Ἀρχεῖα Ἱερᾶς Μητροπόλεως: Ἡ στάση τοῦ Μητροπολίτου Χριστοφόρου στὸ ζήτημα τῶν πολιτικῶν κρατουμένων

Δημοσιεύουμε δύο κείμενα ἀπὸ τὰ ἀρχεῖα τῆς Μητρόπολης Ναυπακτίας καὶ Εὐρυτανίας τοῦ ἔτους 1952. Τὸ πρῶτο εἶναι ἕνα πατρικὸ γράμμα τοῦ Μητροπολίτου Χριστοφόρου πρὸς τὰ «τριάκοντα πέντε» πνευματικά του παιδιά, ποὺ βρίσκονταν ἐξόριστοι στὸν Ἀη-Στράτη. Τὸ γράμμα ἐκφράζει στοργή, εἶναι ἰσορροπημένο, ποιμαντικό, μιλάει γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ σὲ ἀντίθεση μὲ τὶς ἔχθρες καὶ τὰ μίση τῆς ἐποχῆς.

Τὸ δεύτερο κείμενο εἶναι συνέντευξη τοῦ ἰδίου γιὰ τὸ ζήτημα τῆς θανατικῆς ποινῆς. Εἶναι ἀξιοσημείωτη ἡ ξεκάθαρη ἄποψή του. Πρόκειται γιὰ τὴν ὑπόθεση Μπελογιάννη. Τὴν ἡμέρα ποὺ δημοσιεύεται ἡ συνέντευξη (Κυριακὴ 30-3-1952, στὶς 4 τὰ χαράματα), οἱ καταδικασμένοι εἶχαν ἐκτελεσθῇ.

***

Ἐν Ναυπάκτῳ τῆ 22 Νοεμβρίου 1952

Πρὸς τὸν κ. Ἀναστάσιον Τσέλλον καὶ τὰ λοιπὰ ἐν Ἁγίῳ Εὐστρατίω ὡς πολιτικοὺς ἐξορίστους πνευματικά μας Παιδιά.

Ἅγιον Εὐστράτιον.

Ἐλάβομεν την ἀπὸ 10-10-52 ἐπιστολήν σας, τὴν ὁποίαν τριάκοντα πέντε ἐν ὅλῳ ὡς ἐκ τῆς ἰδιαιτέρας μας Πατρίδος καὶ τῆς Μητροπολιτικῆς μας Περιφερείας καταγόμενοι ὑπογράφετε, καὶ τῆς ὁποίας τὴν περιγραφήν της εἰς Ἅγιον Εὐστράτιον ὡς πολιτικῶν κλπ. ἐξορίστων ζωῆς σας μὲ ἄφατον θλῖψιν ἀνεγνώσαμεν.

Τούτου ἕνεκεν πλέον σπεύδομεν νὰ σᾶς διαβεβαιώσωμεν, ὅτι θέλομεν ἐνεργήση τα ἐφ’ ἡμῖν ὡς ἐπιβάλλεται καὶ ἐπιτρέπεται, ἐκτελοῦντες τὸ ἰδικόν μας τοὐλάχιστον καθῆκον ὡς πάντοτε δι’ ὅλα καὶ ἐν προκειμένῳ πρὸς ἀπόδοσιν τοῦ δικαίου εἰς ὅλους σας, καὶ ἂν κατὰ τοὺς κειμένους Νόμους τῆς Πολιτείας δὲν θὰ δυνηθῶμεν νὰ βοηθήσωμεν ἐκείνους ἐξ ὑμῶν, οἵτινες δὲν θὰ δικαιοῦσθε ἀποφυλακίσεως ἡ διακοπῆς τῆς ἐξορίας σας, πάντως ἐν τῇ ἐπιδιώξει καὶ τούτου, ἐφ’ ὅσον θὰ εἶναι ἐφικτόν, δὲν θὰ παύσωμεν νὰ ἐνεργῶμεν καὶ διὰ τὴν ἐπὶ τὸ ἀνθρωπινότερον, τὸ εὐεργετικώτερον καὶ τὸ ὠφελιμώτερον βελτίωσιν τῶν συνθηκῶν τῆς ζωῆς καὶ αὐτῶν τῶν ἐνόχων ἔστω, ἕως ὅτου ἡ δικαιοσύνη ἐπικρατήση συντροφιασμένη πάντα μὲ τὴν ἀγάπην, καὶ αὐτὴ ὡς γνωρίζετε δὲν εἶναι ἄλλη εἰμὴ ἡ ἀχώριστος μὲ τὴν ἀληθινὴν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον χριστιανικὴ δικαιοσύνη, τὴν ὁποίαν μόνον ἕνα Χριστιανικὸν Κράτος-μία Χριστιανικὴ Πολιτεία-δύναται πλήρως νὰ ἐφαρμόση καὶ παρ’ ἡμῖν, καὶ τὴν ὁποίαν εἰς ὅλους τοὺς Λαοὺς καὶ εἰς πάντα Ἄνθρωπον μόνον μία Παγκόσμιος Χριστιανικὴ Πολιτεία δύναται ἀπολύτως νὰ χαρίση, δικαιοσύνην δηλαδὴ μαζὶ μὲ ἀγάπην, ἕως ὅτου διὰ τῆς χριστιανικῆς ἀναγεννήσεως τῶν ἀνθρώπων δὲν θὰ χρειάζεται ἡ δικαιοσύνη, διότι τότε αὐτομάτως πλέον τὰ πάντα θὰ τακτοποιῇ ἡ ἀγάπη. Ὡς δὲ γνωρίζετε ἡ ζωή, καὶ μάλιστα ἡ εὐτυχισμένη ζωή, στηρίζεται μόνον εἰς τὴν ἀγάπην, διὰ τὴν ὁποίαν καὶ ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας ἔλεγεν ὅτι «ὅλος ὁ Νόμος-ὅλη ἡ ζωή-καὶ οἱ Προφῆται κρέμανται» (Μάτθ. 24, 40).

Εὐχόμενοι πᾶν ποθητὸν καὶ ἀγαθὸν εἰς ὅλους σας, ἀσπαζόμεθα ἕνα ἕκαστον ἐξ ὑμῶν μὲ πατρικὴν στοργὴν καὶ ἀγάπην.

Ὁ Μητροπολίτης

Ὁ Ναυπακτίας καὶ Εὐρυτανίας Χριστοφόρος

Συνέντευξη στὴν Ἐφημερίδα «ΑΛΛΑΓΗ», 30-3-1952

Συμφώνως πρὸς τὰς ἐπιταγὰς τῆς Θρησκείας, ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΑΙ ΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΕΩΝ.

Τί λέγουν οἱ Ἅγιοι Ναυπακτίας καὶ Σπετσῶν διὰ τὸ ζήτημα τῶν καταδικασθέντων εἰς θάνατον ὀκτὼ Κομμουνιστῶν.

Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπακτίας καὶ Εὐρυτανίας κ. Χριστοφόρος, εἰς συνέντευξίν του πρὸς συντάκτην τῆς «Προοδευτικῆς Ἀλλαγῆς», ἐτάχθη ἀπεριφράστως καὶ δι’ ἐπιγραμματικῶν δηλώσεών του, ἐναντίον τῆς ἐκτελέσεως τῶν θανατοποινητὼν κομμουνιστῶν τῶν ὁποίων αἱ αἰτήσεις χάριτος ἀπερρίφθησαν.

Τὸ πλῆρες κείμενον τῆς συνεντεύξεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Χριστοφόρου, πρὸς τὸν συντάκτην μας, ἔχει ὡς ἑξῆς:

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Ἡ ἀπόφασις τοῦ Στρατοδικείου διὰ τῆς ὁποίας ἐπεβλήθη ἡ ποινὴ τοῦ θανάτου εἰς ὀκτὼ κατηγορουμένους πρόκειται, ἴσως, νὰ ἐκτελεσθῇ διὰ τοὺς τέσσαρας τοὐλάχιστον, διὰ τοὺς ὁποίους τὸ Συμβούλιον Χαρίτων ἀπεφάνθη δυσμενῶς. Ἐγκρίνετε τὰς θανατικὰς αὐτὰς ἐκτελέσεις; Ποίαν θέσιν ἐπί του προκειμένου λαμβάνει ἡ ἐπίσημος Ἐκκλησία, τὴν ὁποίαν ὡς Μητροπολίτης ἀντιπροσωπεύετε;

ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Δὲν πρέπει νὰ γίνουν αἱ ἐκτελέσεις. Ἡ γνώμη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐπὶ τοῦ θέματος αὐτοῦ ἐκπεφρασμένη. Ὁποιαδήποτε θανατικὴ ἐκτέλεσις, ὀποθενδήποτε καὶ ἀπὸ οἱονδήποτε ἐπιβαλλομένη εἶναι 100% ἔγκλημα. Ἀλλὰ οὐδέποτε τὸ ἔγκλημα διορθώνει τα κακῶς ἔχοντα. Τοὐναντίον φέρει σκοτισμὸν τῆς σκέψεως, κλονισμὸν τῆς πεποιθήσεως, ἀναταραχὰς εἰς τὸν κοινωνικὸν βίον καὶ ὁ ἀντίκτυπος γενικῶς, εἶναι κακὸς μὲ κάκιστα ἀποτελέσματα. Καὶ ἡ κοινὴ λογικὴ ὅμως, ἡ ἁπλὴ ἀνθρωπίνη σκέψις εὑρίσκει οὕτω τὰ πράγματα. Ὄχι! Ἡ θανατικὴ ἐκτέλεσις δὲν ἐξυπηρετεῖ τίποτε. Τοὐναντίον βλάπτει ἀμεσώτατα καὶ τὸ ἔθνος καὶ τὸ κοινωνικὸν σύνολον.

ΕΡΩΤΗΣΙΣ: Ποία εἶναι ἡ προσωπική σας γνώμη ὡς πρὸς τὰς ἐκτελέσεις των τεσσάρων θανατοποινητών;

ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ: Νὰ μὴ ἐκτελεσθοῦν! Οἱ χρησιμοποιοῦντες τὸ ἔγκλημα ἡ τὴν βίαν διὰ τὴν ἐπιβολὴν τῶν ἀρχῶν των καὶ τὴν ἐπικράτησίν των, πιστοποιοῦν οὕτω, ὅτι καὶ αὐτοὶ δὲν ἔχουν πεποίθησιν εἰς τὸ δίκαιον τῶν ἰδικῶν των ἀρχῶν καὶ δι’ αὐτὸ χρησιμοποιοῦν τὸ μέσον τῆς βίας καὶ τῆς θανατικῆς ἐκτελέσεως. Ἔχω τὴν γνώμην, λοιπόν, ὅτι δὲν πρέπει νὰ γίνουν αἱ θανατικαὶ ἐκτελέσεις.–