά τῆς ὥρας πού ἀφήνει ἡ τηλεόραση. Ἔχει τήν κουζίνα γιά νά μαγειρεύη τίς λειχουδιές καί νά ἱκανοποιῆ ὄχι τήν πείνα, ἀλλά τήν ἀκηδία. Διαθέτει τήν συσκευή τηλεόρασης µέ ὅλα τά ἐξαρτήματα γιά νά αὐτοϊκανοποιῆται καί νά κλείνεται ἑρμητικά στόν ἑαυτό του. Βεβαίως ἔχει καί τίς διαφυγές του, πού εἶναι τό αὐτοκίνητο καί μάλιστα ὅταν τό ὁδηγῆ µόνος του, καί τά κέντρα διασκέδασης, ὅπου θά βρεθῆ µόνος του σέ ἄγνωστους ἀνθρώπους, γιά νά ἱκανοποιῆ τήν ἀνάγκη τῆς ἀνωνυμίας καί νά συμπεριφέρεται ὡς ἄτομο καί ὄχι ὡς πρόσωπο. 

Αὐτός εἶναι ὅλος ὁ σύγχρονος πολιτισμός. Δέν στηρίζεται σέ στερεὲς βάσεις, δέν προϋποθέτει πρόσωπο καί ἐλευθερία, δέν συνδέεται μέ διαπροσωπικές σχέσεις. Ὁπότε, ὅταν σταματᾶ τό ἠλεκτρικό ρεῦμα, τότε οἱ ἄνθρωποι ψάχνουν νά βροῦν τούς ξεχασμένους τρόπους συμπεριφορᾶς. 

Πράγματι, ἀπό ὅσα θυμοῦνται οἱ παλαιότεροι, σέ ἄλλες ἐποχές πού δέν ὑπῆρχαν τόσες πρίζες στό σπίτι, ὁ τρόπος ζωῆς ἦταν διαφορετικός. Ἡ ἐπικοινωνία τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας µεγαλύτερη, ἡ γειτονιά ὅπου ἔπαιζαν τά παιδιά τό κρυφτό καί τόσα ἄλλα παιχνίδια, πιό ἀναπτυγμένη, τό διαιτολόγιο πιό ὑγιεινό, οἱ σχέσεις τῶν ἀνθρώπων πιό ὥριμες καί αὐθεντικές. Ἀκόμη καί τό θέατρο σκιῶν, ὁ γνωστός Καραγκιόζης ἐξέφραζε ἕναν ἄλλον πολιτισμό καί ἕναν τρόπο ζωῆς πιό ὁλοκληρωμένο. 

Νά, λοιπόν, πού καί οἱ ἀναρχικοί ἀποδεικνύουν τήν γύμνια τῆς κοινωνίας µας καί τονίζουν ξεχασµένες ἀλήθειες. Τώρα πιά ἐξαρτᾶται ἀπό τήν προσωπική µας ἐλευθερία νά µή στηριζόμαστε στόν πολιτισμό μιᾶς πρίζας, οὔτε στήν κουλτούρα τῆς µίζας, ἀλλά στόν πολιτισμό τῆς αὐθεντίας καὶ ἀμεσότητας.

Ν. Ι.