Γραπτὰ Κηρύγματα: Κυριακὴ 29 Ἰουλίου - Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ

Ὁ Θεός, μὲ τὴν φανέρωσή Του στοὺς Προφήτας καὶ τοὺς δικαίους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἀλλὰ καὶ στοὺς Ἀποστόλους καὶ ἁγίους στὴν Καινὴ Διαθήκη ἀπεκάλυψε τὸν ἑαυτό Του καὶ οἱ ἄνθρωποι γνώρισαν μερικὲς ἀπὸ τὶς ἰδιότητές Του, ὅτι εἶναι ἀγάπη, ἐλεήμων, φιλάνθρωπος, δίκαιος κλπ. Τὰ ὀνόματα μὲ τὰ ὁποῖα γνωρίζουμε τὸν Θεὸ εἶναι οἱ ἐνέργειές Του. Δηλαδή, ὁ Θεὸς ἔδειχνε, κατὰ καιρούς, τὴν εὐσπλαχνία Του στοὺς ἁμαρτωλοὺς καὶ ἐκεῖνοι ἀντιλαμβάνονταν ὅτι εἶναι εὔσπλαχνος καὶ φιλάνθρωπος. Ἔδειχνε ἀγάπη καὶ ἐκεῖνοι καταλάβαιναν ὅτι ὁ Θεὸς ἀγαπᾶ.

Μέσα σὲ αὐτὲς τὶς ἀποκαλύψεις Του ὁ Θεὸς φανερώθηκε στοὺς δικαίους καὶ τοὺς ἁγίους ὅτι εἶναι ἐλεήμων. Γι’ αὐτὸ καὶ στὴν Ἐκκλησία ὅταν παρακαλοῦμε γιὰ κάτι τὸν Θεό, στὴν συνέχεια τὸ αἰτιολογοῦμε: «ὅτι ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν». Αὐτὸ ὁμολογοῦμε καὶ γι’ αὐτὸ παρακαλοῦμε στὸν στίχο τῆς Δοξολογίας:

«Γένοιτο Κύριε τὸ ἔλεός σου ἐφ’ ἡμᾶς, καθάπερ ἠλπίσαμεν ἐπὶ σέ». Δηλαδή, «ἂς ἔλθη τὸ ἔλεός σου ἐπάνω μας ὅπως ἐλπίζουμε σὲ σένα».

Πρὸς τὸ τέλος τῆς δοξολογίας βρίσκουμε καὶ τὴν προσευχή:

«Παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σέ». Δηλαδή, «παράτεινε τὸ ἔλεός σου σ’ ἐκείνους ποὺ σὲ γνωρίζουν».

Καὶ οἱ δύο αὐτοὶ στίχοι ἀναφέρονται στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο ζητοῦμε νὰ μᾶς στείλη ὁ Θεὸς καὶ νὰ παραμένη ἐπάνω μας.  Κατ’ ἀρχάς, ἐδῶ τονίζεται ὅτι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ εἶναι αἰώνιο, γιατί εἶναι ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅτι αὐτὸ χύνεται πλούσια ἐπάνω στοὺς ἀνθρώπους. Ἔπειτα, τονίζονται δύο μεγάλες ἀλήθειες, ἡ πρώτη ὅτι τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ χύνεται ἐπάνω μας, ἀνάλογα μὲ τὴν ἐλπίδα ποὺ ἐμεῖς ἔχουμε στὸν Θεό, καὶ ἡ δεύτερη ὅτι παραμένει τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ σὲ αὐτοὺς ποὺ γνωρίζουν τὸν Θεό. Ἡ ἐλπίδα καὶ ἡ πίστη στὸν Θεὸ εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιὰ νὰ στείλη ὁ Θεὸς τὸ ἔλεός Του. Ἂν ἐμεῖς δὲν ἐλπίζουμε, δὲν πιστεύουμε, τότε ὁ Θεὸς δὲν ἐλεεῖ, ἀκριβῶς γιατί δὲν παραβιάζει τὴν ἐλευθερία μας. Προσευχόμαστε στὸν Θεὸ μὲ τὸ «Κύριε ἐλέησον», ἀλλὰ ὁ Θεός μας ἐλεεῖ ἀνάλογα μὲ τὴν πίστη μας, τὴν ὑπομονή μας.

Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, δηλαδὴ ἡ εὐσπλαχνία Του, φαίνεται στὸ ὅτι ἂν καὶ ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε τὰ δημιουργήματά Του, ἁμαρτάνουμε καθημερινῶς, ἐν τούτοις Ἐκεῖνος, ὡς Πατέρας στοργικός, δὲν μᾶς τιμωρεῖ, μᾶς ἀνέχεται, μᾶς περιμένει καὶ συνεχίζει νὰ μᾶς εὐεργετῇ, γιατί θέλει τὴν ἐπιστροφή μας. Αὐτὸ τὸ ζοῦμε καθημερινά. Γι’ αὐτὸ καὶ ἀλλοῦ ψάλλουμε: «τὸ ἔλεός σου Κύριε καταδιώξει μὲ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου». Τί θὰ ἤμασταν χωρὶς τὸ ἔλεος καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ!

Ὅμως, τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ ἐκδηλώνεται ὄχι μόνον στὴν ἀνοχή Του ὅταν ἁμαρτάνουμε, ἀλλὰ καὶ στὴν αὔξηση τῆς ἀγάπης Του ὅταν τὸν ἀγαποῦμε. Ἡ σχέση μὲ τὸν Θεὸ εἶναι ἀγαπητική. Ὅταν φανερώνη σὲ μᾶς τὴν δόξα τοῦ προσώπου Του, τότε αὐξάνεται ἡ ἀγάπη μας σὲ Αὐτὸν καὶ θέλουμε νὰ δοῦμε ἀκόμη περισσότερη δόξα, γι’ αὐτὸ ζητᾶμε ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ παρατείνη τὸ ἔλεός Του. Ἄλλοτε ἀναγνωρίζουμε ὅτι ἡ ζωή μας δὲν εἶναι ὅπως τὴν θέλει ὁ Θεὸς καὶ ζητοῦμε παράταση τῆς ἀγάπης Του καὶ τῆς εὐσπλαχνίας Του. Αὐτὴ ἡ παράταση τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ ἐκδηλώνεται μόνον σὲ αὐτοὺς ποὺ τὸν γνωρίζουν, γι’ αὐτὸ ψάλλουμε «παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σέ». Ἐκεῖνος ποὺ δὲν γνωρίζει τὸν Θεό, ἀποδίδει σὲ Αὐτὸν ὅλες τὶς ἀρνητικὲς καταστάσεις, τὸ μῖσος, τὴν κακία, τὴν ἐκδικητικότητα κλπ. Ὁ Θεὸς ὅμως εἶναι ἀγάπη καὶ ἔλεος.

Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ μας προστατεύει καὶ μᾶς βοηθᾶ νὰ μὴν ἁμαρτάνουμε, τοὐλάχιστον νὰ μὴ πέσουμε σὲ θανάσιμες ἁμαρτίες καὶ νὰ μὴ ἀπομακρυνθοῦμε ἀπὸ κοντά Του. Ἂν ὁ Θεὸς ἔπαιρνε τὸ ἔλεός Του, τότε θὰ μπορούσαμε νὰ διαπράξουμε καὶ τὶς μεγαλύτερες ἁμαρτίες μὲ τὰ πάθη ποὺ ἔχουμε μέσα μας. Ἀλλὰ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ μας συγχωρεῖ, ὅταν ἡ διεστραμμένη μας θέληση μᾶς ὁδηγῇ σὲ ἀποστασία ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ σὲ πολλὲς ἀπρέπειες. Γι’ αὐτὸ καθημερινὸ πρέπει νὰ εἶναι τὸ αἴτημά μας: «παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σέ». Ἀμήν.

+ Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΒΛΑΣΙΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ