Δεκαετία στὴν Μητρόπολη Ναυπάκτου (Β)

Μητροπολίτου Ναυπάκτου & Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου

(Ὁμιλία στοὺς Ναυπακτίους τῆς Ἀθήνας. Συνέχεια ἀπό τὸ προηγούμενο)

Ζ) ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ, ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Βεβαίως τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν καὶ ποικίλα προβλήματα, τὰ ὁποῖα ἀρχίζουν ἀπὸ τὴν φτώχεια καὶ φθάνουν μέχρι τοὺς πολέμους καὶ τὶς ποικίλες καταστροφές. Καὶ εἶναι ὑποχρεωμένοι οἱ Ποιμένες νὰ ἀσχολοῦνται καὶ μὲ τέτοια ζητήματα, γιατί ὁ ἄνθρωπος ἀποτελεῖται ἀπὸ ψυχὴ καὶ σῶμα καὶ συνίσταται ἀπὸ τὸ συναμφότερο.

Ἀλλὰ στὴν προσπάθεια ἐπιλύσεως τῶν ζητημάτων αὐτῶν τὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας δὲν συμπίπτει μὲ τὸ ἔργο τῆς Πολιτείας οὔτε ἡ Ἐκκλησία ὑποκαθιστᾶ τὴν Πολιτεία. Καὶ αὐτὸ γίνεται ἀφ' ἑνὸς μὲν γιατί οἱ Ποιμένες γνωρίζουν ὅτι ὅλα τὰ προβλήματα ξεκινοῦν ἀπὸ τὰ θεολογικὰ καὶ ὑπαρξιακὰ ζητήματα, ἀφ' ἑτέρου δὲ ὅτι ἡ λύση τῶν κοινωνικῶν ζητημάτων γίνεται μέσα ἀπὸ τὴν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας.

Οἱ Ποιμένες δὲν ἀφήνουν τὸ κύριο ἔργο τους ποὺ εἶναι ἡ θεραπεία τῶν πνευματικῶν ἀσθενειῶν, ἀλλὰ καὶ δὲν ἀρνοῦνται τὴν ποικίλη προσφορὰ στὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας καὶ στοὺς ἀνθρώπους τοὺς εὑρισκομένους ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι δημιουργοῦν, ὅπως γίνεται στὴν Μητρόπολή μας, Συνδέσμους Ἀγάπης καὶ φιλανθρωπίας, προκειμένου νὰ ἀνακουφίζουν τὸν πόνο τῶν ἀνθρώπων. Καὶ ἀκόμη πρέπει νὰ ὑπογραμμίσω ὅτι αὐτὸ τὸ φιλανθρωπικὸ ἔργο δὲν πρέπει νὰ γίνεται αὐτόνομα καὶ ἀνεξάρτητα ἀπὸ ὅλο τὸ ὅλο ἔργο τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ ξεκινᾶ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐκφράζεται στὴν θεία Εὐχαριστία καὶ φθάνει μέχρι τὸ Ἱερὸ Θυσιαστήριο.

Η) ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΘΥΜΙΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΟΥΛΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ

Ἡ σημαντικὴ θέση ποὺ ἔχει ὁ Ἐπίσκοπος στὴν Τοπικὴ Ἐκκλησία, τὸ ὅτι εἶναι προεστῶς τῆς εὐχαριαστικῆς συνάξεως καὶ ἰατρὸς ποὺ θεραπεύει Κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, χρησιμοποιῶντας ποικίλους τρόπους καὶ πολλὰ φάρμακα καὶ μεθόδους, ἔχει ἐμπνεύσει ἐμπιστοσύνη σὲ ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι διαθέτουν τὴν περιουσία τους στὸ κοινωνικὸ σύνολο καὶ γι' αὐτὸ θέτουν ἐπί κεφαλῆς στὰ Διοικητικὰ Συμβούλια καὶ τὶς Διαχειριστικὲς Ἐπιτροπὲς τὸν Ἐπίσκοπο.

Ὁ Ἐπίσκοπος πρέπει νὰ σέβεται αὐτὲς τὶς ἐπιθυμίες τῶν Εὐεργετῶν καὶ Δωρητῶν καὶ νὰ κάνη τὰ πάντα προκειμένου νὰ μὴ προδοθῆ αὐτὴ ἡ ἐμπιστοσύνη τους, ἀλλὰ θὰ πρέπη νὰ ἀγωνίζεται καὶ νὰ προβαίνη σὲ κάθε ἐνέργεια προκειμένου νὰ ἐκπληρώνονται στὸ ἀκέραιο οἱ σκοποί τους.

Θ) ΑΙΣΘΗΣΗ ΤΙΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΠΟΙΜΑΝΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

Κάθε Ἐπίσκοπος ἐκλέγεται γιὰ μιὰ συγκεκριμένη Ἱερὰ Μητρόπολη καὶ ἡ χειροτονία του γίνεται μὲ σκοπὸ νὰ διακονῇ τοὺς Χριστιανοὺς αὐτῆς τῆς Περιφερείας. Κατὰ τὴν εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονία του γίνεται ἐπίκληση τῆς Χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος προκειμένου νὰ προχειρίση τὸν συγκεκριμένο ἐψηφισμένον σὲ Μητροπολίτη τῆς συγκεκριμένης Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Δὲν αἰσθάνεται ὅτι εἶναι ἕνας ἐκκλησιαστικὸς ὑπάλληλος καὶ μάλιστα ἀνώτερος, ἀλλὰ ἐντεταλμένος τοῦ Θεοῦ ποὺ ἐνεργεῖ εἰς τύπον καὶ τόπον τοῦ Χριστοῦ, ὡς Πατέρας στὴν Τοπικὴ Ἐκκλησία, ὡς ἰατρός. Αἰσθάνεται μεγάλη τιμὴ καὶ εὐθύνη γι' αὐτὴν τὴν ἀνύψωση, ποὺ εἶναι στὴν πραγματικότητα κατάβαση, διακονία, κένωση, σταυρός.

Ἐὰν αὐτὸ συμβαίνει σὲ κάθε Μητρόπολη, ἰδιαιτέρως ἰσχύει γιὰ τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη τῆς Ναυπάκτου, ποὺ εἶναι μιὰ παλαίφατη καὶ ἱστορικὴ Μητρόπολη, ἀφοῦ οἱ Ἐπίσκοποί της συμμετεῖχαν στὶς Οἰκουμενικὲς καὶ Τοπικὲς Συνόδους, ὅπως ὁ Μαρτύριος στὴν Σύνοδο τῆς Σαρδικῆς (343 μ.Χ.), ὁ Καλλικράτης στὴν Γ' Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (431 μ.Χ.), ὁ Εἰρηναῖος στὴν Δ΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (451 μ.Χ.), καὶ ὁ Ἀντώνιος στὴν Σύνοδο ἐπὶ Φωτίου (879-880 μ.Χ.), ποὺ θεωρεῖται ὡς Η' Οἰκουμενικὴ Σύνοδος. Ἐπίσης εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ Ἱερὰ Μητρόπολη Ναυπάκτου ἦταν ἕδρα δέκα Ἐπισκοπῶν καὶ ἡ δικαιοδοσία της ἔφθανε μέχρι τὴν Χιμάρρα τῆς Βορείου Ἠπείρου καὶ τὴν ἐποίμαναν ἀξιόλογοι Ἐπίσκοποι, ὅπως ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ἰωάννης Ἀπόκαυκος κ.ἄ.

Ἔτσι ἡ ἀξία μιᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἔχει σχέση μὲ τὴν ἱστορία τῆς Μητροπόλεως αὐτῆς καὶ τὴν ἀποστολὴ τοῦ Ἐπισκόπου. Ὁ Ἐπίσκοπος διακατέχεται πολὺ ἀπὸ αὐτὴν τὴν τιμὴ καὶ τὴν αἴσθηση τῆς εὐθύνης.

Ι) ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΘΕΟ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΚΑΙ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΤΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Ὁ Ἐπίσκοπος εἶναι, ὅπως ἐλέχθη προηγουμένως, προεστῶς τῆς εὐχαριστιακῆς συνάξεως, ποὺ σημαίνει ὅτι στὸ ἔργο του τὸ μυστηριακό, τὸ κατηχητικό, τὸ διοικητικὸ καὶ τὸ ποιμαντικὸ ἔχει τὴν ἀνάγκη συνεργατῶν, Κληρικῶν καὶ λαϊκῶν. Πρόκειται γιὰ τοὺς Κληρικοὺς ποὺ ἱερουργοῦν καὶ κηρύττουν τὸν λόγο τοῦ Θεοῦ μὲ τὴν ἄδεια καὶ τὴν εὐλογία τοῦ Μητροπολίτου, γιὰ τοὺς Κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς ποὺ διακονοῦν στὰ Γραφεῖα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, γιὰ τοὺς ἄνδρες καὶ τὶς γυναῖκες ποὺ διακονοῦν στὰ Συμβούλια τῶν Ἱερῶν Ναῶν, γιὰ τοὺς Συνδέσμους τῆς Ἀγάπης καὶ γιὰ τοὺς Κατηχητὲς ποὺ διακονοῦν στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἀγωγὴ τῶν παιδιῶν. Μόνος του ὁ Ἐπίσκοπος δὲν μπορεῖ νὰ κάνη ἀπολύτως τίποτε. Ὅπως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος αἰσθανόταν εὐγνωμοσύνη στοὺς συνεργούς του ἐν Κυρίῳ ποὺ τὸν ἀνέπαυαν καὶ τὸν βοηθοῦσαν στὸ ἀποστολικό του ἔργο ἔτσι καὶ ὁ Ἐπίσκοπος, ὡς διάδοχος τῶν ἁγίων Ἀποστόλων πρέπει νὰ αἰσθάνεται εὐγνωμοσύνη καὶ καύχημα γιὰ τοὺς συνεργάτες του. Ἔγραφε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος: "Ὥστε, ἀδελφοὶ μοὶ ἀγαπητοὶ καὶ ἐπιπόθητοι, χαρὰ καὶ στέφανός μου, οὕτω στήκετε ἐν Κυρίῳ, ἀγαπητοὶ" (Φιλιπ. δ΄, 1). Καὶ σὲ ἄλλη ἐπιστολή του: "τὶς γὰρ ἡμῶν ἐλπὶς ἢ χαρὰ ἢ στέφανος καυχήσεως ἢ οὐχὶ καὶ ὑμεῖς ἔμπροσθεν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐν τῇ αὐτοῦ παρουσίᾳ; ὑμεῖς γὰρ ἐστε ἡ δόξα ἡμῶν καὶ χαρὰ" (Α' Θέσ. β΄, 19-20).

Τὰ ὅσα ἀνέφερα προηγουμένως δὲν μποροῦν καὶ δὲν πρέπει νὰ ἐκληφθοῦν ὡς ἀπολογισμὸς τοῦ ἔργου ποὺ ἔγινε τὴν δεκαετία ποὺ πέρασε στὸν ἀρχιερατικὸ θρόνο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ναυπάκτου καὶ Ἁγίου Βλασίου. Ὁ ἀπολογισμὸς θὰ γίνη κατὰ τὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ὁ Χριστὸς εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ θὰ κρίνη τὶς πράξεις μας καὶ τὰ πλαίσια μέσα στὰ ὁποῖα ἔγιναν, καθὼς ἐπίσης θὰ ἐλέγξη καὶ τὰ κίνητρα τῶν πράξεών μας. Συγχρόνως καὶ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν τὴν δυνατότητα νὰ δοῦν καὶ νὰ ἀξιοποιήσουν τὰ ποιμαντικά μας ἔργα. Βεβαίως τὸ ἀσφαλέστερο κριτήριο θὰ εἶναι ὁ ἀδέκαστος Κριτής. Ὅλοι θὰ λογοδοτήσουμε, πιὸ πολὺ ὅμως οἱ Ποιμένες οἱ ὁποῖοι θὰ πρέπει νὰ ἐνεργοῦν μὲ τὴν προοπτικὴ ὅτι εἶναι ὑπόλογοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ θὰ δώσουν λόγο τῶν πράξεών τους.

Αὐτὰ ποὺ ἀνέφερα εἶναι οἱ θεολογικὲς καὶ ἐκκλησιολογικὲς "ἀρχὲς" ποὺ μὲ διακατέχουν καὶ τὰ ἐκκλησιολογικὰ πλαίσια μέσα στὰ ὁποῖα ἐργάζομαι καὶ ἐλπίζω μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ νὰ συνεχίσω νὰ ἐργάζομαι. Αἰσθάνομαι τὴν μεγάλη τιμὴ ἐπειδὴ ἔλαβα τὸ χάρισμα τῆς ἀρχιερωσύνης, καὶ μάλιστα καταστάθηκα Μητροπολίτης σὲ αὐτὴν τὴν ἱστορικὴ Μητρόπολη Ναυπάκτου. Προσπαθῶ νὰ κινοῦμαι μέσα στὰ ἐκκλησιολογικὰ πλαίσια, κρατῶντας τὶς παραδόσεις καὶ ἐργαζόμενος στὴν σύγχρονη κοινωνία μέσα ἀπὸ τὴν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας. Σέβομαι καὶ ἐκτιμῶ τὴν βούληση τῶν εὐεργετῶν καὶ δωρητῶν τῆς πόλεως καὶ ἐπαρχίας μας, καὶ βεβαίως αἰσθάνομαι μεγάλη εὐγνωμοσύνη σὲ ὅλους τοὺς συνεργάτες μου Κληρικοὺς καὶ λαϊκοὺς ποὺ ἐργάζονται μὲ συνέπεια, θυσία, ἀνιδιοτέλεια γιὰ τὴν δόξα τοῦ Θεοῦ.

Φυσικὰ καὶ γίνονται λάθη, γιατί εἶμαι ἄνθρωπος ἀδύνατος καὶ δὲν μπορῶ κατὰ ποικίλους τρόπους καὶ γιὰ διάφορες αἰτίες νὰ κάνω τέλειες ἐνέργειες στὸ ἔργο τῆς ποιμαντικῆς διακονίας. Ὅμως θὰ ἤθελα νὰ γνωρίζετε ὅτι διακρίνομαι ἀπὸ τὶς βασικὲς αὐτὲς θεολογικὲς καὶ ἐκκλησιολογικὲς "ἀρχές", ἐργάζομαι ὡς κατ' ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Ἔχω καλὴ διάθεση καὶ ἐλπίζω στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀγάπη σας. Ἔχω βαθυτάτη αἴσθηση τῆς προσωρινότητος τῆς ζωῆς αὐτῆς, ὅτι ὁ βίος μας εἶναι σύντομος καὶ ἡ λογοδοσία μας στὸ φοβερὸ βῆμα τοῦ Χριστοῦ ἀναπότρεπτη, ἰδιαιτέρως ἡμῶν τῶν Ἐπισκόπων.

Καὶ ἐπειδὴ ἄρχισα μὲ τὸν Ἡράκλειτο, θὰ ἤθελα νὰ καταλήξω μὲ αὐτόν. Προσδιορίζοντας ὁ Ἡράκλειτος τί εἶναι ὁ αἰῶνας, ἔλεγε: "αἰὼν παὶς ἐστι παίζων, πεσσεύων· παιδὸς ἡ βασιληίη", δηλαδὴ ὁ χρόνος – αἰῶνας εἶναι παιδὶ ποὺ παίζει, ποὺ μετακινεῖ πιόνια, ἡ βασιλεία ἑνὸς παιδιοῦ (ἔνθ. ἀνωτ. σέλ. 98).

Ἐφ' ὅσον ὁ χρόνος εἶναι ἕνα παιδὶ ποὺ παίζει καὶ μετακινεῖ πιόνια, τότε ἀφ' ἑνὸς μὲν θὰ πρέπει νὰ αἰσθανόμαστε τὴν προσωρινότητα τοῦ χρόνου, ἀφ' ἑτέρου δὲ θὰ πρέπει νὰ γινόμαστε καὶ ἐμεῖς παιδιὰ γιὰ νὰ παίζουμε μαζί του, καὶ νὰ ζοῦμε μέσα στὴν βασιλεία τοῦ Παιδίου τοῦ Νέου. Ὅσο διακατεχόμαστε καὶ διακρινόμαστε ἀπὸ τὴν λεγομένη ἡλικιακὴ ὡριμότητα, ποὺ συνδέεται μὲ τὴν σκοπιμότητα, τὴν θρασύτητα καὶ τὴν πονηρία, τόσο καὶ δὲν μποροῦμε νὰ φιλοσοφήσουμε στὸν χρόνο καὶ νὰ χαροῦμε τὸν μικρὸ χρόνο ποὺ ἔχουμε στὴν διάθεσή μας κατὰ τὴν βιολογική μας ζωή.

Σᾶς εὐχαριστῶ καὶ παρακαλῶ νὰ προσεύχεσθε γιὰ μένα.

Καὶ ἐγὼ εὔχομαι ὁ Θεὸς νὰ σᾶς εὐλογῇ καὶ νὰ σᾶς χαρίζη ὅ,τι ποθητὸ καὶ δημιουργικό.–